Trẻ dậy thì sớm phát triển đầy đặn, cao to hơn so với những trẻ bình thường khác. Tuy nhiên hệ lụy về sau khiến các trẻ chịu nhiều thiệt thòi khi trưởng thành. Để có những hiểu biết về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Phương Dung sẽ chia sẻ với chúng ta những thông tin về tình trạng dậy thì sớm và chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ.
Hỏi: Gần đây tôi thấy có khá nhiều bài báo đề cập đến tình trạng dậy thì sớm ở trẻ. Vậy xin cho biết trẻ dậy thì vào thời điểm nào được gọi là sớm?
Trả lời:
Ông bà ta ngày xưa có câu “nữ thập tam, nam thập lục” dùng để chỉ người con gái 13 tuổi và người con trai 16 tuổi là thời điểm bước vào giai đoạn “trổ mã”. Tuy nhiên, ngày nay do nhiều nguyên nhân khách quan mà độ tuổi dậy thì của các em đến sớm hơn khoảng chừng 10 tuổi ở bé trai và 8 tuổi ở bé gái. Cũng có những trường hợp bé gái chỉ mới lên 6 đã “sở hữu” một ngoại hình phổng phao không khác một thiếu nữ. Thậm chí có bé gái trong độ tuổi mầm non đã xuất hiện những dấu hiệu như ngực phát triển. Những trường hợp dậy thì dưới 10 tuổi đối với bé trai và dưới 8 tuổi đối với bé gái đều được coi là sớm.
Hỏi: Xin bác sĩ cho biết tại sao trẻ lại dậy thì sớm như vậy?
Trả lời: Hiện nay chưa có nghiên cứu xác định cụ thể nào về nguyên nhân gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ. Tuy nhiên có thể thấy việc sử dụng các vật có chứa phtalat cao ở những đồ chơi trẻ em được làm bằng chất nhựa dẻo, đầu núm vú bình sữa. Hoặc xem tivi và chơi game nhiều làm giảm lượng melatonin trên não, thậm chí chế độ ăn giàu năng lượng cùng với việc lạm dụng thuốc bổ cũng là nhân tố làm dậy thì sớm. Tuy nhiên, nhiều ca dậy thì sớm thường được quy kết do nguyên nhân bệnh lý thường gặp ở một số bệnh liên quan đến não như u não, động kinh, u nang buồng trứng, u tuyến thượng thận…và trong đó chế độ ăn giàu năng lượng, ăn quá nhiều thịt động vật có chứa các chất kích thích thúc đẩy quá trình tăng trưởng nhanh ở vật nuôi và lạm dụng thuốc bổ cho trẻ cũng là nguyên nhân mà phụ huynh ít biết đến.
Hỏi: Nói như thế có nghĩa là chế độ dinh dưỡng cũng liên quan đến việc dậy thì sớm ở trẻ phải không thưa bác sĩ?
Trả lời: Cũng có thể nói là như thế. Bởi nếu chúng ta không chú trọng đến chất lượng bữa ăn hằng ngày sẽ gây ra nhiều bất lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc cho bé ăn các thức ăn, đồ uống không rõ nguồn gốc sản xuất, có chứa các chất phụ gia, chất tạo màu, tạo mùi sẽ phá vỡ tuyến nội tiết, gây hại cho gan, thận, làm thay đổi hormone khiến trẻ gái dậy thì sớm – trẻ trai bị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, làm tăng nguy cơ dị tật cơ quan sinh dục. Bên cạnh đó việc lạm dụng thuốc bổ, thúc đẩy bé ăn quá nhiều chất dinh dưỡng đôi khi còn gây ra những phản ứng ngược đối với cơ thể. Trong đó, trường hợp trẻ dậy thì sớm do được chăm sóc với chế độ ăn thừa chất dinh dưỡng khiến trọng lượng cơ thể gia tăng nhanh chóng chiếm phần đáng kể. Và đương nhiên trong lâu dài sẽ gây ra những tổn hại về mặt sức khỏe.
Hỏi: Thưa bác sĩ cụ thể trong trường hợp trẻ dậy thì sớm sẽ gặp phải những bất lợi nào?
