Thầy thuốc nhân dân Trần Ngọc Lương – tấm gương sáng về lao động sáng tạo

Ông là một tấm gương sáng về người thầy thuốc có tinh thần lao động sáng tạo, lập được thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân.

“Bàn tay vàng” trong nội soi tuyến giáp

Nhắc đến Bác sỹ Trần Ngọc Lương, giới trong nghề nhớ ngay đến ông với vai trò là chuyên gia đầu ngành phẫu thuật nội soi điều trị một số bệnh lý tuyến giáp. Đây là phương pháp điều trị nhanh, an toàn, hiệu quả, một trong những thành tựu lớn của ngành Y tế những năm qua. Đôi “bàn tay vàng” của ông đã thực hiện thành công rất nhiều ca phẫu thuật khó, mang lại niềm tin, niềm vui sống và hy vọng cho hàng nghìn bệnh nhân.

Mặc dù luôn bận rộn với công tác chuyên môn, quản lý, lãnh đạo bệnh viện, nhưng là người tâm huyết với ngành, với nghề, chia sẻ nỗi lo lắng với các bệnh nhân, Bác sỹ Trần Ngọc Lương luôn nghĩ đến việc, khi phẫu thuật làm sao để vừa điều trị khỏi bệnh, nhưng vẫn phải giữ được vẻ đẹp cho người bệnh. Đặc biệt với phụ nữ điều này càng quan trọng và rất cần thiết, bởi đa số bệnh nhân bướu cổ là những bệnh nhân nữ, còn trẻ. Họ thường lo ngại về những vết sẹo nếu chậm trễ việc mổ, sẽ dẫn đến tình trạng bệnh tiến triển quá giai đoạn, gây khó khăn trong việc điều trị.

Với mong muốn giúp bệnh nhân của mình không phải lo lắng, tự ti vì vết sẹo, Bác sỹ Trần Ngọc Lương đã dành thời gian và tâm huyết nghiên cứu, thực hiện thành công Đề tài "Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật nội soi điều trị một số bệnh lý ở tuyến giáp". Đề tài này của ông đã đạt loại xuất sắc cấp Nhà nước, đạt Giải Nhất Giải thưởng Nhân tài đất Việt năm 2014, bởi đây là một kỹ thuật khó, vào thời điểm đó mới chỉ có rất ít tác giả trên thế giới làm được với những kỹ thuật khác nhau và cũng còn nhiều hạn chế. Theo đánh giá của lãnh đạo Bộ Y tế, kỹ thuật mổ nội soi của Bác sỹ Lương là kỹ thuật có giá trị nhất, đóng góp nhiều nhất trong thực tiễn, ảnh hưởng rất sâu rộng, không những trong ngành y tế của Việt Nam mà cả trong ngành y thế giới.

Cụ thể, tính đột phá trong phương pháp mổ của Bác sỹ Trần Ngọc Lương là sử dụng đường nách, ngực với những vết rạch nhỏ trên da. Các vết này kích thước từ 0,5-1cm, biến mất sau vài tháng và hoàn toàn có thể che đi bằng trang phục một cách dễ dàng. Phương pháp này vừa đơn giản, nhanh lại an toàn, hiệu quả và rất tiết kiệm chi phí, áp dụng cho tất cả bệnh lý tuyến giáp như bướu nhân, basedow, ung thư tuyến giáp… có thể mổ được những bướu lớn mà không cần cắt bất cứ cơ cổ trước nào, chỉ cần sử dụng dụng cụ mổ nội soi ổ bụng thông thường, không cần dụng cụ chuyên biệt. Dụng cụ này hiện có ở tất cả các bệnh viện đa khoa cấp tỉnh, thành phố...

Ưu điểm của phương pháp phẫu thuật mổ nội soi của Phó giáo sư, Tiến sỹ Trần Ngọc Lương là đảm bảo được yếu tố thẩm mỹ cho bệnh nhân, không để lại sẹo ở cổ, có thể thứ 6 mổ và thứ 2 đi làm bình thường, giúp người bệnh sau phẫu thuật có thể quay lại cuộc sống, sinh hoạt bình thường sớm hơn, tự tin trong giao tiếp và không cần che cổ bằng tay hay đồ trang sức như trước đây nữa.

