Đó là trường hợp của bệnh nhi N. K.C. (37 tháng tuổi, ngụ huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh), nhập viện ngày 27/10 vì thiếu máu nặng. Bệnh sử cho thấy 4 ngày đầu bé sốt nhẹ, chán ăn, ngày 5 và 6 sốt cao hơn, nôn ói , da xanh xao và đi tiểu sậm màu.
Nốt mò đốt trên bệnh nhi. Ảnh: BV
PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, bệnh nhi nhập viện trong tình trạng thiếu máu nặng (dung tích hồng cầu 16%), gan to 4 cm dưới hạ sườn phải và lách to độ 4. Các xét nghiệm tại cấp cứu cho thấy bệnh nhi nhiễm khuẩn nặng, tổn thương phổi và tràn dịch màng phổi phải; tổn thương phổi với hội chứng nguy kịch hô hấp cấp do viêm lan toả 2 phổi, tuỷ đồ có hình ảnh thực bào máu.
Tại bệnh viện, bệnh nhân được hỗ trợ thở do tổn thương phổi, truyền máu. Do tình trạng của bệnh nhân viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn huyết và suy đa cơ quan nặng nên các bác sĩ cho dùng kháng sinh Vancomycin và Carbapenem. Tuy nhiên, sau 2 ngày dùng kháng sinh trên không đáp ứng và bệnh nhi vẫn sốt cao kéo dài liên tục.
Qua hỏi bệnh và thăm khám kỹ, bác sĩ ghi nhận sang thương da ở ngực phù hợp với sốt mò. Kết quả phân lập tác nhân trong máu bằng PCR cũng ghi nhận Orientia tsutsugamushi phù hợp với tình trạng của trẻ. Bệnh nhi được dùng Levofloxacin. Sau 3 ngày dùng kháng sinh, bệnh nhi hết sốt; các chỉ số chức năng cơ quan cải thiện dần, được rút nội khí quản và xuất viện sau 10 ngày điều trị.
PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên cho biết, đây là ca bệnh sốt mò đầu tiên ghi nhận tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 và là ca đầu tiên ở trẻ em của miền Nam. Bệnh nhi có diễn tiến rất nặng và nguy kịch với các biến chứng có thể tử vong là rối loạn tri giác, viêm phổi suy hô hấp, tán huyết và đông máu nội mạch lan toả, cũng như là hội chứng thực bào máu rất hiếm gặp trong bệnh sốt mò.
Hình ảnh phổi bệnh nhi bị tổn thương. Ảnh: BV
Bác sĩ khuyến cáo: Để phòng tránh bệnh, người lớn và trẻ em hạn chế đi vào vùng bụi rậm, cỏ thấp, vùng đất ẩm, vách núi, hang động. Khi đi vào những khu vực nghi có nhiều ấu trùng mò nên mặc quần áo dài, buộc kín gấu quần, mang tất, ủng. Nếu bị các nốt đốt lạ và sốt cao, không rõ nguyên nhân, cần kiểm tra kỹ tất cả bề mặt da trên cơ thể tìm các vết đốt, sau đó cần đưa đến các cơ sở y tế sớm để được các bác sĩ khám bệnh, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Y văn ghi nhận ở miền Nam Việt Nam, khoảng 50% bệnh nhân bị sốt mò do ấu trùng đốt khi làm việc ở ruộng lúa. Bệnh diễn tiến từ nhẹ đến nặng, có thể gây biến chứng và tử vong.
Bệnh sốt mò là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi Orientia tsutsugamushi (một loại vi khuẩn thuộc họ Rickettsia và lây sang người thông qua ấu trùng mò thuộc họ Trombicula, tên Leptotrombidium). Các ấu trùng mò này thường có ký chủ trung gian là những loài động vật gặm nhấm, chủ yếu là chuột, chim hoặc gia súc, gia cầm.