Khám bệnh cho trẻ tại khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: ĐH |
Theo BS Trương Văn Quý, khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, mỗi ngày, khoa Nhi thường khám 400 - 500 trẻ, khoảng 1/4 trong số đó là các bệnh liên quan đến hô hấp, viêm phổi. Tuy nhiên, vào thời điểm giao mùa hiện nay, bệnh nhi đến khám tăng 1,3-1,5 lần, chủ yếu là các bệnh liên quan đến hô hấp.
Đáng nói, không ít gia đình tự mua thuốc về điều trị khi thấy con bị ho, sốt... (có thể theo đơn lần điều trị trước hoặc tự chọn thuốc cho con điều trị). Cho tới khi bệnh trở nặng, các bé bị khó thở, suy hô hấp thì bố mẹ mới hốt hoảng đưa con nhập viện khiến cho việc chữa trị cho trẻ khó khăn hơn, thêm gánh nặng điều trị cho gia đình, nhưng đau xót hơn là trẻ có thể tử vong nếu đến viện quá muộn.
"Viêm phổi là bệnh có tỷ lệ mắc cao và là nguyên nhân nhập viện điều trị hàng đầu trong các bệnh lý hô hấp. Bệnh dễ diễn biến nhanh, nặng nhanh nếu không phát hiện điều trị kịp thời, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 1 tuổi. Hiện nay, 60 -70% trường hợp trẻ mắc viêm phổi là do virus. Các loại virus hay gặp là hợp bào hô hấp, virus cúm, á cúm, Adenovirus, Rhinovirus... Các trường hợp còn lại có thể do vi khuẩn hoặc các nguyên nhân khác...", BS Trương Văn Quý chia sẻ.
Vì vậy, BS Quý khuyến cáo trẻ bị viêm đường hô hấp, không phải lúc nào cũng điều trị bằng kháng sinh. Các bậc cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ khám và đưa ra quyết định điều trị đúng đắn, kịp thời.
Bên cạnh đó, cần lưu ý các yếu tố thuận lợi khiến trẻ dễ mắc bệnh nặng và nguy cơ tử vong cao bao gồm: Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh; Trẻ đẻ non, trẻ thiếu cân; Trẻ không được bú sữa mẹ; Mắc các bệnh bẩm sinh như: Tim bẩm sinh, dị dạng bộ máy hô hấp, suy giảm miễn dịch bẩm sinh; Cơ địa dị ứng... Trong đó, suy dinh dưỡng là yếu tố thuận lợi khiến trẻ dễ mắc bệnh hô hấp.
Đếm nhịp thở phát hiện bệnh cho con
Theo các chuyên gia y tế, biểu hiện viêm phổi ở trẻ em rất đa dạng và tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh. Các triệu chứng thường gặp như ho, mệt, bú kém, chảy mũi, khò khè, thở nhanh, khó thở và có thể thấy trẻ tím tái khi tiến triển nặng.
Trong quá trình theo chăm sóc khi trẻ ốm, bố mẹ cần đưa con đến bệnh viện ngay khi có các biểu hiện nặng hơn như: Trẻ sốt cao hơn và tần số sốt dầy hơn, mệt và li bì hơn, ăn uống kém, thở nhanh.
Mẹ nên vén áo, quan sát lồng ngực để đếm nhịp thở, trẻ bị viêm phổi có nhịp thở nhanh (một phản ứng của cơ thể đối với hiện tượng thiếu ôxy trong viêm phổi, đồng thời khi bị viêm, phổi sẽ mất tính mềm mại và sự giãn nở sẽ yếu đi). Do đó, khi bị viêm phổi thì nhịp thở bắt buộc phải tăng lên và đây là dấu hiệu nhận biết sớm, các gia đình có thể theo dõi tại nhà bằng cách đếm nhịp thở khi trẻ nằm yên.
Trẻ có nhịp thở nhanh khi mẹ đếm được >60 lần/phút ở trẻ < 2 tháng; > 50 lần/phút ở trẻ từ 2 đến 12 tháng tuổi; >40 lần/phút ở trẻ 1 – 5 tuổi). Ngoài ra, trẻ mắc bệnh viêm phổi còn có các dấu hiệu rút co rút lồng ngực khi thở và trẻ có dấu hiệu tím tái (khi có biến chứng suy hô hấp).
Để phòng bệnh cho trẻ, ngay từ khi có thai các bà mẹ cần được chăm sóc dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý, đầy đủ. Chăm và nuôi dưỡng trẻ trong môi trường vệ sinh; cần tránh khói thuốc lá, khói than, bụi bẩn. Thực hiện tiêm chủng đầy đủ đúng theo lịch quy định; Cho trẻ bú mẹ...Khi phát hiện thấy trẻ có các dấu hiệu nghi ngờ (sốt cao, bú kém, nôn, thở nhanh, li bì...), nên cho trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Đặc biệt, tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị cho trẻ.