Trả lời: Trong trường hợp trẻ dậy thì sớm, chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng những biểu hiện khác lạ xuất hiện bên ngoài cơ thể các em. Điển hình như ở những bé trai cơ bắp nở nang, dương vật dài ra, có ria mép, vỡ giọng và có hiện tượng xuất tinh. Còn ở những bé gái thì ngực nảy nở, núm vú phát triển, sẫm màu và bắt đầu hành kinh. Chính những thay đổi trên cơ thể sẽ làm cho trẻ cảm thấy ngại ngùng và lo lắng khi trẻ bắt đầu so sánh bản thân mình với các bạn đồng trang lứa về các vấn đề sinh lý. Trẻ dậy thì sớm thường có những biểu hiện “giả” ban đầu là bề ngoài cao to, bộ phận sinh dục gần như hoàn thiện song về mặt lâu dài điều đó lại ảnh hưởng nghiêm trọng tâm sinh lý của trẻ. Hậu quả dễ dàng thấy được là trẻ có nguy cơ thấp lùn khi đến tuổi trưởng thành do các sụn ở đầu xương đóng kín khiến chiều cao của trẻ không thể phát triển thêm nữa. Ngoài ra, khi trẻ dậy thì sớm cũng là lúc các bộ phận sinh dục bắt đầu hoạt động nếu không được sự quan tâm chia sẻ của gia đình, các em dễ bước vào đời sống tình dục theo bản năng mà thiếu kiểm soát, gây ra nhiều hệ lụy đặc biệt là các bé gái có thể bị lạm dụng tình dục dẫn đến nạn nạo phá thai bừa bãi, và nhiều trường hợp xu hướng lệch lạc giới tính sau này.
Hỏi: Như thế chúng ta cần làm gì khi trẻ dậy thì sớm thưa bác sĩ?
|
Sữa I am Mother Kid dành cho trẻ từ 1 đến 15 tuổi của Tập đoàn bơ sữa Namyang (Hàn Quốc), được bổ sung công thức KI-180 (Pluskids Calcium) là một loại nguyên liệu hỗ trợ tăng trưởng được cấp bằng sáng chế của Viện Nghiên cứu thực phẩm Hàn Quốc. Gồm: Canxi rong biển, chiết xuất rong tiểu câu và bột sữa non, kết hợp với các loại thảo dược khác. Có tác dụng làm chậm lại quá trình dậy thì trước khi xương bản tăng trưởng liền nhau do dậy thì sớm. Đồng thời kích thích hoạt động của tế bào sụn, giúp trẻ cao hơn mà tuyệt đối an toàn. |
Trả lời: Nên đưa trẻ đi khám khi có những biểu hiện dậy thì sớm để các bác sĩ có thể can thiệp để kìm hãm bớt việc tăng tiết quá hormon sinh dục giúp trẻ đạt được đầy đủ chiều cao khi trưởng thành. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể là những người bạn thường xuyên trò chuyện với con để chuẩn bị tâm lý và những kiến thức về sức khoẻ sinh sản, giới tính cần thiết cho trẻ. Việc trang bị kiến thức về sức khoẻ sinh sản là rất cần thiết cho trẻ trong giai đoạn tiền dậy thì, vì đây chính là vũ khí giúp trẻ tránh được những nguy cơ bị lạm dụng tình dục hoặc có những xu hướng bị lệch lạc giới tính sau này. Nhờ đó trẻ có thể sẵn sàng và an tâm đón nhận sự phát triển của cơ thể.
Hỏi: Bác sĩ có lời khuyên nào đối với chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ?
Trả lời: Hạn chế cho trẻ ăn quá nhiều chất béo, thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, những loại thực phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu… vì những chất này dễ dẫn tới cốt hóa xương sớm, tăng tiết hoóc-môn giới tính. Cần xây dựng một chế độ ăn khoa học đảm bảo đầy đủ và hợp lý các chất dinh dưỡng, nên khuyến khích trẻ năng vận động để kích thích chiều cao phát triển tối đa. Ngoài ra, việc bổ sung nguồn sữa với các thành phần có nguồn gốc thảo dược từ thiên nhiên, như sữa bột I am Mother Kid, chẳng những giúp trẻ hấp thụ tối đa các dưỡng chất mà còn góp phần làm chậm lại quá trình dậy thì sớm, đảm bảo chiều cao của trẻ phát triển tối đa khi trưởng thành.
P.V