Hơn chục thành phố ngầm lớn nhỏ được phát hiện và rồi trở thành điểm đến của khách du lịch và các đoàn du khảo. Người ta tìm thấy ở đây đầy đủ kiến trúc của một đô thị, từ phòng ăn, hầm rượu, đến các chuồng ngựa.

Vào giữa những năm 1960, người ta vô tình bắt gặp lối vào thành phố cổ Derinkuyu bên dưới lớp tro núi lửa, rồi hơn chục thành phố ngầm lớn nhỏ khác được phát hiệnvà trở thành điểm đến của khách du lịch và các đoàn du khảo. Người ta tìm thấy ở đây đầy đủ kiến trúc của một đô thị, từ phòng ăn, hầm rượu, đến các chuồng ngựa.

Thành phố ngầm Derinkuyu là là 1 trong 5 thành phố ngầm trong lòng đất lớn nhất tại Cappadocia. 5 thành phố ngầm này đều được tạc trong đá vàthông với nhau, tạo thành một hệ thống thành phố ngầm rất lớn.

Thành phố ngầm Derinkuyugồm 20 tầng (có thể hơn), sâu khoảng 100m, có hệ thống cung cấp nước ngọt, các đường thông khí, các gian phòng được tách riêng cho sử dụng cá nhân, các cửa hàng, các phòng công cộng chung, giếng nước, mồ mả, kho chứa, lối thoát hiểm, vv… Nó đủ chỗ sinh sống cho 20.000 người. Phức hợp này được điều hòa không khí tổng thể, với rất nhiều đường thông khí sâu hàng chục mét…

Nằm cách Derinkuyu 10km về phía bắc, có 5 tầng ngầm được mở cửa cho khách tham quan.

Phần lớn di tích này được tạc trong lòng đá granite núi lửa.

Özkonak được khám phá vào năm 1972 nhờ một nông dân địa phương tên là Latif Acar. Ngày đó, ông rất tò mò khi thấy nước thừa của vụ mùa không biết chảy đi đâu mất. Latif khám phá ra một phòng ngầm dưới đất mà sau này khi được khai quật đã phát lộ cả một thành phố rất lớn, đủ khả năng cung cấp nơi ở cho 60.000 người trong vòng 3 tháng. Phức hợp này gồm 10 tầng, xuống tới độ sâu 40m, hiện nay có 4 tầng mở cửa đón khách tham quan.

Những cánh cửa đá hình tròn có mặt ở tất cả các di tích ngầm tại khu vực Cappadoccia. Chúng được sử dụng bằng cách lăn qua chặn lối và đóng kín tách biệt bên trong với bên ngoài. Tại Derinkuyu, mỗi tầng cũng có thể được khóa riêng biệt như vậy.

Cappadocia có nghĩa là đất của các đoàn ngựa đẹp. Ở tầng thứ hai người ta xây dựng một tu viện với mái vòm và những phòng đọc sách.

Ngôi thánh đường chính của thành phố nằm ở tầng thứ tư, ăn thông với ba tầng ngầm phía trên bằng các cầu thang đứng. Những vết nám đen trên tường cho biết thành phố đã được thắp sáng bằng đuốc và khoảng 15.000 ống thông hơi đồng thời là lỗ chiếu sáng đến độ sâu 55 mét. Đáy của mỗi lỗ thông hơi là một giếng cung cấp nước, nhưng nhiều giếng đã không thông lên tới mặt đất để tránh quân thù đầu độc.

Hầu hết các thành phố này đều cho thấy trong thế kỷ thứ hai đã có nhiều đoàn người dồn tụ về cao nguyên Cappadocia, thường được gọi là cao nguyên Anatolia vốn là tên cũ của Thổ Nhĩ Kỳ, để tránh các cuộc bắt bớ bởi các hoàng đế La Mã. Họ cơi nới mở rộng, củng cố kiến thiết, tạo nên những tiện nghi đô thị cho hệ thống các thành phố đã được người Hittites xây trong lòng đất trong khoảng năm 1.200 trước Công nguyên.

Thực ra vùng này nằm giữa lưu vực các sông Kizilirmak vốn đã là một trong các trạm chính trên con đường tơ lụa, nơi trước đây các thương gia đến từ Ba Tư hay từ Trung Á dừng lại nghỉ chân hoặc giao hàng cho các thương khách mang về La Mã qua eo biển Sardanelles nối liền từ Á sang Âu.

Từ trên các khinh khí cầu dành cho khách du lịch hay từ các núi cao người ta nhận ra loại ống khói tiên ở đây là những ngọn đồi hình nón.

Từ Aksaray trên đầu ngọn sông, phong cảnh cao nguyên trung tâm thay đổi hẳn với hàng vạn ống khói tiên (Fairy Chimneys) cao có, thấp có như những chiếc nấm khổng lồ mà trên đầu là một tảng đá bazan đậm màu, trông như những cánh tay xinh đẹp giơ lên từ mặt đất.

Phong cảnh cao nguyên trung tâm với hàng vạn ống khói tiên cao có thấp có, lớn có, nhỏ có như những chiếc nấm khổng lồ mà trên đầu là một tảng đá bazan đậm màu.

Là kết quả của các vụ phun trào núi lửa cùng với sự xói mòn của những dòng sông, của những cơn gió cao nguyên trên mười ngàn năm, đã cho thế giới một kỳ quan tuyệt vời đó là những cột đá trông như những ống khói, mà người ta gọi là những ống khói tiên (Fairy Chimneys)

Thành phố cổ Kaymakli rất rộng nhưng chỉ gồm một vài tầng ngầm nối với hai thành phố ngầm khác là Mazikoy ở phía Đông và Derinkuyu khoảng 9 cây số về phía Đông Nam bằng con đường nằm sâu trong đất. Cửa vào thành phố là một căn hầm đào dưới tảng đá bazan ăn thông với hành lang chính rộng hơn 15 mét mà bên trái là các kho chứa hay xưởng thợ và bên phải là nơi sinh hoạt cộng đồng; từ đây nối với những hành lang nhỏ hơn dẫn đến các căn phòng xinh xắn lớn nhỏ đục khoét trong các tầng đá có màu xinh tươi, sặc sỡ và sinh động.

Người ta cho rằng người Hittites đã xây dựng thành phố ngầm để ẩn tránh người Phrygian, nhưng có vẻ nền văn hóa Hatti bản địa mới là chủ nhân của những ngôi nhà hang động có từ 2.500-2.000 năm trước Công nguyên. Sự vĩ đại của các thành phố ngầm tại đó thuộc về Derinkuyu, nơi đây, tổng số các tầng có thể tới 18 hay 20, sâu xuống lòng đất đến 85 mét và có thể dùng chứa đến 20.000 con người, một con số lớn lao kể cả với các thành phố xây trên mặt đất nhiều thế kỷ sau đó.

Nằm cách Derinkuyu khoảng 30 cây số về phía Đông, thị trấn Soganli hiện ra giữa các thung lũng như một bảo tàng lộ thiên ấn tượng, kỳ bí và nổi tiếng không kém các bảo tàng lộ thiên khác ở Tatlarin gần Aksaray và ở Goreme trên đường từ Urgup đi Nevsehir.

Nơi mà hàng hàng lớp lớp ô nhà đục sâu vào lòng đá như những dãy tổ chim bồ câu.

Những hành lang được thông với nhau trong lòng đất.

Những ống thông hơi sâu hàng chục km.

Những khách sạn với đầy đủ nội thất và có cả bể bơi phục vụ du khách rực rỡ trong đêm

Cappadocia vào đông

Theo 24h