Tiếp tục phát huy sự sáng tạo của thanh niên trong tình hình mới

Chủ đề của Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII có ý nghĩa như thế nào, thưa anh?

Khẩu hiệu hành động thể hiện 5 đặc trưng của thanh niên và yêu cầu đối với thanh niên trong giai đoạn phát triển mới: “Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Bản lĩnh - Sáng tạo”.  

Khát vọng là những ước mơ, hoài bão của thanh niên. Tiên phong là đi trước, đi đầu, xung kích, tình nguyện, dấn thân vào những nơi khó khăn, gian khổ nhất, hy sinh nhiều nhất. Đoàn kết là chia sẻ, cộng hưởng, tập hợp các tầng lớp thanh niên, tạo thành khối thống nhất, tạo sức mạnh chung để thực hiện các mục tiêu đã đề ra.

Bản lĩnh là lòng dũng cảm, kiên cường bất khuất, là sự dám nghĩ dám làm, đảm bảo thanh niên phải có bản lĩnh vững vàng trước mọi cám dỗ, trước các luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch.

Và cuối cùng là sáng tạo để đổi mới, tạo ra yêu cầu tự thân của tuổi trẻ. Khi nói đến thanh niên là nói đến khát vọng cống hiến, tình nguyện. Khát vọng sẽ giúp bạn trẻ xác định được mục đích sống cao đẹp, thôi thúc các bạn trẻ nỗ lực, hành động để đạt được mục tiêu.

Việc khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc đã trở thành một nội hàm mới của các đột phá chiến lược, được xây dựng với một tư duy sáng tạo và một kế hoạch hành động cụ thể trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Đây là điểm nhấn quan trọng, phản ánh nhận thức mới của Đảng về sức mạnh nội sinh và phương thức phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Thế hệ trẻ có trách nhiệm tiên phong hành động, nhằm hiện thực hóa khát vọng của Đảng, của dân tộc.

Do đó, Đại hội XII đã lựa chọn “khát vọng” là thành tố đầu tiên trong khẩu hiệu hành động, thể hiện tinh thần xung kích của tuổi trẻ trong thực hiện mục tiêu “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc” đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.  

Tinh thần sáng tạo của thanh niên được thể hiện trong thời gian qua ra sao và các hoạt động thúc đẩy tinh thần này sắp tới của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh như thế nào, thưa anh? 

Thực hiện cuộc vận động “Mỗi thanh niên một ý tưởng, sáng kiến”, Trung ương Đoàn xây dựng Cổng thông tin Ngân hàng Ý tưởng sáng tạo thanh niên Việt Nam. Đây là địa chỉ tiếp nhận các ý tưởng, sáng kiến của thanh thiếu niên; tạo dựng các cuộc thi tìm kiếm các ý tưởng, sáng kiến sáng tạo; tư vấn, hỗ trợ thanh thiếu niên trong việc tham mưu, đề xuất các ý tưởng; diễn đàn trao đổi thông tin, kinh nghiệm trong việc đề xuất và thực hiện các ý tưởng, sáng kiến. 

Các cơ sở Đoàn đã triển khai đa dạng các hoạt động, như: Tổ chức các cuộc thi ý tưởng sáng tạo trong các lĩnh vực, đối tượng; triển khai mô hình “Hộp thư sáng kiến”; vận động, hướng dẫn đoàn viên, thanh niên đề xuất ý tưởng trên Cổng thông tin Ngân hàng ý tưởng sáng tạo thanh niên Việt Nam; tổ chức các Ngày hội ý tưởng sáng tạo.

Trong 5 năm qua, các tỉnh, thành đoàn và đoàn trực thuộc đã vận động đoàn viên, thanh niên tham gia đề xuất trên 5,6 triệu ý tưởng, sáng kiến, trong đó, hơn 200.000 ý tưởng, sáng kiến của đoàn viên, thanh thiếu nhi được các cấp bộ Đoàn hỗ trợ triển khai hiện thực hóa, với tổng giá trị hỗ trợ hơn 448 tỷ đồng, giá trị làm lợi của các ý tưởng, sáng kiến được hỗ trợ hiện thực hóa hơn 1.700 tỷ đồng.

Giai đoạn 2018 - 2022, các cuộc thi về sáng tạo của thanh thiếu nhi được tổ chức thường xuyên từ cấp Trung ương tới cơ sở. Nhiều cuộc thi về sáng tạo do Trung ương Đoàn tổ chức đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia, như: Cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo thanh niên nông thôn”, cuộc thi “Ý tưởng, dự án sáng tạo khởi nghiệp”, cuộc thi “Ý tưởng đổi mới sáng tạo”.

Trong nhiệm kỳ 2022 - 2027, toàn đoàn tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, đa dạng hóa các hoạt động tạo môi trường sáng tạo cho thanh thiếu nhi. Cụ thể: 

Đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sáng tạo, nâng cao trình độ ứng dụng chuyển đổi số cho thanh thiếu niên; thúc đẩy, cổ vũ văn hóa đọc, văn hóa sở hữu trí tuệ để khuyến khích, nuôi dưỡng cho môi trường sáng tạo trong thanh thiếu nhi phát triển; xây dựng và mở rộng mô hình trại hè khoa học sáng tạo, nhằm tạo môi trường, cơ hội cho thanh thiếu nhi cọ xát, phát huy tinh thần sáng tạo của mình...

