Nhân dịp này, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh đã trả lời phỏng vấn báo chí:
Mối quan hệ Việt Nam - Lào được đánh giá là mối quan hệ đặc biệt hiếm có. Đại sứ nhận định thế nào về đánh giá này và sự phát triển quan hệ hai nước trong thời gian qua?
Thời gian qua, mặc dù tình hình thế giới và các khu vực tiếp tục thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó dự đoán, nhưng dưới sự lãnh đạo, điều hành của hai Đảng, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Lào Xây dựng đất nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể, chính quyền địa phương hai nước đã phối hợp, tích cực tổ chức thực hiện các thỏa thuận, kế hoạch hợp tác đạt được những kết quả thiết thực trên mọi lĩnh vực hợp tác.
Về quan hệ chính trị, hai bên tiếp tục được tăng cường và ngày càng trở nên sâu sắc, gắn bó, tin cậy lẫn nhau và xác định phương hướng chung trong quan hệ giữa hai nước, nơi các cấp ủy, bộ, ngành Trung ương và địa phương tập trung phát triển quan hệ cấp cao, thực hiện các thỏa thuận, kết quả đạt được của Kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác song phương Việt Nam - Lào, trao đổi chính trị cấp cao và kế hoạch hợp tác thường niên năm 2024 của các bộ, ngành, địa phương.
Hợp tác quốc phòng tiếp tục được tăng cường, góp phần giữ vững ổn định chính trị và hòa bình giữa hai nước. Hai bên đã cùng xây dựng Kế hoạch hợp tác quốc phòng, an ninh giai đoạn 2020 - 2024.
Về đối ngoại, hai bên phối hợp thường xuyên, đặc biệt gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng đảng, hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội....; hỗ trợ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực. Việt Nam cung cấp tư vấn và hỗ trợ về nhiều mặt để Lào có thể thực hiện thành công nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN 2024 và Chủ tịch AIPA 45 trong năm 2024.
Kinh tế, thương mại, đầu tư tiếp tục được khuyến khích. Hai bên thực hiện các thỏa thuận đạt được giữa hai Chính phủ và Kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác song phương Việt Nam - Lào. Hiện nay, Việt Nam đầu tư 256 dự án trị giá 5,5 tỷ USD; thương mại Lào - Việt 8 tháng năm 2024 đạt 1,3 tỷ USD; Việt Nam sẽ nhập khẩu 3.000 MW điện từ Lào vào năm 2025 và 5.000 MW vào năm 2030.
Giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực có bước đi chủ động, chất lượng. Hai bên đẩy mạnh thực hiện Thỏa thuận hợp tác giáo dục giai đoạn 2022 - 2027, trong đó Việt Nam hiện đã cấp cho Lào khoảng 1.000 suất học bổng/năm để giúp xây dựng và phát triển nguồn nhân lực.
Hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước tiếp tục được khuyến khích mạnh mẽ và ngày càng thiết thực.
Những thành tựu đạt được trong quan hệ hợp tác góp phần quan trọng vào việc giữ gìn ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước. Ngoài ra, với việc tăng cường quan hệ đặc biệt Lào - Việt, cũng như vị thế, vai trò của hai nước được nâng cao đã góp phần tích cực vào việc giữ gìn hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực, trên thế giới và trở thành tấm gương sáng trong quan hệ quốc tế.
Đặc biệt trong năm 2024, tôi đánh giá cao sự hợp tác giữa hai bên. Nhiều việc đã hoàn thành đúng kế hoạch và vượt ngoài mong đợi, nhiều việc tiến triển và nhiều việc còn tồn đọng cũng đã được giải quyết.
Xin Đại sứ cho biết về ý nghĩa chuyến thăm cấp Nhà nước lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào và Phu nhân tới Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm?
Lào đang triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào lần thứ XI, Việt Nam đang triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII vào cuối nhiệm kỳ. Hai nước cũng đang chuẩn bị cho các Đại hội cấp cơ sở tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc vào đầu năm 2026.
Nhân dịp hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước kỷ niệm 47 năm ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác (18/7/1977), 62 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Lào - Việt Nam (5/9/1962), 49 năm thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và 79 năm thành lập nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tiếp nối thành công chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào của Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm vào tháng 7/2024 sau khi nhậm chức, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith là đáp lại lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, tiếp tục củng cố quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Lào - Việt Nam.
Trong chuyến thăm lần này, hai bên sẽ đánh giá lại những nội dung và kết quả hợp tác, đồng thời xác định phương hướng trọng tâm trong năm 2025 và các năm tiếp theo.
Ngoài ra, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith sẽ hội đàm, hội kiến, gặp gỡ các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam, các cựu chuyên gia quân sự Việt Nam từng giúp đỡ Lào và lưu học sinh Lào đang học tập tại Việt Nam. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith cũng sẽ thăm một số cơ sở kinh tế, di tích lịch sử và văn hóa của Việt Nam.
Xin Đại sứ cho biết phía Lào kỳ vọng gì về chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào và Phu nhân?
Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith và Phu nhân là để tiếp tục vun đắp mối quan hệ hữu nghị vĩ đại tình đoàn kết đặc biệt giữa hai nước ngày càng gần gũi. Đây là dịp để hai bên thấu hiểu nhau hơn, thúc đẩy hợp tác toàn diện để ngày càng có nhiều thành quả, mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước. Mặc dù tình hình khu vực và quốc tế có thay đổi phức tạp ra sao, trong đó có cả cơ hội và thách thức, hai nước Lào và Việt Nam vẫn ưu tiên cao nhất trong việc bảo vệ và tăng cường mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước.
Trong chuyến thăm lần này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith sẽ có cuộc gặp gỡ cựu quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam, sinh viên Lào đang học tập nghiên cứu ở Việt Nam, để khẳng định cho nhân dân hai nước cũng như thế giới biết được mối quan hệ gắn bó, thủy chung, tin cậy đặc biệt "có một không hai" giữa Lào và Việt Nam đã có từ lâu và sẽ tiếp tục được vun đắp và truyền tiếp cho các thế hệ mai sau.
Sự kiện giao lưu với lưu học sinh và các cựu quân tình nguyện cũng là một trong những điểm nhấn trong chuyến thăm lần này. Đại sứ đánh giá thế nào về ý nghĩa của sự kiện này đối với việc thúc đẩy quan hệ song phương?
Dự kiến, trong buổi gặp mặt với quân tình nguyện, chuyên gia và thanh niên Lào và Việt Nam, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith sẽ nhấn mạnh mối quan hệ giữa hai nước, tinh thần và sự hy sinh của quân tình nguyện Việt Nam và các chuyên gia tại Lào. Cuộc gặp mặt là dịp để hai nước chúng ta nhớ về khối đoàn kết đặc biệt Lào - Việt mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Chủ tịch Souphanouvong đã xác lập, được các thế hệ lãnh đạo, chiến sĩ cách mạng, nhân dân hai nước kế thừa, vun đắp, bảo vệ suốt nhiều thập kỷ.
Diễn ra trong bối cảnh khu vực, quốc tế có những diễn biến phức tạp, cuộc gặp thân mật, ý nghĩa này cho thấy tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác để bảo vệ và phát triển quan hệ liên tục, ổn định; tiếp tục lan tỏa tình đoàn kết, tình cảm đặc biệt giữa Lào và Việt Nam là tài sản vô giá, là yếu tố bảo đảm cho sự độc lập và phát triển của hai nước. Ngoài ra, cuộc gặp mặt còn nhằm mục đích giáo dục thế hệ trẻ hai nước kế thừa và phát triển sứ mệnh bảo vệ và phát triển đất nước cũng như tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!