Trước sự ô nhiễm không khí ngày càng tăng trong khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, việc tìm ra một nguồn năng lượng mới là điều quan trọng và được khuyến khích. Do đó, chế tạo và sử dụng xe chạy bằng năng lượng mặt trời đang là một phong trào đáng quan tâm nhằm giảm thiểu khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Hoạt động này đã thu hút rất nhiều sinh viên chuyên ngành kỹ thuật cơ khí, điện tử của 9 trường đại học cả nước và 23 doanh nghiệp tham gia để từ đó có thể tạo bước đột phá cho việc ứng dụng loại xe này vào thực tiễn cuộc sống.
|
Xe năng lượng mặt trời thử nghiệm của Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TPHCM |
Thu hút sinh viên và doanh nghiệp tham gia
Theo Thạc sĩ Phạm Xuân Hiển, giảng viên khoa vật lý điện tử, trường Đại học Khoa học Tự nhiên Tp.HCM, hiện các nước trên thế giới như Hà Lan, Nhật Bản đã đưa xe chạy bằng năng lượng mặt trời làm phương tiện vận chuyển của người dân, nhưng với Việt Nam thì đây là lần đầu tiên tổ chức cuộc thi về chế tạo xe chạy bằng năng lượng mặt trời. Thông qua cuộc thi xe chạy bằng năng lượng mặt trời, các sinh viên từ năm 2 đến năm 4 trong lĩnh vực cơ khí điện tử đều được tham gia, vì đây là cuộc thi bổ ích, giúp kích thích sáng tạo cho sinh viên, họ có điều kiện thực hành, chế tạo thực tế, nghiên cứu giải pháp tối ưu hóa trong việc tích lũy năng lượng mặt trời. Anh Hiển cho biết thêm, để hoàn thành 1 chiếc xe, mỗi đội có cách thiết kế khác nhau, đội xe anh Hiển cũng đã sửa chữa nhiều lần trước khi cho chạy thử chuẩn bị dự thi. Theo quy định, các đội thiết kế xe có 3 bánh và dành cho 1 người lái, công suất tối đa cho xe chạy thử đạt 240W, để hấp thụ ánh nắng cung cấp cho xe chạy với vận tốc từ 16-40km/h.
Anh Lê Công Danh, giảng viên khoa cơ khí, trường Đại học Giao thông Vận tải chia sẻ, trong đội của anh chỉ có 2 giảng viên là thiết kế chính, toàn bộ 10 thành viên còn lại là những sinh viên tham gia phần chế tạo trong thời gian 15 ngày đã hoàn thành xe. Đội ngũ chế tạo nghiên cứu và học tập tại quận Thủ Đức nhưng xưởng chế tạo nằm ở quận 12 nên công tác vận chuyển xe cũng chiếm nhiều thời gian của đội. Xe của đội anh Danh đã thực hiện chạy thử và đạt vận tốc 35km/h. Hiện xe này sử dụng năng lượng tự nhiên rất hiệu quả. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực hoàn toàn mới, ứng dụng cho động cơ xe nên kích thước tâm pin còn quá lớn khi lắp vào hông xe, làm cho xe cồng kềnh khi di chuyển.
Ông Hoàng Cường, Tổng giám đốc Công ty CP An Lạc chia sẻ, khi nhận được thông tin cuộc thi này, hầu như các doanh nghiệp làm trong ngành cơ khí, sửa chữa xe ô tô rất vui mừng, vì bản thân những người quản lý trong ngành này đều là những kỹ sư cơ khí, ô tô, hoặc tối thiểu cũng là những công nhân trong ngành đi lên. Do đó sự đam mê sáng tạo luôn nung nấu trong họ, chỉ cần có cơ hội, họ sẽ phát huy tối đa tiềm lực hiện có, một phần là niềm đam mê, một phần chính là làm một điều gì đó để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Hiện công ty An Lạc đã liên kết với công ty Năng lượng xanh để tham gia chương trình với mục đích vừa vui vừa thỏa chí sáng tạo với ngành nghề đã học được. Theo anh Cường, để tạo một chiếc xe như vậy, anh không mất chi phí nào cho các thiết bị hay động cơ, mà hoàn toàn sử dụng những phụ tùng cũ, động cơ cũ tái chế lại. Nếu muốn nói cho vui, thì nguồn kinh phí cho chiếc xe bằng số tiền bán đống sắt vụn của xưởng. Dưới bất kì sáng tạo nào, xe vẫn có thể vận hành tùy theo động cơ và trọng lượng xe, có xe đạt vận tốc 20km/h, và cũng có xe đạt vận tốc 40km/h với cái nắng gay gắt giữa trưa.
Dù chưa biết kết quả sẽ ra sao, nhưng phía sau cuộc thi này, các doanh nghiệp đã ấp ủ tạo một bước đột phá cho các động cơ vốn chạy bằng năng lượng hóa thạch, thay thế nguồn năng lượng truyền thống và hoàn toàn sử dụng năng lượng tự nhiên, từ đó sản xuất xe chạy bằng năng lượng mặt trời trên phạm vi hẹp.
Còn anh Nguyễn Việt Nam, đại diện của Đài truyền hình Tp.HCM (HTV) cũng cho rằng anh và đồng đội đến với cuộc thi với mục tiêu trước tiên là trở lại niềm vui sáng tạo một điều gì đó như mình từng học và mong muốn, ấp ủ. Anh đã chế tạo chiếc xe đáp ứng công suất pin do trung tâm tiết kiệm năng lượng đưa ra, vận tốc xe đạt được khoảng 20km/h, kinh phí đầu tư cho chiếc xe khoảng 15 triệu đồng, vì tại bộ phận kỹ thuật không hề có bất kì một thanh sắt phế liệu nào, hay một động cơ nào bỏ đi được tái sử dụng lại, do đó anh phải đi mua lại từng thanh sắt, từng động cơ và các chi tiết khác cho chiếc xe. Với anh Nam , việc thắng hay bại trong cuộc thi không phải là vấn đề anh quan tâm, mà sau khi kết thúc cuộc thi, anh sẽ tạo ra một loại pin tích trữ năng lượng mặt trời sử dụng cho cơ quan anh.
Hướng đến sản xuất thực tiễn
Ông Lê Hoài Quốc, Trưởng Ban quản lý Khu công nghệ cao (KCNC) Tp.HCM nhận định, sự ham thích khoa học công nghệ và những vấn đề mới luôn là sự quan tâm của giới trẻ trong lĩnh vực chế tạo công nghệ, đặc biệt là vấn đề sử dụng năng lượng mặt trời được sự quan tâm của toàn xã hội chứ không chỉ riêng giới trẻ. Khi kêu gọi các thành viên tham gia chế tạo xe chạy bằng năng lượng mặt trời thì ban tổ chức cũng đã lo lắng rất nhiều vì không biết họ có hưởng ứng hay không. Nhưng kết quả khá khả quan vì đã có 45 đội của 6 tỉnh thành (Bắc Ninh, Đà Nẵng, Nha Trang, Bình Dương, Đồng Nai, Tp.HCM) cả nước đăng kí tham. Sự khác biệt của các đội sẽ được thể hiện ở năng lực thiết kế sao cho đạt được tối ưu về tiêu hao năng lượng, thể hiện ở tốc độ của xe nào là cao nhất, thể hiện được tính ưu việt của thiết kế. Song song với cuộc này còn có cuộc thi thiết kế mẫu mã, dáng dấp xe để thực hiện dự án chế tạo xe phục vụ vận chuyển nọi trong khu vực KCNC như xe đưa đón nhân viên từ Xa lộ Hà Nội vào các công ty trong KCNC, xe chạy vòng quanh các xưởng sản xuất,…
Đối với doanh nghiệp, họ còn có tham vọng lớn hơn, nhưng tham vọng trước hết là góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu khí thải do tiêu hao năng lượng hóa thạch gây ra. Theo anh Hoàng Cường, sau cuộc thi này, dù chưa biết có đoạt giải hay không, anh Cường và giám đốc Công ty Năng lượng xanh vẫn giữ ý định sẽ sản xuất xe chạy bằng năng lượng mặt trời kết hợp với chạy bằng dầu diesel sử dụng cho thời tiết của Việt Nam, đặc biệt là tại Tp.HCM, không phải lúc nào cũng có nắng, còn khi trời nắng, xe sử dụng năng lượng mặt trời, xe sẽ không đốt động cơ bằng dầu, giúp vừa giảm chi phí cho năng lượng dầu, vừa giảm được lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
Còn anh Nguyễn Việt Nam , sau khi kết thúc cuộc thi, anh có thể tìm ra cách chế tạo hệ thống sử dụng năng lượng mặt trời cho chính tòa nhà HTV, cơ quan anh đang làm việc. Theo anh Nam , ngoài hệ thống chiếu sáng cho cả tòa nhà làm việc, lượng năng lượng cần thiết cho các phim trường hoạt động hết công suất đã ngốn một chi phí khá lớn. Do đó, nếu thành công trong hệ thống này, anh sẽ chuyển nguồn năng lượng mặt trời thành dạng pin năng lượng để lưu trữ, dùng cho chiếu sáng ban đêm vì hiện tại đài HTV đang đặt mục tiêu tiết kiệm năng lượng lên hàng đầu.
Hồng Nhung