345 ngôi nhà bị sập, 156.517 ngôi nhà bị tốc mái, hàng trăm tàu thuyền bị sóng đánh chìm, gần 12.000/18.000 ha cao su bị gãy đổ... với tổng giá trị thiệt hại lên đến hơn 4.500 tỷ đồng là thống kê sơ bộ hậu quả của cơn bão số 10 gây ra ở tỉnh Quảng Bình. Chỉ trong khoảng 5 giờ đồng hồ càn quét, cơn bão số 10 có cái tên rất mỹ miều "Cánh Bướm" nhưng đã khiến cho hàng chục ngàn người dân ở tỉnh Quảng Bình bỗng nhiên trắng tay, chạm nỗi đau màn trời chiếu đất...
Chị Nguyễn Thị Yến Nhi trong vườn cao su đổ nát của mình. |
Trong không khí hanh hao như giả, như thật, chúng tôi đã băng về những miền quê ở cái tỉnh vốn được đánh giá là còn quá nghèo ở vùng thắt đáy miền Trung Quảng Bình để xót xa thấy được những giọt nước mắt của các o, các mệ ở đây. Chiến tranh đã lùi xa, cuộc sống đang từng ngày khởi sắc, vậy mà chỉ cần một buổi chiều thôi, nhiều thân phận bỗng rơi xuống tận cùng nỗi khổ đau.
Ông Nguyễn Hữu Hoài, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình trong buổi họp khẩn vào buổi sáng 1/10, đã chảy nước mắt yêu cầu đảng viên, lãnh đạo các cơ quan đoàn thể, cán bộ hãy hết sức mình vì dân và trước hết phải cố gắng khắc phục hậu quả bằng tất cả ý chí và nghị lực của mình...
Nước mắt nơi thiên đường
Huyện Bố Trạch được coi là thủ phủ, là thiên đường cao su ở tỉnh Quảng Bình. Trên đường Hồ Chí Minh ra Bắc hay vào Nam mỗi khi ngang qua đây ai cũng thấy mát lòng, mát dạ trước một màu xanh trãi dài của bạt ngàn cao su. Cũng nhờ dòng sữa trắng của cây cao su mà ở đây nhiều làng quê được gọi với cái tên thân mật "làng triệu phú". Vậy mà, chỉ trong một buổi chiều khi cơn bão số 10 tràn qua, tất cả các vườn cao su bị phạt gãy ngang thân gọn gàng như vừa trãi qua một trận bom B52... Con đường Hồ Chí Minh xanh đẹp giờ chỉ còn cảnh hoang tàn xơ xác với bao thân phận, ước mơ về một ngày dòng sữa trắng sẽ đưa mình trở thành ông chủ, bà chủ để giờ ngơ ngác không tưởng đến chuyện "dâu bể một giờ"...
Hội chữ thập đỏ tỉnh Quảng Bình kịp thời chia sẻ thiệt hại do bão với gia đình ông Hoàng Văn Ngặt, xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh. |
Chị Nguyễn Thị Ngọc Bé, công nhân Công ty TNHH MTV Việt Trung gặp chúng tôi bên đường đã khóc vật vã như đứa trẻ lên ba. Chị Bé khóc vì vườn cao su 2,5 ha nhận khoán của Công ty bao năm mang lại cơm no áo ấm cho chị và con gái bây giờ bị bão phạt ngang không sót cây nào. Chị nói trong tiếng nấc: Cả Công ty tôi sống nhờ vào cao su, bây giờ tất cả đều bị bão tàn phá tan hoang rồi thì biết sống sao đây hở trời?
