Nói đến chấy (hay chí), người ta nghĩ nó không còn tồn tại từ cuối thế kỷ trước. Ấy vậy mà vừa qua, một số gia đình tại TP.HCM tá hỏa khi thấy trên đầu con trẻ của mình xuất hiện quá nhiều chấy. Họ vội vàng cho con cắt tóc ngắn, rồi ép tóc, là tóc nhằm mục đích tiêu diệt cả chấy và trứng của nó bám trên sợi tóc. Vậy có thuốc gì để trị loài ký sinh này?
Chấy - Pediculus humanus capitis, là loại côn trùng rất nhỏ, không có cánh, kích thước 1,5 - 3mm, sống ký sinh bằng cách bám chặt vào sợi tóc và cắn da đầu để hút máu. Chấy không bay nhảy nhưng có thể di chuyển rất nhanh, rất khó phát hiện và bắt được chúng.
Mọi người đều có thể bị nhiễm chấy, trứng chấy bám chặt vào sợi tóc, khó rửa trôi hoặc làm bong trứng chấy. Chấy lây lan phổ biến từ người sang người do tiếp xúc gần. Chó, mèo và các vật nuôi khác không truyền tải chấy của con người.
Mặc dù không phải là một tác nhân trung gian truyền bệnh nhưng chấy có thể gây ngứa ngáy da đầu, bội nhiễm vi khuẩn và chàm hóa.
Con chấy nhìn dưới kính hiển vi điện tử, móng vuốt con chấy bám chặt vào sợi tóc. |
Các loại thuốc bôi điều trị chấy trước đây chủ yếu thuộc nhóm permethrin và pyrethrins đã bị đề kháng nhiều. Lindane không được chuộng dùng vì có độc tính thần kinh và malathion bất tiện vì là chất dễ cháy.
Hai loại thuốc mới là spinosad và lotion benzyl alcohol tương đối đắt tiền. Gần đây, các nhà nghiên cứu đã báo cáo những nghiên cứu về thuốc bôi dùng tại chỗ ivermectin.
Các nghiên cứu ngẫu nhiên mù đôi, thử nghiệm đối chứng của một liều duy nhất lotion ivermectin 0,5% không cần chải trứng chấy, được thực hiện tổng cộng ở 132 bệnh nhân tuổi từ 6 tháng trở lên có ≥ 3 con chấy còn sống (và hơn 600 thành viên trong gia đình đã có 1 hoặc nhiều con chấy còn sống) đã nhận thuốc bôi ivermectin 0,5% hoặc dung dịch thuốc kiểm chứng, bôi một lần duy nhất lên tóc khô và rửa sạch sau 10 phút.
Kết quả, số bệnh nhân dùng ivermectin hết sạch chấy nhiều hơn đáng kể so với nhóm kiểm chứng vào ngày thứ 2 (95% so với 31%) và ngày 15 (74%, so với 18%). Tác dụng phụ như ngứa, đỏ da không khác nhau giữa các nhóm, xảy ra khoảng 1% trường hợp.
Kết quả của nghiên cứu rộng lớn và khắt khe này cho thấy, bôi ivermectin 0,5% liều duy nhất mà không cần chải trứng chấy là dung nạp tốt và rất hiệu quả.
Tỷ lệ 74% sạch chấy vào ngày thứ 15 có thể phản ánh việc bôi thuốc không tốt, trứng chấy còn sống hoặc tái nhiễm chấy. Bôi thuốc thêm lần thứ hai có thể cải thiện tỷ lệ sạch chấy lâu dài.
Do đó, ivermectin 0,5% lotion nên là thuốc được lựa chọn đầu tiên điều trị nhiễm chấy khi permethrin, pyrethrins đã thất bại hoặc để tăng xác suất thành công với một lần bôi thuốc duy nhất mà không cần chải trứng chấy.
Theo suckhoedoisong.vn