Về kinh tế, đây là một kỹ thuật mổ tiết kiệm thời gian, chi phí hơn nhiều so với kỹ thuật đang tồn tại trên thế giới. Một ca cắt thùy tuyến giáp tại Hàn Quốc hoặc Singapore mất hai giờ với chi phí khoảng 8.000 - 10.000 Đô la Mỹ, thì tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương chỉ mất 20-30 phút với 300 - 400 Đô la Mỹ.

Nhắc đến thời điểm đầu tiên thử nghiệm kỹ thuật mới này, Bác sỹ Trần Ngọc Lương chia sẻ, khi thực hiện những ca đầu tiên của thử nghiệm kỹ thuật này, ông cũng bị áp lực rất lớn. Ông lo lắng không biết liệu có làm được hay không, có đảm bảo an toàn cho bệnh nhân hay không… bởi ông là người đầu tiên thử nghiệm kỹ thuật này ở Việt Nam và trên thế giới cũng rất ít người làm kỹ thuật này. “Rất may là qua 3- 4 tiếng thực hiện, ca phẫu thuật cũng thành công. Mặc dù thời gian lâu hơn so với bây giờ chỉ khoảng 20-30 phút nhưng ca đầu tiên đã đảm bảo được an toàn”, bác sỹ Trần Ngọc Lương nhớ lại.

Sau khi thực hiện thành công, phương pháp phẫu thuật nội soi tuyến giáp được Bác sỹ Trần Ngọc Lương chuyển giao đến các bệnh viện trong và ngoài nước thông qua các hoạt động: Mổ trình diễn, báo cáo tại các hội thảo, hội nghị khoa học, nhận được sự tán thưởng sâu sắc.

Thêm một dấu ấn Việt trên bản đồ y học thế giới

Với việc áp dụng thành công phẫu thuật nội soi vào phẫu thuật tuyến giáp với kỹ thuật đơn giản, nhanh, an toàn, hiệu quả, rẻ hơn nhiều so với các kỹ thuật khác trên thế giới… phương pháp phẫu thuật nội soi tuyến giáp của Bác sỹ Trần Ngọc Lương đã được y học thế giới đặt tên “Công nghệ phẫu thuật nội soi Dr Lương”. Bộ Y tế đã tôn vinh đây là một trong 10 thành tựu y học Việt Nam lớn nhất trong thời gian qua.

Những năm qua, nhiều thế hệ bác sỹ trong nước được đào tạo, chuyển giao kỹ thuật mổ nội soi tuyến giáp. Hàng trăm bác sỹ phẫu thuật nội tiết tuyến cơ sở được đào tạo, giúp đỡ và hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ… Trên 300 giáo sư, bác sỹ của gần 20 nước trong khu vực và trên thế giới như: Australia, Bồ Đào Nha, Singapore, Malaisia, Indonesia, Philippin, Thailand, Pakistan, Úc, Ấn Độ, Ả rập-Xê út... đã tới Bệnh viện Nội tiết Trung ương để học kỹ thuật của Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Ngọc Lương và đã có các báo cáo kết quả ở các Hội nghị theo kỹ thuật này.

Đến nay, Phó giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Ngọc Lương đã có 30 chuyến đi thuyết trình, giảng bài và mổ thị phạm phẫu thuật nội soi tuyến giáp ở các nước trong khu vực, châu Á và trên thế giới và đã chuyển giao kỹ thuật mổ nội soi cho các đồng nghiệp nước ngoài. Ông đã có nhiều báo cáo khoa học tại các Hội nghị khoa học trong khu vực, châu Á - Thái Bình Dương và Hội nghị ngoại khoa quốc tế; là thành viên Ban cố vấn Hội phẫu thuật nội tiết châu Á - Thái Bình Dương, thành viên Ban Chấp hành Hội phẫu thuật tuyến giáp châu Á - Thái Bình Dương, Giáo sư thỉnh giảng Viện nội soi châu Á tại Đài Loan (Trung Quốc)… Với kỹ thuật này, Phó giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Ngọc Lương đã đặt dấu ấn Việt trên bản đồ y học thế giới.

