Trí thức Việt tại Đức quan tâm các nội dung tăng trưởng xanh, phát triển giáo dục, KHCN và văn hóa

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Đại sứ Việt Nam tại Đức, Nguyễn Đắc Thành, khẳng định Đảng và Nhà nước luôn trân trọng, lắng nghe ý kiến đóng góp tâm huyết của kiều bào Việt Nam ở nước ngoài – đặc biệt là giới trí thức, chuyên gia, doanh nhân – những người có tri thức hiện đại, kinh nghiệm quốc tế và lòng yêu nước sâu sắc, là nguồn lực quan trọng góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, hội nhập sâu rộng và bền vững.

Phần lớn các ý kiến đưa ra tại Tọa đàm đánh giá cao chất lượng văn kiện của Đại hội Đảng lần này, thể hiện tinh thần cô đọng, súc tích bằng cách tích hợp thống nhất các văn kiện thành dự thảo Báo cáo chính trị dài 50 trang, trong đó có 18 điểm mới.

Tiến sĩ Nguyễn Thái Chinh, chuyên ngành Khoa học Trái đất, Trắc địa vệ tinh, Thành viên Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Đức (VGI), Bí thư Chi bộ Lưu học sinh Berlin-Potsdam, cho rằng Văn kiện xứng đáng là kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân. Các chủ đề thảo luận, từ việc đánh giá lại quá trình 40 năm đổi mới cho đến quan điểm, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới được sắp xếp logic, tuy ngắn gọn nhưng cơ bản đã bao trùm được tất cả các vấn đề cốt lõi hiện nay. Mỗi câu trong văn kiện đều có thể coi là một “tuyên ngôn”, là khẩu hiệu, phương châm hành động để toàn Đảng, toàn Quân, toàn Dân phấn đấu thực hiện.

Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Xuân Thính ở trường Đại học TU Dortmund, Quyền Chủ tịch Liên hiệp hội người Việt tại CHLB Đức, Chủ tịch VGI, đánh giá cao và trân trọng ghi nhận quyết tâm của Đảng trong việc công bố sớm các dự thảo Văn kiện Đại hội, tạo điều kiện để bà con kiều bào, đặc biệt là giới trí thức trong và ngoài nước, có cơ hội nghiên cứu, trao đổi và góp ý xây dựng. Việc này không chỉ thể hiện tinh thần cầu thị, minh bạch và dân chủ trong tham vấn ý kiến nhân dân, mà còn khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với trí tuệ và đóng góp của cộng đồng người Việt ở khắp nơi, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng và tính khả thi của các chủ trương, đường lối phát triển đất nước trong giai đoạn tới.

Giáo sư Thính cho rằng Báo cáo chính trị đã đưa ra được tầm nhìn chiến lược đúng đắn, tích cực, khẳng định tinh thần quật cường trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, dự thảo Chương trình hành động cần nhấn mạnh hơn nữa định hướng phát triển kinh tế xanh và năng lượng xanh – coi đây là trụ cột của chiến lược phát triển quốc gia trong giai đoạn mới. Đặc biệt, cần xác định rõ vai trò của các lĩnh vực công nghệ tiên phong như hydrogen xanh, cùng với thúc đẩy kiến trúc xanh, phủ xanh mái và tường nhà, nhằm hình thành không gian đô thị thích ứng, bền vững và hài hòa với thiên nhiên.

Ngoài ra, Giáo sư Thính kiến nghị dự thảo Chương trình hành động cần nhấn mạnh hơn nữa định hướng đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long – vùng trọng yếu về kinh tế, an ninh lương thực, và sinh thái của đất nước – nhằm thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu và chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh. Việc đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông, năng lượng và logistics cần gắn với phát triển năng lượng xanh, đặc biệt là công nghệ hydrogen xanh, coi đây là hướng đi chiến lược để thúc đẩy kinh tế xanh vùng đồng bằng, giảm phát thải, tạo động lực phát triển mới cho khu vực, đồng thời góp phần quan trọng vào mục tiêu trung hòa carbon của quốc gia đến năm 2050.

Tham dự cuộc toạ đàm có nhiều trí thức trẻ tuổi, hiện đang làm việc cho các trường đại học, công ty, tổ chức của Đức, đồng thời tham gia vào các tổ chức dân sự-xã hội như VGI, Hội lưu học sinh Việt Nam, Hội sinh viên Việt Nam nên các ý kiến đóng góp chủ yếu xoay quanh các nội dung Văn kiện liên quan đến phát triển giáo dục, khoa học-công nghệ (KH-CN) và văn hóa.

Tiến sĩ Nguyễn Thái Chinh, góp ý đề mục IV - Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới, nên thay thế từ “ngang tầm” bằng “đồng bộ” vì thể hiện sự sẵn sàng kết nối, thừa hưởng và giao thoa của giáo dục. Đồng thời cũng nên bổ sung “Lấy người học làm trung tâm”, đặt học sinh làm trung tâm khi tổ chức các sự kiện giáo dục.

Tiến sĩ Chinh cũng cho rằng việc khẳng định Đảng, Nhà nước có chính sách đột phá phát triển một số cơ sở giáo dục đại học định hướng nghiên cứu trở thành các trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngang tầm các nước tiên tiến“ là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, nhưng trước hết cần chọn trúng ngành nghề đào tạo và đúng cơ sở đào tạo rồi từ đó mới đưa ra các định hướng, cơ chế chính sách phù hợp để nâng tầm các cơ sở giáo dục này. Việt Nam nên đầu tư có trọng điểm, không nên đầu tư đại trà.

Nghiên cứu sinh trẻ Nguyễn Băng Tú, Phó Chủ tịch Hội sinh viên Việt Nam tại Đức nhận xét Văn kiện đã đề cập đến chính sách tận dụng tri thức người Việt Nam ở nước ngoài nhưng chưa có những cơ chế cụ thể. Chị kiến nghị cần xây dựng cổng thông tin nhân lực quốc gia để qua đó các trí thức trẻ gốc Việt ở nước ngoài có điều kiện kết nối, tìm cơ hội việc làm trong nước. Chính phủ cũng cần nâng cấp tầm nhìn về nguồn nhân lực số, xây dựng thang năng lực số quốc gia và điều chỉnh cách đánh giá năng lực trong giáo dục.

Tiến sĩ Nguyễn Việt Tuấn, chuyên gia CNTT đang làm việc tại tập đoàn Tentamus, đề xuất tham khảo, học hỏi mô hình của Đức trong quản trị dự án để sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư cho KH-CN, trong khi đó ông Nguyễn Sơn Thu, Chủ tịch Hội Nhịp cầu Việt Đức, kiến nghị cần có các mục tiêu cụ thể hơn trong quan hệ kinh tế đối ngoại với Đức nói riêng và Liên minh châu Âu nói chung.

Đề cập đến nội dung V- Phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam, Giáo sư, TSKH Nguyễn Hồng Thái ở trường Đại học Stettin bày tỏ sự tâm đắc với chủ trương xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đồng bộ trên nền tảng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hoá, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam.

Kết luận cuộc tọa đàm, Đại sứ Nguyễn Đắc Thành khẳng định những góp ý tâm huyết, trách nhiệm và mang tầm nhìn chiến lược của đội ngũ trí thức, doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài sẽ góp phần quan trọng giúp Đảng ta hoàn thiện đường lối phát triển, nâng cao vị thế Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Đại sứ cũng tin tưởng rằng, với tinh thần “Tổ quốc là điểm tựa, kiều bào là nguồn lực quý”, buổi tọa đàm đã khơi dậy thêm nhiều ý tưởng mới, sáng kiến cụ thể để đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước.