Từ đầu năm 2013 đến nay, giá bán nhiều loại nông sản xuất khẩu (XK) nước ta tiếp tục giảm. Giám đốc Trung tâm Tư vấn chính sách nông nghiệp của Viện Chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) - TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cho rằng, cách xoay chuyển tình thế duy nhất hiện nay là tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
|
Vận chuyển gạo xuất khẩu tại Xí nghiệp Chợ Trung tâm chế biến nông sản Thanh Bình (huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp). Ảnh: Đình Huệ - TTXVN |
Ông Tuấn chia sẻ: Từ đầu năm 2013 đến nay, giá bán nhiều loại nông sản tiếp tục giảm. Riêng mặt hàng gạo trong quý I vừa qua giá XK đã giảm 14% so với cùng kỳ năm trước.
|
“Xưa nay, chúng ta cứ tự hào rằng Việt Nam là một trong những quốc gia XK nông sản hàng đầu thế giới. Nhưng giá XK nông sản của Việt Nam luôn thua thiệt so với mức giá của các sản phẩm cùng loại trên mặt bằng thế giới”. |
Còn trước đó, trong năm 2012, giá một loạt mặt hàng nông sản chính cũng giảm, trừ hồ tiêu. Trong năm qua, tăng trưởng XK của chúng ta chỉ dựa vào tăng lượng, tăng nguồn cung. Xưa nay chúng ta cứ tự hào rằng Việt Nam là một trong những quốc gia XK nông sản hàng đầu thế giới nhưng giá XK nông sản của Việt Nam luôn “thua thiệt” so với mức giá của các sản phẩm cùng loại trên thế giới.
Vậy theo ông, đâu là nguyên nhân chính của tình trạng nói trên?
Giá giảm cũng có một phần nguyên nhân là do chất lượng hàng của chúng ta chưa cao. Ví dụ như với sản phẩm gạo, cùng loại 5% tấm, nhưng giá gạo của ta thấp hơn hẳn so với gạo Thái Lan. Chúng ta thường dùng giống lúa ngắn ngày, tăng năng suất, tăng vụ nên năng suất cao hơn hẳn Thái Lan nhưng chất lượng lại không thể bằng họ. Hơn nữa, chúng ta chủ yếu sử dụng giống tự giữ, trong khi giống xác nhận mới chiếm khoảng 20% nhờ Chương trình cánh đồng mẫu lớn. Chính vì vậy, chất lượng gạo của chúng ta không đồng đều nên khó có thể XK với giá cao.
Mặt khác, chúng ta còn yếu trong khâu chế biến (sấy, xay xát), công nghệ bảo quản cũng rất kém so với thế giới. Phần lớn gạo được thu mua qua các thương lái nên trong quá trình vận chuyển hao hụt về số lượng, suy giảm về chất lượng. Nông dân không có khả năng tự bảo quản vì không có điều kiện xây nhà kho đúng tiêu chuẩn.
Đó chỉ là câu chuyện cụ thể của ngành hàng lúa gạo, với các ngành hàng khác như cà phê, cao su, chè, phần lớn chúng ta bán sản phẩm thô. Rõ ràng, giá sản phẩm thô không thể cao như khi được chế biến sâu.
Cách nào để nâng cao giá bán cho nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, thưa ông?
Đây là câu chuyện dài hạn. Muốn nâng cao được giá bán các mặt hàng nông sản thì chắc chắn cần có sự tái cấu trúc, điều chỉnh trong ngành nông nghiệp. Thay vì quan tâm XK bằng việc tăng số lượng, phải quan tâm về mặt chất lượng để tạo ra sản phẩm đồng đều, có chất lượng tốt, bảo đảm đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm cũng như cần đầu tư nhiều hơn nữa vào khâu chế biến để tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng mới.
Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp phải tính tới chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang sản phẩm có lợi thế cạnh tranh, giá tốt hơn, thị trường ổn định hơn.
Xin cảm ơn ông!
Khánh Hưng