Mận Bắc Hà níu chân du khách

Lên Bắc Hà hái mận tam hoa 

Bắc Hà những ngày tháng 6 tấp nập du khách từ khắp mọi miền đất nước. Những chuyến xe khách luôn chật kín đặc biệt vào những dịp cuối tuần. 

Cao Hương - cô chủ nhà nghỉ cộng đồng Bắc Hà Eco Homestay đón chúng tôi từ cổng bến xe Bắc Hà. Hương cho biết, từ sáng đến giờ cô đã đón mấy chuyến khách rồi. “Mùa này đang mùa mận chín, khách đến Bắc Hà đông hơn những dịp khác, nên hầu như hôm nào nhà nghỉ cũng kín khách. Nhiều hôm, khách gọi từ 3 giờ sáng, chúng em cũng phải đi đón. Mặc dù vất vả, nhưng chúng em rất vui, vì ngày càng có nhiều du khách đến với Bắc Hà”, Hương chia sẻ. 

Bắc Hà đón chúng tôi trong tiết trời se lạnh bởi cơn mưa mùa hạ, xua tan đi cái oi nóng mà chúng tôi trải qua suốt một hành trình dài. 

Theo lời giới thiệu của cô chủ trẻ, chúng tôi thuê một “tour guide” người địa phương - một lái xe ôm chuyên nghiệp, thường xuyên đưa khách đi tham quan các điểm du lịch ở Bắc Hà, và bắt đầu hành trình trải nghiệm đầy hấp dẫn, từ tham quan và mua sắm những sản phẩm thổ cẩm rực rỡ sắc màu tại chợ phiên Bắc Hà, đến tham quan dinh Hoàng A Tưởng, tìm hiểu về cuộc sống của vị “vua mèo” trên đất Bắc Hà xưa, chiêm ngưỡng cảnh đẹp của núi non Bắc Hà, hay đắm mình trong không gian hoa rực rỡ sắc màu của thung lũng hoa Bắc Hà...

Nhưng ấn tượng nhất, có lẽ phải kể đến hành trình tham quan những vườn mận Bắc Hà, tìm hiểu về cách trồng, chăm sóc làm sao để cho ra đời những quả mận ngon nổi tiếng, và đặc biệt là trải nghiệm cảm giác, tự tay mình vào vườn mận, hái những trái mận to tròn, căng mọng ấy, mang về như một “chiến lợi phẩm” đầy thú vị. 

Anh Hùng, lái xe ôm kiêm tour guide đưa chúng tôi đi tham quan Bắc Hà cho biết, từ đầu tháng 6 đến nay, lượng khách đến Bắc Hà đông hơn, bởi bây giờ đang là mùa mận chín, nhiều người lên đây vừa đi tham quan du lịch, vừa muốn đi khám phá và trải nghiệm hái mận tại vườn. “Từ sáng đến giờ, tôi đã đưa 3 nhóm khách vào các vườn mận rồi, chị là nhóm thứ 4 đấy”, anh Hùng nói. 

Vườn mận nhà ông Trần Văn Vân, xã Na Hối nhìn từ xa, đã thấy màu xanh ngút ngàn của mận. Từ xa, văng vẳng tiếng cười đùa ríu rít, tiếng gọi nhau í ới... Thì ra vườn mận nhà ông Vân cũng đang đón mấy đoàn du khách đến tham quan. Ai nấy đều rất hào hứng và thích thú. Người vin cành làm dáng chụp ảnh, người thong dong đứng ngắm, người lại hào hứng mang rổ đi hái những quả to nhất, đẹp nhất để mua về xuôi làm quà... 

Chị Nguyễn Thu Hằng, một du khách đến từ Hà Nội chia sẻ, tranh thủ dịp các con được nghỉ hè, chị và gia đình đến Bắc Hà du lịch, vừa để tham quan các cảnh đẹp của vùng đất cao nguyên trắng, vừa được tìm hiểu về cây mận Bắc Hà nổi tiếng. “Tôi đến đây để được tận mắt ngắm những vườn mận, xem người dân trồng và thu hoạch mận, và đặc biệt là muốn trải nghiệm cảm giác, được tự tay mình hái những trái mận to mọng, căng tròn mang về. Đó thật là một trải nghiệm vô cùng thú vị”, chị Thu Hằng chia sẻ. 

Trò chuyện với chúng tôi, chủ vườn Trần Văn Vân cho biết, từ đầu mùa mận chín đến giờ, gia đình ông đã đón rất nhiều lượt du khách đến tham quan, trải nghiệm, ngày cao điểm, có đến hàng chục lượt khách khác nhau. “Vừa có một đoàn gần chục người đến tham quan vườn, rồi họ tự hái mấy chục cân mận mua về làm quà đấy”, ông Vân khoe. 

Gia đình chị Thèn Thị Hỏn, người dân trồng mận ở thôn Na Hối Nùng, xã Na Hối cũng thường xuyên đón khách. Chị Hỏn cho biết, mỗi ngày gia đình chị đón được khoảng 8 - 10 lượt du khách đến tại vườn tham quan, thưởng thức mận và tự tay hái mận mua về xuôi làm quà. “Có ngày, khách đến thăm và hái đến hàng tạ quả để mua về, mặc dù giá bán mận cho du khách tự tay hái có cao hơn một chút, nhưng du khách đều rất hài lòng, bởi họ đều rất vui vì đó là những quả mận do họ tự tay chọn lựa và hái”, chị Hỏn vui vẻ nói. 

Sản phẩm du lịch đặc trưng 

Cây mận tam hoa có mặt ở Bắc Hà đến nay đã hơn 30 năm. Theo lời kể của những người dân trồng mận ở Bắc Hà, giống mận tam hoa Bắc Hà do một kỹ sư nông nghiệp, từng là trạm trưởng trạm nghiên cứu, trồng khảo nghiệm giống cây ăn quả ôn đới huyện Bắc Hà lai tạo, bằng cách chiết ghép giữa giống mận chua bản địa với mắt mầm giống mận ngọt của Trung Quốc do Nông trường Hoành Bồ (Quảng Ninh) du nhập về Việt Nam từ khoảng những năm 1970.

Từ những cây giống đầu tiên lai ghép thành công, đến nay huyện Bắc Hà đã trở thành “vương quốc mận tam hoa” và cây mận tam hoa là niềm tự hào của người dân vùng núi Bắc Hà (Lào Cai), bởi nó không chỉ giúp người dân Bắc Hà phát triển kinh tế, mà nó còn trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, “níu” chân du khách mỗi khi đến với huyện miền núi hoang sơ này. 

Một năm có hai mùa, mùa xuân và mùa hạ, những vườn mận Bắc Hà trở thành điểm đến của du khách trên khắp mọi miền đất nước. Vào mùa xuân, hoa mận nở rộ, biến Bắc Hà thành một vùng “cao nguyên trắng” với biển hoa mận trắng ngần khắp bản trên xóm dưới, thu hút đông đảo du khách đến chiêm ngưỡng, thưởng lãm vẻ đẹp của huyện vùng núi phía Bắc mỗi độ xuân về. Đến mùa hạ, những quả mận tam hoa Bắc Hà chín rộ, du khách khắp nơi lại đến Bắc Hà, thưởng thức vị ngon ngọt của mận Bắc Hà, vừa trải nghiệm cảm giác được tự tay mình hái mận mang về... 

Đến Bắc Hà những ngày tháng 6, du khách thấy mình như bị lạc vào vương quốc mận tam hoa. Đâu đâu cũng thấy cơ man nào là mận. Những hàng mận được bày bán rải rác trên các cung đường đi các xã, các thôn. Tại thị trấn Bắc Hà, có cả một “chợ mận” tại khu vực ngã ba trung tâm, có đến cả trăm hàng mận khác nhau. Những rổ, những làn đựng đầy quả tam hoa được bày bán thành dãy dài, với nhiều mức giá khác nhau. Mận loại 1 to đẹp nhất, nhiều phấn, mọng nước, được chào bán giá 50.000 - 65.000 đồng/kg, mận loại hai, giá từ 30.000 - 40.000 đồng/kg, loại nhỏ nhất từ 5.000 - 15.000 đồng/kg. 

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lào Cai, vùng mận Bắc Hà tập trung chủ yếu ở thị trấn Bắc Hà và các xã Tà Chải, Na Hối, Bản Phố, Thải Giàng Phố... cây mận được bà con các dân tộc thiểu số nơi đây gọi là cây xóa đói giảm nghèo, bởi nhiều hộ gia đình trở nên khá giả từ nguồn thu mận tam hoa. Bên cạnh đó, những vườn mận trồng quanh thị trấn, trên nương đồi và dọc các cung đường du lịch đã tạo nên hình ảnh rất đặc trưng cho Bắc Hà, đặc biệt vào mùa hoa mận nở rộ, hay mùa mận chín. 

Trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội của huyện Bắc Hà, cây mận tam hoa được chọn là một trong những cây “đa mục đích” bởi không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho người dân, mà còn tạo nên cảnh quan đẹp, hấp dẫn cho vùng du lịch Bắc Hà.