Những trận mưa trái mùa liên tiếp xảy ra ở khu vực Nam Trung bộ, Nam Tây Nguyên và Nam bộ từ đầu tháng 3 đến nay đã có nhiều tác động đến sản xuất nông, lâm nghiệp cũng như sinh hoạt của người dân. Sự xuất hiện mưa trái mùa đã làm giảm không khí oi bức, hạn chế khả năng cháy rừng trong những tháng cao điểm mùa khô... nhưng cũng gây thiệt hại không nhỏ đến sản xuất lúa, tôm, hoa màu và vườn cây ăn quả...
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn Trung ương, mưa trái mùa vào thời điểm này, do hiện tượng La Nina gây ra và không phải là bất thường. Điều này đã được các cơ quan khí tượng thủy văn khu vực cảnh báo từ trước. Lượng mưa đo được tại những khu vực này phổ biến từ 30 - 50 mm, một số nơi mưa lớn hơn, như Cam Ranh (Khánh Hòa) 60 mm, Long Khánh (Đồng Nai) 55 mm, Rạch Giá (Kiên Giang) 94 mm, Bạc Liêu 107 mm, Cà Mau 81 mm.
Những trận mưa trái mùa ở khu vực Nam Trung bộ, Nam Tây Nguyên và Nam bộ đã cứu hàng ngàn ha cao su đang bị hạn, giảm nguy cơ cháy rừng đang được cảnh báo ở cấp độ cao từ nhiều ngày trước, nhất là ở các khu rừng phòng hộ ở huyện Dầu Tiếng, Phú Giáo và Tân Uyên... (tỉnh Bình Dương). Riêng cây cao su rất cần nước và theo kinh nghiệm của nhà nông, nếu có mưa, lượng mủ thu hoạch sẽ tăng lên gấp đôi.
Tại Đồng Nai, mưa lớn trái mùa không chỉ làm không khí bớt nóng bức trong thời kỳ cao điểm giữa mùa khô, mà còn giải hạn cho nhiều nhà vườn trồng cây công nghiệp, cây ăn trái và hoa màu vụ đông xuân. Ngành lâm nghiệp ở Cà Mau cũng được hưởng lợi đáng kể từ những cơn mưa trái mùa, trong lúc ngành này đang huy động hàng trăm người trực phòng chống cháy rừng cho rừng tràm U Minh Hạ đang báo động có nguy cơ cháy cao.
Trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh lân cận, trận mưa trái mùa vào ngày 4/3 được xem là “cơn mưa vàng” giúp giải hạn cho nhiều nhà vườn trồng cây công nghiệp, hoa màu ở khu vực Đông Nam bộ, Tây Nam bộ, giảm đáng kể tình trạng không khí oi bức.
Bên cạnh những mặt tích cực của mưa trái mùa vào thời điểm này, đối với những hộ nuôi tôm, trồng hành và sản xuất muối ở Sóc Trăng, thì những cơn mưa trái mùa vừa qua là "ác mộng". Thiệt hại nặng nhất sau đợt mưa vừa qua là tại huyện Vĩnh Châu, nơi tập trung các hộ trồng hành và làm muối. Thống kê chưa đầy đủ, đã có gần 100 ha muối vừa tạo mầm kết tinh khoảng 850 tấn của diêm dân Vĩnh Châu đã tan thành nước.
Cả 3 HTX Tôm -Muối - Artemia của huyện Vĩnh Châu là HTX Vĩnh Phước, Vĩnh Tân và Lai Hòa, ước thiệt hại lên tới khoảng 3 tỷ đồng. Nhiều hộ đã gom muối chuẩn bị xuất bán bị mưa làm mất trắng, có hộ thiệt hại hàng chục triệu đồng chỉ trong vài ngày. Mưa trái mùa cũng đã làm cho nông dân Cà Mau mất trên 5.000 tấn cá đồng do ao đìa bị chìm trong nước. Ngư dân ở các cửa biển cũng gặp khó khăn vì thời tiết xấu, không thể ra khơi đánh bắt cá.
Đặc biệt, trận mưa trái mùa vào sáng 23/3 làm toàn bộ diện tích muối (khoảng 2.500 ha) với 23.000 tấn muối của tỉnh Bạc Liêu tan theo nước, ước tính thiệt hại hơn 10 tỷ đồng. Đấy là chưa kể hàng chục ngàn ha tôm mới nuôi bị sốc bởi lượng nước mưa quá lớn.
Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn Trung ương nhận định: Trong tháng 4/2011, các tỉnh vùng núi phía Bắc, Tây Bắc bộ, Nam Tây Nguyên và Nam bộ có thể xảy ra một vài đợt mưa. Nhưng đây là những đợt mưa chuyển mùa nên chỉ làm giảm bớt mức độ khô hạn và thiếu nước, người dân cần tiếp tục chủ động tiết kiệm và sử dụng nước hợp lý. Riêng lượng mưa ở khu vực Nam Trung bộ, Nam Tây Nguyên và Nam bộ có khả năng phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 20 - 50%.
Lưu Thanh Tuấn