Suối Duộc trong xanh trước khi nhập vào sông Nậm Tôn tại xã Liên Hợp, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) cho thấy mức độ ô nhiễm của sông Nậm Tôn.
Theo lãnh đạo UBND huyện Quỳ Hợp, để làm rõ nguyên nhân và xử lý tình trạng gây nước đục ra sông Nậm Tôn, UBND huyện đã nhiều lần làm việc với UBND các xã Châu Hồng, Châu Tiến, Châu Thành, Liên Hợp. Tuy nhiên qua kiểm tra các tổ chức, cá nhân khai thác quặng thiếc theo hình thức lộ thiên không phát hiện tình trạng xả nước thải đục ra sông.
Riêng đối với các đơn vị khai thác quặng thiếc theo hình thức hầm lò, báo cáo đánh giá tác động môi trường có nhiều nội dung phức tạp, UBND huyện không có đủ phương tiện kỹ thuật và chuyên môn để kiểm tra các tổ chức khai thác quặng thiếc hầm lò. Mặt khác, các vị trí khai thác thiếc hầm lò có các hang caster chảy xuyên qua nhiều dãy núi đá sau đó mới chảy ra sông Nậm Tôn nên rất khó khăn trong việc xác định nguồn thải gây ô nhiễm.
Ông Trần Đức Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp cho biết, hiện nay trên địa bàn xã Châu Tiến, Châu Hồng, một số doanh nghiệm được cấp phép khai thác quặng thiếc có tình trạng xả nước thải gây đục sông Nậm Tôn. UBND huyện đã nhiều lần kiểm tra nhưng chưa xác định được tổ chức, cá nhân gây ra. Vừa qua, UBND huyện đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra việc thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường của các mỏ khai thác quặng thiếc (đặc biệt là khai thác hầm lò) tại khu vực Thung Lùn, Thung Xén, Thung Hung Nọi của xã Châu Hồng, Châu Tiến để tìm ra nguyên nhân nước đục, đồng thời thực hiện quan trắc đánh giá mức độ ô nhiễm nguồn nước của sông Nậm Tôn.
Liên quan đến khu vực xã Châu Hồng, Châu Tiến nơi được cho là xuất phát của dòng nước khiến sông Nậm Tôn đục ngầu, theo rà soát của UBND xã Châu Hồng, từ cuối năm 2020 đến nay, hàng trăm giếng nước sinh hoạt bị cạn trơ đáy; có 13 hố sụt lún, trong đó có những hố xuất hiện ngay trong khu vực dân cư hàng trăm nhà dân bị rạn, nứt... UBND huyện Quỳ Hợp đã thuê Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ kiểm tra, khảo sát tìm nguyên nhân cũng như hướng khắc phục. Tuy nhiên, đến nay đơn vị này cũng chưa xác định được nguyên nhân của các hiện tượng trên.
Nước sông Nậm Tôn đỏ ngầu.
Để phục vụ công tác kiểm tra, khảo sát, UBND huyện Quỳ Hợp đã ra thông báo yêu cầu tất cả các tổ chức, cá nhân tạm dừng việc khai thác nguồn nước ngầm ở cả khu vực bản Na Hiêng, bản Công, bản Na Noong, bản Poong, xã Châu Hồng từ ngày 11/5 cho đến khi có thông báo mới.
Theo nguồn tin của phóng viên, quá trình kiểm tra, UBND huyện Quỳ Hợp phát hiện 2 đơn vị thực hiện không đúng với báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Do vượt quá thẩm quyền nên UBND huyện Quỳ Hợp đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An xử phạt hành chính hàng trăm triệu đồng.
Trước đó, tại buổi làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trưởng về tình hình thực hiện nhiệm vụ 4 tháng đầu năm 2022, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung cũng nhấn mạnh, quan điểm của tỉnh là không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế và phải đảm bảo phát triển bền vững. Người dân địa phương mong muốn với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh Nghệ An, sự vào cuộc của các cơ quan chức năng tình trạng ô nhiễm sông Nậm Tôn kéo dài hàng chục năm sẽ được giải quyết dứt điểm để cuộc sống sớm trở lại bình thường.