Iran đã lắp đặt máy ly tâm thế hệ tiếp theo tại một trong các nhà máy hạt nhân của nước này. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) khẳng định như vậy trong bản báo cáo hàng tháng công bố ngày 22/2, chỉ 5 ngày trước khi diễn ra vòng đàm phán mới giữa Iran với nhóm P5+1 (gồm các nước thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Mỹ, Nga Pháp, Trung Quốc cùng với Đức).
Dây chuyền máy ly tâm tại một nhà máy hạt nhân ở Iran. Ảnh: Internet.
|
Báo cáo nói rõ ngày 6/2/2013, IAEA phát hiện Iran đã lần đầu tiên lắp đặt máy ly tâm IR-2m hiện đại hơn tại nhà máy Natanz. Theo một quan chức IAEA, Iran dự định lắp đặt khoảng 3.000 máy ly tâm mới tại nhà máy ở miền Trung này, nơi khoảng 12.500 máy ly tâm IR-1 cũ hơn đã được triển khai trước đó, để đẩy nhanh tốc độ làm giàu urani, quá trình đang trở thành trọng tâm lo ngại của cộng đồng quốc tế.
Tuy nhiên, báo cáo khẳng định Tehran chưa vận hành bất kỳ thiết bị mới nào tại nhà máy Fordo mà phương Tây cho là "đáng lo ngại hơn" nhà máy Natanz. Báo cáo cũng cho biết Iran cho đến nay đã sản xuất được 208 kg urani được làm giàu ở cấp độ 20% và 110 kg trong số này đã được chuyển cho quá trình sản xuất nhiên liệu. Theo các chuyên gia, chỉ 250 kg urani cấp độ 20% là đủ để sản xuất một quả bom nguyên tử, song quá trình này đòi hỏi một số bước đi khác nữa và nếu Iran bắt đầu thúc đẩy việc làm giàu urani ở cấp độ vũ khí thì sẽ bị IAEA phát hiện.
Cũng theo báo cáo trên, mặc dù Ban Giám đốc IAEA đã thông qua hai nghị quyết nhấn mạnh sự cấp bách phải giải quyết những vấn đề tồn đọng liên quan chương trình hạt nhân của Iran, bao gồm những vấn đề cần được làm sáng tỏ để loại trừ khả năng Iran sản xuất nhiên liệu hạt nhân qui mô quân sự, song cơ quan này vẫn chưa thể hoàn tất tài liệu mang tính đường hướng rõ ràng hoặc bắt đầu công việc thực chất liên quan vấn đề này. Báo cáo khẳng định IAEA không thay đổi lập trường tiếp tục đối thoại với Iran, và Tehran đã thực hiện đầy đủ các cam kết mang tính ràng buộc, yếu tố cần thiết để củng cố lòng tin của cộng đồng quốc tế vào bản chất hòa bình thực sự của chương trình hạt nhân của Iran.
Phản ứng trước thông tin mới liên quan chương trình hạt nhân của Iran, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cảnh báo việc Iran lắp đặt máy ly tâm thế hệ tiếp theo là hành động leo thang vi phạm các cam kết với HĐBA LHQ và các nghị quyết của Ban Giám đốc IAEA, vì thế là một bước đi "mang tính khiêu khích". Bà Nuland cho rằng động thái mới của Iran không có gì đáng ngạc nhiên, đồng thời kêu gọi Tehran xem xét đường hướng ngoại giao trong việc làm sáng tỏ những nghi ngại của cộng đồng quốc tế.
Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cảnh báo nếu Iran không giải quyết những lo ngại của cộng đồng quốc tế, quốc gia Trung Đông này sẽ phải đối mặt với sức ép lớn hơn và sẽ bị cô lập nhiều hơn nữa. Ông Carney nhấn mạnh gánh nặng trừng phạt có thể được nới lỏng, song Iran phải có trách nhiệm biến các cam kết đối thoại thành hành động cụ thể. Quan chức này cho biết P5+1 thống nhất về đường hướng đối với Iran, kêu gọi Iran đến bàn thương lượng với thái độ tích cực và tập trung vào những vấn đề gây quan ngại cho cộng đồng quốc tế.
Bộ trưởng Văn phòng Ngoại vụ Anh Alistair Burt cho rằng động thái mới của Iran là một mối lo ngại nghiêm trọng, chứng tỏ Tehran tiếp tục vi phạm các nghị quyết của HĐBA LHQ cũng như Ban Giám đốc IAEA, và là một dấu hiệu khác cho thấy Iran không có ý định đảm bảo với cộng đồng quốc tế rằng chương trình hạt nhân của họ đơn thuần vì mục đích hòa bình.
Iran đã nhiều lần khẳng định chương trình hạt nhân của họ nhằm mục đích hòa bình. Quốc gia này và P5+1 dự định gặp nhau vào ngày 26/2 tới ở Cadắcxtan. Nếu diễn ra đúng kế hoạch, đây sẽ là vòng đàm phán hạt nhân đầu tiên giữa hai bên sau 3 vòng đàm phán thất bại ở Mátxcơva (Nga) trong năm ngoái.
TTXVN/Tin Tức