Ngoài ra, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục duy trì và phát triển các loại hình hỗ trợ sáng tạo trong thanh thiếu nhi; phát triển các loại quỹ hỗ trợ sáng tạo, như: Quỹ hỗ trợ tài năng trẻ, Quỹ “Khuyến học, khuyến tài”… và đẩy mạnh tập hợp, kết nối, phát huy tài năng trẻ.

Như vậy, trong nhiệm kỳ tới, để thanh niên vừa phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, vừa góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc gắn với thế hệ Gen Z thì cần những khâu đột phá như thế nào, thưa anh? 

Thứ nhất, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn để phù hợp với yêu cầu thực tế và nhu cầu, thị hiếu, nguyện vọng, xu hướng của thanh niên, nhất là thế hệ Gen Z; trong đó, tiếp tục chuyển hướng từ tổ chức hoạt động cho thanh niên thành định hướng, hỗ trợ để thanh niên trực tiếp tổ chức, thực hiện hoạt động, phát huy tối đa vai trò chủ thể của thanh niên trong hoạt động Đoàn. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của toàn hệ thống.

Thứ hai, trong nhiệm kỳ mới, Đoàn tiếp tục triển khai 3 phong trào hành động cách mạng tập trung vào các phẩm chất nổi bật để khơi sức thanh niên tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, tiếp tục thực hiện 3 chương trình đồng hành để hỗ trợ những nhu cầu thiết thân của thanh niên, giúp thanh niên phát triển toàn diện. 

Thứ ba, Đoàn xác định 3 nhiệm vụ đột phá trong nhiệm kỳ tới, đó là nâng cao chất lượng cán bộ đoàn; triển khai sâu rộng chương trình “Thanh niên khởi nghiệp”, nhất là khởi nghiệp sáng tạo và nâng cao năng lực số cho thanh niên; tận dụng chuyển đổi số trong các hoạt động của Đoàn.

Những mục tiêu lớn trong nhiệm kỳ 2022 – 2027 được Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thảo luận được xây dựng bám sát tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và mục tiêu trong Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030, góp phần hiện thực hoá mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. 

Để thực hhin, trong tất cả các lĩnh vực công tác, đều cần phải xác định tinh thần “đổi mới” và sáng tạo không ngừng. Trong các đề án của nhiệm kỳ mới, dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đoàn xác định sẽ triển khai Đề án “Đổi mới nội dung phương thức hoạt động của Đoàn và các tổ chức thanh thiếu nhi Việt Nam trong tình hình mới”. Đây là đề án chúng tôi sẽ trình Bộ Chính trị phê duyệt. Chúng tôi cho rằng đây sẽ là “xương sống” quan trọng trong tổ chức triển khai các hoạt động của Đoàn trong những năm tới đây.

Thưa anh, sắp tới, việc hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp sẽ được thực hiện ra sao? Và thanh niên nông thôn, thanh niên ở vùng sâu vùng xa sẽ được quan tâm như thế nào?

Về mặt cơ chế, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Đề án Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2022 – 2030. Đây là cơ chế tốt để tổ chức Đoàn có cơ sở pháp lý cụ thể hóa thành các chương trình, giải pháp trong thời gian sắp tới của Đoàn. 

Để thực hiện đề án đó, trong đó có nhiều giải pháp cụ thể, như: Xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ vốn, định hướng, xây dựng “khát vọng khởi nghiệp thanh niên”. Đó là yếu tố đầu tiên, tiên quyết. Nếu chúng ta không có khát vọng lập thân, lập nghiệp, tất cả những gì về khởi nghiệp sau đó sẽ không ai thực hiện. Thanh niên học xong sẽ đi làm thuê cho đơn vị khác, không có ý tưởng khởi nghiệp.

Với sự ra đời của Chương trình Hỗ trợ Thanh niên khởi nghiệp, giải pháp sẽ rất đồng bộ. Trong chủ trương của Trung ương Đoàn có 2 vế, khởi nghiệp và lập nghiệp, khái niệm khởi nghiệp Đoàn đang dùng có 2 nghĩa, một là khởi nghiệp sáng tạo, hai là khởi sự doanh nghiệp.

Đối với thanh niên nông thôn cơ bản là khởi sự, họ là những mô hình kinh tế nhỏ, vừa nhưng lại có giá trị thiết thực, giải quyết được công việc cá nhân, tạo công việc cho nhiều thanh niên khác. Giúp thanh niên nông thôn bám địa bàn, không ly hương, kéo theo nhiều điều thuận lợi về văn hóa - xã hội. Thực hiện các giải pháp để hỗ trợ thanh niên trong khởi nghiệp sáng tạo, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. 

Nhiệm kỳ 2022 – 2027, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đưa ra chỉ tiêu liên quan đến việc hiện thực hóa các ý tưởng khởi nghiệp.

Trân trọng cảm ơn anh!