Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đồng chủ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Hàn Quốc. Ảnh: Nguyễn Vũ Hùng/PV TTXVN tại Campuchia
ASEAN và các đối tác nhất trí đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định, phát triển bền vững, phồn vinh là trọng tâm của quan hệ. Theo đó, các bên nhất trí cần đẩy mạnh hợp tác hướng tới khôi phục toàn diện, bền vững sau dịch bệnh. ASEAN trông đợi các đối tác Đông Bắc Á hợp tác sâu rộng, có chất lượng cao, trong các lĩnh vực như y tế cộng đồng, chuyển đổi số, công nghệ sáng tạo, hạ tầng thông minh, chất lượng nhân lực, phát triển xanh, bền vững. Các nước mong muốn tăng cường hợp tác trong các nội dung khác như ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng bền vững đại dương và các nguồn tài nguyên biển.
Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các bên bày tỏ lo ngại trước những phức tạp, căng thẳng đang diễn ra trong khu vực. Bởi vậy, các nước đều cho rằng cần hết sức kiềm chế, tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình, ảnh hưởng bất lợi tới môi trường hòa bình, ổn định của khu vực. Các nước ASEAN cũng khẳng định chính sách của mình, ủng hộ chính sách “Một Trung Quốc” và nhân đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ các nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại thẳng thắn, hợp tác chân thành, hướng tới chất lượng trong các cơ chế hợp tác khu vực. Bộ trưởng cho rằng các cơ chế ASEAN đang phát huy tác dụng, đóng góp hiệu quả cho lòng tin và hợp tác khu vực. Bộ trưởng nêu rõ bên cạnh những ưu tiên và trọng tâm về kinh tế, thương mại… các nước cần nêu cao trách nhiệm, tham gia xây dựng vào các quá trình hội nhập, kết nối trong khu vực, đặc biệt là thu hẹp khoảng cách phát triển, hợp tác tiểu vùng…
Bàn về Biển Đông, Việt Nam một lần nữa cùng các nước ASEAN khẳng định lập trường nhiều năm qua, phấn đấu xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình và hợp tác trong khu vực và trên thế giới. Hướng tới mục tiêu này, ASEAN kêu gọi các bên kiềm chế, tránh làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Trước những ý kiến lo ngại của các đối tác về tình hình Myanmar, ASEAN cho biết đã có những trao đổi sâu về nội dung này. Theo đó, các nước khẳng định sẽ tiếp tục can dự với Myanmar trên tinh thần ASEAN, nỗ lực tìm biện pháp thực hiện Đồng thuận 5 điểm của lãnh đạo ASEAN, hướng tới cùng Myanmar tìm ra giải pháp cho những khủng hoảng hiện nay.
Bên cạnh đó, ASEAN cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại trong tiếp cận vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, đặc biệt là trước những vụ thử tên lửa đạn đạo vừa qua tại khu vực này. ASEAN cho rằng quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều tiên hoàn toàn, có kiểm chứng và không thể đảo ngược cần dựa trên kiềm chế, tôn trọng lẫn nhau và nhất là cần thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Các nước cũng đề cập vấn đề các công dân Nhật Bản bị bắt cóc tại khu vực này.
Tiếp theo các hoạt động trên đây, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN đã họp với bà Amanda Milling, Quốc Vụ khanh Bộ Ngoại giao Vương quốc Anh. Hai bên nhất trí phối hợp triển khai đầy đủ quan hệ đối thoại ASEAN-Anh mới thiết lập. Các bộ trưởng thông qua Kế hoạch hành động 2022-2026, ưu tiên tập trung vào thương mại, đầu tư, năng lượng tái tạo, đổi mới sáng tạo, biến đổi khí hậu, hướng tới phát triển bền vững. ASEAN đánh giá cao Anh hỗ trợ 1 triệu bảng Anh (tương đương 1,21 triệu USD) cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 và cam kết 4,8 triệu bảng Anh ứng phó dịch bệnh. ASEAN đề nghị Anh hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, cấp học bổng cho học sinh-sinh viên các nước ASEAN.
Sáng cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Yoshimasa Hayashi. Bộ trưởng Yoshimasa Hayashi bày tỏ cảm kích trước tình cảm mà lãnh đạo, nhân dân Việt Nam và cá nhân Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn dành cho cố Thủ tướng Shinzo Abe và đất nước Nhật Bản. Hai bộ trưởng vui mừng nhận thấy quan hệ Việt Nam - Nhật Bản phát triển trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là những tiếp xúc cấp cao vừa qua đã góp phần quan trọng vào việc củng cố tin cậy giữa hai nước.
Hai bộ trưởng nhất trí sẽ tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm về những vấn đề cùng quan tâm. Trong đó có việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác tại khu vực.
Hướng tới chào mừng 50 năm thiết lập quan hệ, hai bộ trưởng nhất trí thúc đẩy tổ chức các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, tăng cường phối hợp và nâng cao hiệu quả của các cơ chế đối thoại, trong đó có tổ chức phiên họp Ủy ban Hợp tác Việt - Nhật lần thứ 12; triển khai chương trình hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) dành cho Việt Nam; tăng cường phối hợp và chia sẻ lập trường trong các khuôn khổ Liên hợp quốc, ASEAN, Mekong…, góp phần duy trì hòa bình, ổn định và phát triển phồn vinh, bền vững của khu vực.
Trong chiều 4/8, các bộ trưởng ASEAN sẽ tiếp tục họp với các đối tác Ấn Độ, Mỹ, Liên bang Nga, Australia, Canada, New Zealand và Liên minh châu Âu (EU). Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cũng sẽ gặp một số đối tác quan trọng.