Cũng trong tình cảnh tương tự, chị Nguyễn Thị Yến Nhi sống ở Tiểu khu Xung Kích, Thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch dẫn chúng tôi ra giữa vườn cao su của chị rồi đứng ngơ ngác không nói được câu gì. Chị không khóc được nữa, tất cả nước mắt đã chảy tràn hết rồi khi chứng kiến công lao 7 năm trời đằng đẵng của hai vợ chồng giờ bị "trời vật xuống sông, xuống bể". Chồng chị Nhi là anh Hoàng Văn Bàng có lẽ khá hơn chút đỉnh tâm sự: Vợ tôi làm công nhân trong Công ty cao su Việt Trung có được đồng nào chẳng dám sắm sanh gì cả mà còn vay mượn thêm hàng trăm triệu đồng để đầu tư hết vào trồng cao su. 7 năm trời đằng đẳng, 5 ha cao su đang định năm tới sẽ khai mũ, cuộc sống sẽ khá hơn ai ngờ đùng một cái trời mần ra ri thì có chết không hở trời??? Anh Bàng tâm sự, thời gian tới cuộc sống chắc sẽ còn khó khăn hơn nhiều vì diện tích giao khoán cao su của Công ty Việt Trung cho hai vợ chồng cũng bị bão đánh ngã, gãy chẳng sót cây nào. Công ty trả lương cũng từ sản phẩm công nhân làm ra mà giờ cơ sự lại tan hoang như vậy thì chắc cũng khó khăn rồi đây. Chắc lúc đó tôi phải tính chuyện cho bé Lan nghĩ học quá anh à?
Chia tay vợ chồng chị Nhi, chúng tôi phóng xe một vòng dọc đường Hồ Chí Minh qua huyện Bố Trạch hoặc đi sâu vào các con đường nội vùng của thủ phủ, thiên đường cao su ở huyện Bố Trạch mới thấy toàn cảnh đổ nát đến không tưởng. Những giọt nước mắt của những người dân nơi thiên đường cao su này chắc chắn còn chảy dài và còn lâu mới ngưng trước nỗi đau khó khắc phục này. Hình ảnh bé Lan, 9 tuổi con chị Nhi với anh Bàng cứ ám ảnh chúng tôi cùng với câu hỏi mà chẳng ai trả lời ngay trong lúc đau thương này: Mẹ ơi, khó thế này nhưng vẫn cho con đi học chứ?
Cao su những năm qua được xem là một loại cây trồng thế mạnh ở tỉnh Quảng Bình. Với dòng nhựa trắng của cao su hàng trăm ngàn lao động tại địa phương nghèo này được giải quyết việc làm, nhiều người đã trở thành ông chủ, triệu phú với thu nhập hàng trăm, thậm chí hàng chục tỷ đồng/năm. Vậy mà, chỉ sau khoảng 5 giờ tàn phá ở tỉnh Quảng Bình đã có 11.297/18.000 ha cao su bị gãy đổ.
Công ty Cao su Việt Trung đơn vị có gần 3.000 ha cao su đã bị mất trắng hơn 80% diện tích do trận siêu bão số 10 gây ra. Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Công ty cho biết: Đơn vị có hơn 1.600 cán bộ, công nhân sống, chết nhờ cây cao su, bây giờ tình cảnh như vậy thật éo le. Chúng tôi quán triệt rằng, toàn thể cán bộ, công nhân hãy yên tâm chung tay khắc phục và vươn lên, tuy nhiên, khó khăn hãy còn đang phía trước...
Bỗng dưng chạm nỗi màn trời chiếu đất
Theo chân đoàn xe cứu trợ của Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Bình, chúng tôi đến thăm các gia đình bị thiệt nặng sau cơn bão số 10 tại xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình. Trước cảnh tượng tiêu điều, tan hoàng của các thôn xóm xã bãi ngang này khiến ai trong đoàn cũng đều sững người và không khỏi xót xa.
Xã Hải Ninh có 1.200 hộ, trên 5.400 nhân khẩu, với hơn 3.000 lao động, trong đó 60% số lao động tham gia đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản và các ngành nghề chăn nuôi trồng trọt. Hải Ninh bao năm qua vẫn được coi là một vùng bãi ngang nghèo khó nhất nhì của tỉnh Quảng Bình. Vậy mà, bão số 10 cũng chẳng chừa vùng quê nghèo này mà đánh tốc mái hoặc gây sập đổ 100% ngôi nhà ở đây, đẩy đưa cuộc sống người dân lâm vào cảnh khó càng thêm khó với nhiều thân phận chạm cảnh màn trời chiếu đất.