Sau thành công với phương pháp mổ nội soi tuyến giáp, Bác sỹ Trần Ngọc Lương tiếp tục nghiên cứu để ngày càng hoàn thiện hơn kỹ thuật mổ nội soi tuyến giáp theo hướng đảm bảo an toàn hơn nữa, cũng như giảm bớt đau đớn cho bệnh nhân, nhất là những người mắc bệnh ở giai đoạn muộn.

Bên cạnh đó, ông còn dành thời gian nghiên cứu và cải tiến các kỹ thuật mổ khác như: Phẫu thuật đốt hạch giao cảm để chữa chứng ra mồ hôi tay với thời gian mổ nhanh chỉ 3-4 phút, gây mê bằng ống nội khí quản một nòng, tiết kiệm tiền cho bệnh nhân. Các loại phẫu thuật tuyến nội tiết khác như u nội tiết tuyến tụy, u tuyến thượng thận... cũng được Bác sỹ Trần Ngọc Lương triển khai thành công tại bệnh viện.

Phó giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Ngọc Lương có nhiều đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đơn vị và ngành y tế. Ông cũng là người đầu tiên phẫu thuật tuyến cận giáp trạng ở bệnh u cận giáp trạng, cường cận giáp tiên phát và sau suy thận Việt Nam. Từ kinh nghiệm áp dụng cho bệnh lý tuyến giáp, bác sỹ Lương tiếp tục thực hiện thành công các ca nội soi u xơ tuyến vú. Sau mổ, người bệnh hồi phục nhanh, ít đau và đặc biệt là đảm bảo tính thẩm mỹ. Bên cạnh đó, ông cũng là người xây dựng được các quy trình phẫu thuật ở người bệnh đái tháo đường, một bệnh đang gia tăng nhanh chóng ở nước ta cũng như trên thế giới.

Bên cạnh đó, Bác sỹ Trần Ngọc Lương cũng là người thành lập Khoa ngoại Bệnh viện Nội tiết Trung ương và xây dựng thành Khoa đầu ngành phẫu thuật các tuyến nội tiết, có thương hiệu trong nước, trong khu vực và trên quốc tế. Ông quản lý bệnh viện hàng đầu về lĩnh vực nội tiết và chuyển hóa, đã tự chủ chi thường xuyên hoàn toàn đầu tiên của ngành Y tế, điều hành tốt các hoạt động thường xuyên phòng chống các rối loạn thiếu hụt iod và điều hành có hiệu quả Dự án phòng chống bệnh đái tháo đường ở 63 tỉnh thành. Xây dựng và chỉ đạo có hiệu quả các hoạt động của hệ thống nội tiết và rối loạn chuyển hóa. Cải cách đồng bộ thủ tục hành chính, xây dựng quy trình tiếp đón người bệnh tăng cường các giải pháp hỏ trợ người bệnh…

Ngoài công tác chuyên môn, Thầy thuốc nhân dân, Phó giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Ngọc Lương luôn chấp hành nghiêm chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, có bản lĩnh chính trị vừng vàng, tinh thần trách nhiệm cao, nỗ lực, vượt khó, tận tụy với công việc; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, có phẩm chất đạo đức tốt. Ông còn có nhiều đóng góp quan trọng trong công tác xây dựng, quản lý, phát triển Bệnh viện Nội tiết Trung ương trở thành đơn vị đầu ngành trong cả nước về chuyên ngành nội tiết, được tập thể tín nhiệm, suy tôn.

Với những nỗ lực không ngừng, Bác sỹ Trần Ngọc Lương đã được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (năm 2011), Huân chương Lao động hạng Ba (năm 2014), hạng Nhì (năm 2019); Chiến sỹ thi đua toàn quốc (năm 2020); Giải Nhất giải thưởng nhân tài đất Việt 2014; Kỷ lục Guiness Việt Nam năm 2019; danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân năm 2017… Năm 2020, ông được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, tôn vinh những thành tích đặc biệt xuất sắc của ông trong lao động, sáng tạo trong giai đoạn 2009-2019, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.