Người dân đi lại trong mưa lớn trên đường Đống Đa, phường Thuận Hóa, thành phố Huế. Ảnh: Nguyên Lý/TTXVN
Rét đậm ở Bắc Bộ có khả năng xuất hiện từ nửa cuối tháng 12
Theo Tiến sĩ Hoàng Đức Cường, khoảng tháng 10/2025, không khí lạnh có xu hướng gia tăng cường độ và tần suất. không khí lạnh có khả năng hoạt động mạnh trong tháng 11 - 12/2025, hiện tượng rét đậm ở Bắc Bộ có khả năng xuất hiện từ nửa cuối tháng 12 (tương đương so với trung bình nhiều năm).
Cùng với đó, từ tháng 10 - 12/2025, bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta có khả năng ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm trên Biển Đông 4,5 cơn, đổ bộ vào đất liền 1,9 cơn); các đợt mưa lớn có khả năng xuất hiện ở khu vực Trung Bộ.
Đề cập đến tình hình lũ trên các sông, ông Hoàng Đức Cường cho rằng, từ Quảng Trị đến Khánh Hòa và Lâm Đồng: đỉnh lũ phổ biến ở mức báo động 2 - báo động 3, có nơi vượt trên báo động 3. Các đợt lũ lớn khả năng tập trung trong tháng 10 - 11 và khả năng xuất hiện các đợt lũ muộn vào cuối năm trùng vào thời kỳ tích nước của các quy trình vận hành liên hồ chứa các sông khu vực Trung Bộ. Nguy cơ ngập lụt tại các đô thị, thành phố lớn tiếp tục diễn ra do ảnh hưởng của mưa lớn cục bộ. Lũ quét, sạt lở đất nguy cơ cao xuất hiện tại các tỉnh khu vực vùng núi.
Đỉnh lũ năm 2025 tại đầu nguồn sông Cửu Long tại trạm Tân Châu, Châu Đốc ở mức báo động 1 - báo động 2. Tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, trong các tháng đầu mùa khô năm 2025-2026 (từ tháng 12/2025 đến tháng 3/2026), dự báo tổng lượng mưa trên lưu vực ở mức xấp xỉ và cao hơn trung bình nhiều năm, tổng lượng dòng chảy về vùng đồng bằng sông Cửu Long có khả năng tương đương trung bình nhiều năm và tương đương với cùng kỳ năm 2024-2025, cao hơn cùng kỳ năm 2019-2020 từ 30 - 40%.
Trong các tháng mùa khô (từ tháng 1 - 5/2026), vùng đồng bằng sông Cửu Long, nắng nóng xuất hiện muộn, cường độ nắng nóng không gay gắt, kéo dài nhiều ngày như năm 2024 và nhiều khả năng xuất hiện các đợt mưa trái mùa trong những tháng đầu năm 2026.
Xâm nhập mặn ở vùng đồng bằng sông Cửu Long trong những tháng đầu mùa khô năm 2025-2026 ở mức tương đương mùa khô năm 2024-2025 và thấp hơn so với mùa khô các năm 2015-2016, 2019-2020.
Hiện tượng ENSO (gồm hiện tượng El Nino và La Nina hiện tượng nóng lên và lạnh đi dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương) có khả năng duy trì ở trạng thái trung tính và nghiêng về pha lạnh, nhưng chưa đạt một chu kỳ La Nina.
Nam Bộ có khả năng xuất hiện các đợt mưa trái mùa
Đề cập đến xu thế khí hậu từ tháng 1 - 3/2026, Phó Trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia Nguyễn Đức Hòa cho hay, trong các tháng đầu năm 2026, khu vực Nam Bộ có khả năng xuất hiện các đợt mưa trái mùa.
Từ tháng 1 - 3, tổng lượng mưa trên khu vực Bắc Bộ và các tỉnh, thành phố từ Thanh Hóa - Huế phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; khu vực từ Đà Nẵng đến Lâm Đồng và Nam Bộ cao hơn từ 10-30mm so với trung bình nhiều năm cùng kỳ, Cụ thể, khu vực Bắc Bộ, tháng 1 - 2, tổng lượng mưa phổ biến từ 20-40mm/tháng, có nơi cao hơn; tháng 3, tổng lượng mưa phổ biến từ 40-70mm/tháng, có nơi cao hơn.
Khu vực Trung Bộ, tháng 1 - 2, tổng lượng mưa từ Thanh Hóa đến Huế phổ biến từ 20-50mm/tháng, có nơi cao hơn; khu vực duyên hải Nam Trung Bộ phổ biến từ 50-100mm/tháng, có nơi cao hơn; khu vực cao nguyên Trung Bộ tháng 1 phổ biến từ 5-20mm, có nơi cao hơn, tháng 2, phổ biến 20-50mm, có nơi cao hơn, Tháng 3, tổng lượng mưa phổ biến từ 40-70mm, có nơi cao hơn.
Tổng lượng mưa tháng 1 - 2 ở Nam Bộ phổ biến từ 20-40mm/tháng, có nơi cao hơn; tổng lượng mưa tháng 3 phổ biến từ 30-70mm, có nơi cao hơn.
Tháng 1 - 3, tổng lượng mưa khu vực thượng lưu và trung lưu sông Mê Kông phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm, riêng tháng 3/2026, tổng lượng mưa khu vực thượng lưu phổ biến thấp hơn từ 10 - 20% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Tháng 1, tổng lượng mưa khu vực hạ lưu phổ biến cao hơn từ 5 - 15%, tháng 2 - 3/2026, tổng lượng mưa phổ biến cao hơn từ 10 - 30% so với trung bình nhiều năm cùng kỳ.
