Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại trung tâm thủ đô La Habana (Cuba). Ảnh: Vũ Hà - P/v TTXVN tại Cuba |
Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ tọa lạc tại trung tâm Công viên Hòa bình trên Đại lộ 26, một trong những con đường lớn nhất tại thủ đô La Habana, mà còn có một vị trí vô cùng đặc biệt trong trái tim người dân “đảo quốc tự do”.
Năm 2002, Việt Nam dựng tượng người Anh hùng dân tộc Cuba José Marti ở Hà Nội. Trung ương Hội Hữu nghị Cuba - Việt Nam đề nghị lên lãnh đạo hai nước dựng tượng đài Bác Hồ ở La Habana và đề xuất này lập tức được lãnh đạo hai nước hết lòng ủng hộ.
Phần tượng bán thân bằng đồng do các nghệ nhân Việt Nam đúc và trong chuyến thăm chính thức Cuba tháng 10/2002, cố Thủ tướng Phan Văn Khải đã trao bức tượng này cho các bạn Cuba. Công trình xây dựng sau đó được hoàn thành đúng dịp 19/5/2003.
Về phần tượng đài, người đảm nhiệm công tác thiết kế và giám sát thi công là Kiến trúc sư kỳ cựu Yoel Díaz Gutiérrez, một người từng có nhiều năm gắn bó với Việt Nam và cuộc kháng chiến chống Mỹ giải phóng dân tộc của nhân dân ta.
Kiến trúc sư Yoel Díaz Gutiérrez chia sẻ: “Tôi đã tham gia nhiều hoạt động ủng hộ cuộc kháng chiến của các bạn và từng tới Việt Nam nhiều lần. Với nhiều kỷ niệm gắn bó với Việt Nam, tôi rất vui mừng khi được giao công việc thiết kế tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Công trình tượng đài được quyết định đặt giữa Công viên Acapulco rộng 5.600 m2 ở quận Nuevo Vedado thuộc khu vực trung tâm của thủ đô La Havana. Công viên này sau được đổi tên thành Công viên Hòa Bình. Tuy nhiên, điều đặc biết là đa phần người dân La Habana vẫn gọi nơi này một cách trìu mến: Công viên Hồ Chí Minh.
Nền tượng đài làm bằng đá cẩm thạch màu đỏ, rộng 54 mét vuông tượng trưng 54 dân tộc anh em của Việt Nam, ở giữa trổ hình ngôi sao 5 cánh trồng hoa vàng, tượng trưng cho Quốc kỳ Việt Nam. Chính giữa ngôi sao mọc lên trụ đá bệ tượng, cao 2,1 m, rộng 1m và dày 0,6m, tương ứng với kích thước bức tượng bán thân mà Việt Nam gửi tặng. Bệ tượng này là một khối đá hoa cương nặng 3 tấn, lấy từ Đảo Thanh niên của Cuba, đảm bảo độ bền vững với thời gian.
Khung bảo vệ phía trên, gồm 4 thanh sắt sơn màu đỏ nổi bật trên nền cây xanh của công viên, kết nối thành hình chóp tượng trưng cho chiếc nón lá Việt Nam. Kiến trúc sư Yoel Díaz Gutiérrez cho biết trong số 4 thanh sắt, 3 thanh tượng trưng 3 tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam gồm Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản Đảng và Đông Dương Cộng sản Liên đoàn; thanh còn lại tương trưng cho Quốc tế Cộng sản. Điểm hội tụ ngay trên đỉnh tượng đài chính là sự tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc đoàn kết các lực lượng cách mạng để cùng hướng tới mục tiêu chung là giải phóng dân tộc.
Kiến trúc sư Yoel Díaz Gutiérrez (bên trái), người thiết kế Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại La Habana. Ảnh: Vũ Hà - P/v TTXVN tại Cuba |
Kiến trúc sư Yoel Díaz Gutiérrez: “Nhiều người đã muốn gắn nhiều trang trí có ý nghĩa tại phần đế tượng, nhưng tôi từng thăm khu di tích Nhà sàn tại Hà Nội, tôi rất khâm phục tính giản dị của Người và muốn phản ánh tinh thần đó lên tác phẩm. Chính vì thế, phần đế tượng tôi chỉ ghi tên và ngày sinh cùng ngày mất của Người. Như các bạn đã biết ngày sinh của Người trùng với ngày mất của Anh hùng Dân tộc Cuba José Martí và điều đó sẽ gợi lại nhiều ký ức lịch sử với những người Cuba thăm công trình này”.
Do tượng được đặt giữa công viên, để tập trung tầm nhìn vào bức tượng, kiến trúc sư Yoel Díaz cho trồng một hàng tre ngay phía sau bức tượng giúp chắn tầm nhìn ra khoảng không phía sau. Theo ông, hàng tre này kết hợp với hàng cây cổ thụ cao lớn và bao trùm không gian phía sau còn gợi nhớ rừng núi chiến khu Việt Bắc và Điện Biên Phủ, nơi Bác Hồ từng có thời gian sống và lãnh đạo Cách mạng Việt Nam.G
iờ đây, việc chăm sóc công trình này thuộc về cộng đồng dân cư địa phương, nơi đã thành lập một Nhóm hữu nghị với Việt Nam và có cả một phòng truyền thống trưng bày những kỷ vật liên quan tới đất nước quê hương của Bác Hồ.
Người dân La Habana có nhiều hoạt động cộng đồng bên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại La Habana. Ảnh: Vũ Hà - P/viên TTXVN tại Cuba |
Trong vòng hơn 10 năm qua, đã có hơn 150 đoàn chính thức của Việt Nam tới dâng hoa tại tượng đài này, trong đó có nhiều đoàn cấp cao. Công trình này cũng đã trở thành một điểm thăm quan quen thuộc cho du khách quốc tế, đồng thời vẫn giữ nguyên chức năng của một không gian để nghỉ ngơi, thư giãn, vui chơi cho người dân khu phố hay bất cứ khách bộ hành nào.
Tổ trưởng dân phố Magalys Hernández: “Chúng tôi tự hào được chăm sóc công trình này. Các em nhỏ của chúng tôi còn có thể hát một số bài bằng tiếng Việt”, bà Magalys chia sẻ:
Tới thăm “đảo quốc tự do”, bất kỳ ai cũng sẽ vô cùng ấn tượng với những con phố, công trình mang tên Việt Nam, nơi cách Cuba đúng nửa vòng trái đất. Những công trình như thế đưa hai dân tộc Việt Nam-Cuba như xích lại gần nhau hơn.
Và công trình Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh là một minh chứng nữa của tình bạn thủy chung, son sắt và trong sáng giữa hai dân tộc Việt Nam và Cuba, đồng thời cũng đưa hình ảnh Bác Hồ trở nên thân thương với mỗi người dân Cuba”.
Vũ Hà - Lê Hiền (Phóng viên TTXVN tại Cuba)