Đang thẫn thờ trước ngôi nhà đổ sập do bão, thấy đoàn cứu trợ đến thăm, chị Trương Thị Loan ở thôn Hiển Trung, xã Hải Ninh chẳng nói được lời nào đã tức tưởi khóc. Chồng mất sớm, trên đôi vai gầy của người phụ nữ này như càng chai sạn hơn, một mình chị thay chồng nuôi 3 con thơ, trong đó có một cháu chấn thương sọ não nằm liệt trên giường. Cảm thông hoàn cảnh của chị, đồng chí Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Bình Cao Quang Cảnh chẳng biết nói gì hơn ngoài lời động viên và gửi tới gia đình chị gói quà chất chứa tình cảm và sự sẽ chia của cộng đồng. Gạt dòng nước mắt, chị Loan nức nỡ: Số phận đã cướp đi chồng tôi, bao năm qua, chúng tôi phải gượng dậy mà đi nhưng mà trời không thương còn hành chúng tôi đến vậy...
Đến thăm gia đình cụ ông Hoàng Văn Ngặt (80 tuổi) và mệ Nguyễn Thị Hồi (77 tuổi) ở thôn Cừa Thôn, các thành viên trong đoàn cứu trợ lặng người, xót xa. Ngôi nhà cấp 4 giờ chỉ còn trơ bộ khung, toàn bộ mái ngói đã bị bão số 10 đánh sập, bốn bức tường cũng chỉ còn là những đóng vôi vữa. Cụ ông Hoàng Văn Ngặt chưa khỏi bang hoàng khi kể cho chúng tôi về giờ phút kinh hoàng gió bão đánh phá ngôi nhà: “Tôi đã già như thế này rồi mà đến giờ chứng kiến cái cảnh bão số 10 phải là ngang ngửa như cái thời bom rải thảm thời chiến tranh chống Mỹ. Quá khủng khiếp và kinh hoàng”. Khi nói đến đây, ông Ngặt bỗng khựng lại, trên đôi mắt với chằng chịt những vết chân chim, chúng tôi thấy có những giọt nước mắt…. Trong nghẹn ngào cảm xúc, để nói đến quyết tâm gượng dậy của mình, ông Ngặt bỗng bất giác đọc một câu ca dao xưa khiến cho những ai có mặt lúc đấy đều lặng thinh người: “Chớ than phận khó ai ơi, còn da lông mộc còn chồi nảy cây”…”.
Cũng như thân phận chị Loan, cụ Ngặt, mệ Hồi, nhiều thân phận khác ở tỉnh Quảng Bình qua buổi chiều được gọi là định mệnh 30/9 vừa qua bỗng dưng chịu cảnh màn trời chiếu đất do cơn siêu bão số 10 với cái tên mỹ miều "Cánh Bướm" gây ra. Hiện nay, ở Quảng Bình bầu trời rất xám xịch, nhiều mây báo hiệu những cơn mưa lớn và trong khung cảnh ấy rõ ràng những thân phận ấy càng rất thảm thương và tội nghiệp...
"Gượng dậy đi Quảng Bình" rất nhiều người thích câu nói này bởi qua bao gian khổ trong chiến tranh và tận đến bây giờ những con người chịu thương, chịu khó nơi vùng quê còn nhiều khó khăn này đều biết nỗ lực vươn lên. Trong buổi họp khẩn sau bão vào sáng 1/10, để thực hiện quyết tâm khắc phục hậu quả, đưa người dân sớm ổn định lại cuộc sống, tiếp tục lao động, sản xuất, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Nguyễn Hữu Hoài đã rơi nước mắt quán triệt cán bộ, đảng viên, lãnh đạo các cơ quan đoàn thể hãy hết sức mình vì dân và trước hết phải cố gắng khắc phục hậu quả bằng tất cả ý chí và nghị lực của mình...
Hiện nay, hàng chục đoàn cán bộ, hàng ngàn đảng viên, cán bộ, chiến sỹ công an nhân dân, Bộ chỉ huy Quân sự, Bộ chỉ huy Biên phòng đã về với các vùng quê bị bão tàn phá để giúp nhân dân khắc phục hậu quả.
Chia tay với vùng tâm bão, chúng tôi bỗng nghẹn lòng nhớ đến hai câu ca dao trong bài "Mười quả trứng" mà cụ Ngặt đã đọc “Chớ than phận khó ai ơi, còn da lông mọc còn chồi nảy cây”. Vâng vẫn biết là vậy nhưng trong hoàn cảnh nội lực còn yếu lại chịu hậu quả nặng nề của trên siêu bão, chắc chắn hơn lúc nào hết nhân dân Quảng Bình rất cần sự chung tay góp sức của toàn xã hội để vượt qua những khó khăn này.
Dung Thọ Thành