Đối với tình hình bão và áp thấp nhiệt đới, từ tháng 1 - 3, ít có khả năng xuất hiện bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông (trung bình nhiều năm trên Biển Đông là 0,6 cơn, đổ bộ vào đất liền: 0 cơn).
Không khí lạnh và rét đậm, rét hại tiếp tục hoạt động mạnh trong tháng 1 - 2, từ tháng 3, không khí lạnh suy giảm dần; rét đậm, rét hại có khả năng xuất hiện ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Nắng nóng ở khu vực Nam Bộ có khả năng xuất hiện nắng nóng từ khoảng đầu tháng 3 ở miền Đông; sau đó từ cuối tháng 3 đầu tháng 4, nắng nóng có xu hướng gia tăng cường độ và mở rộng dần sang các khu vực thuộc miền Tây Nam Bộ (tương đương với trung bình nhiều năm). Ở khu vực Tây Bắc Bộ từ tháng 3, khả năng có nắng nóng cục bộ.
Từ tháng 1 - 3, còn có khả năng xảy ra một số đợt mưa rào và dông tại khu vực Trung Bộ. Đề phòng trong mưa dông có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét và gió giật mạnh,
Ông Nguyễn Đức Hòa cảnh báo: Trên phạm vi cả nước có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Gió mùa Đông Bắc gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên khu vực Biển Đông; hiện tượng nắng nóng, mưa lớn và dông, lốc, sét, rét đậm, rét hại, sương muối, băng giá… có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất, sức khỏe cộng đồng, cây trồng và vật nuôi…
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thời tiết, khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp với nhiều hình thái nguy hiểm, cực đoan như mưa lớn trong thời gian ngắn, lũ quét, sạt lở đất…Để chủ động ứng phó với các hình thái thời tiết nguy hiểm trên, người dân thường xuyên cập nhật và tích hợp thông tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn trong các bản tin ngắn hạn 1-3 ngày, để kịp thời điều chỉnh các kế hoạch sản xuất, phương án ứng phó phù hợp, đặc biệt là phương án vận hành hồ chứa phù hợp, bảo đảm an toàn công trình và vùng hạ du, cùng với đó đảm bảo an toàn cho các hoạt động sản xuất và dân sinh.
Thiên tai diễn biến phức tạp trong 9 tháng đầu năm 2025
Trong 9 tháng năm 2025, thiên tai tại Việt Nam diễn biến phức tạp, bất thường và có xu hướng cực đoan hơn so với trung bình nhiều năm và tập trung với mức độ nguy hiểm cao tại các khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ, thể hiện xu hướng dịch chuyển thời vụ thiên tai rõ nét (mưa cực đoan không chỉ có trong mùa mưa và cả trong mùa khô), cường độ khốc liệt, phạm vi tác động rộng.
Mùa bão năm 2025 ghi nhận những con số cực đoan hiếm gặp cả về cường độ, tần suất và phạm vi ảnh hưởng. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, Biển Đông đã xuất hiện 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới (10 bão, 4 áp thấp nhiệt đới), cao hơn hẳn trung bình nhiều năm. Trong đó, 6 cơn bão (số 1, 3, 5, 6, 9, 10) ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nước ta, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ đủ dài để khắc phục hậu quả.
Ngay từ tháng 6, bão số 1 (bão Wutip), cơn bão đầu tiên xuất hiện sớm nhất trên Biển Đông trong hơn 40 năm. Tuy bão số 1 không đổ bộ, nhưng hoàn lưu lại gây mưa kỷ lục 250 - 550 mm từ Nam Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, nhiều nơi vượt 800 mm, dẫn đến lũ lịch sử trên các sông Trung Bộ.
Chỉ hơn một tháng sau, bão số 3 và số 5 liên tiếp đổ bộ, gây gió cấp 10 - 11, giật cấp 12, mưa 200 - 400 mm, có nơi trên 500 mm, kéo theo lũ vượt báo động 3 trên hệ thống sông Cả, sông Mã, sông Hoàng Long, sông Thao….
Siêu bão số 9 (siêu bão Ragasa) xuất hiện trên Biển Đông những ngày cuối tháng 9. Lần đầu tiên trong lịch sử dự báo, Việt Nam xác định cấp gió bão đạt cấp 17, giật trên cấp 17, là cấp cuối cùng của thang đo gió bão Bô-pho. Đây là siêu bão mạnh nhất từng ghi nhận trên Biển Đông. Dù suy yếu trước khi vào bờ, nó cho thấy nguy cơ thực sự của các siêu bão trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Đặc biệt, ngay sau bão số 9, bão số 10 (bão Bualoi) đổ bộ trực tiếp vào Hà Tĩnh, Bắc Quảng Trị với cường độ gió cấp 10 - 12, giật cấp 14, mưa 300 - 600 mm diện rộng, gây ngập lụt, sạt lở, lũ quét trên diện rộng từ Bắc Bộ đến Trung Bộ. Đây là cơn bão có nhiều điểm dị thường, cực đoan.
Cả nước đã xảy ra 14 đợt mưa lớn trên diện rộng, trong đó có 2 đợt mưa trái mùa từ đêm 22 đến 24/5 và từ đêm 10 đến 13/6 ở khu vực Bắc Bộ và Trung Trung Bộ.
Chỉ trong vòng 1 tháng, cơn bão số 5 và cơn bão số 10 đã gây ra 2 đợt tổ hợp thiên tai nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, khốc liệt, xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai...