Nằm ở độ cao gần 1.500 m so với mực nước biển, núi rừng trùng điệp, 2 xã Hang Kia, Pà Cò, thuộc huyện vùng cao Mai Châu, tỉnh Hòa Bình có trên 1.000 hộ người Mông sinh sống. Do kinh tế chậm phát triển, nạn thất học, tảo hôn và đặc biệt là cơn lốc ma tuý hoành hành khiến hai xã trở thành điểm nóng của tỉnh về trật tự, an ninh.
Đáng lo ngại là tội phạm ma tuý đã khiến cho hệ thống chính trị bị suy yếu do con em, người thân và ngay cả bản thân một số cán bộ chính quyền, đảng viên cũng tham gia buôn bán ma tuý. Trong cuộc chiến không khoan nhượng với tội phạm ma túy trên vùng đất này, máu, mồ hôi, nước mắt của các lực lượng phòng chống ma túy đã đổ.
Xuất phát từ tình hình thực tế khó khăn, phức tạp ở hai xã vùng cao đặc biệt khó khăn Hang Kia, Pà Cò, lãnh địa trồng cây thuốc phiện trước kia, nên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình đã triển khai thực hiện Đề án 03 (từ tháng 1/2010 đến tháng 6/2014) nhằm ổn định và phát triển địa bàn dân cư này. Tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo gồm 24 thành viên, do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban. Sau hai năm thực hiện, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị vào cuộc, hai xã Hang Kia và Pà Cò đã có bước chuyển mạnh. Tổ chức Đảng, bộ máy chính quyền và các đoàn thể quần chúng ở hai xã trên đã được củng cố, nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý ở cơ sở. 100% chi bộ các xóm, nhà trường được kiện toàn, trên 50% các chi bộ có chi ủy, kết nạp mới hàng chục đảng viên.
Đồng chí Hà Phúc Dằng, Bí thư Huyện ủy Mai Châu cho biết: Trước kia nhiều chi bộ xóm họp, không có ai phát biểu ý kiến, tất cả đảng viên đều giơ tay biểu quyết, nhưng lúc thực hiện thì chẳng ai làm. Nay tình hình đã khác, sinh hoạt đảng đã đi vào nền nếp. Các gia đình đảng viên gương mẫu đi đầu trong cuộc vận động thu hồi vũ khí, chất nổ; không tàng trữ và buôn bán ma tuý; chống tảo hôn, dần tạo ra hiệu ứng tích cực trong cộng đồng. Đặc biệt, hai xã đã vận động được 36 người Mông đi cai nghiện ma tuý; có trường hợp vợ chồng Vàng Y Sáng và Khà Y Sáng ở xóm Hang Kia I, đều trên 60 tuổi, nghiện ma túy trên 30 năm đã cai nghiện thành công, thuyết phục hai người con trai đi cai nghiện tập trung.
Ông Giàng A Váu ở xóm Thung Mặn chia sẻ: “Nghe theo cán bộ mình được đi cai nghiện, bây giờ mình mới hiểu cán bộ thương mình. Trước đây mình nghiện ma túy tiều tụy như là con ma ấy. Được cai nghiện, được học cái chữ, giờ cái bụng mình đã sáng rồi, phải sống tốt, tránh xa ma túy thôi”.
Tỉnh đặc biệt quan tâm chỉ đạo việc đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội ở hai xã. Trong 2 năm 2010 - 2011, tổng nguồn vốn đầu tư cho hai xã gần 20 tỷ đồng, bao gồm xây dựng các công trình: Đường giao thông, trường trung học cơ sở, hệ thống cấp nước sinh hoạt, hệ thống điện, nhà sinh hoạt cộng đồng. Bộ Quốc phòng tặng 2 trạm thu, phát sóng truyền hình trị giá gần 3 tỷ đồng.
Ngành nông nghiệp tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật về chăn nuôi lợn nái sinh sản giống bản địa và kỹ thuật chế biến chè shan tuyết, hỗ trợ mua máy sấy chè giúp hàng trăm hộ nông dân thoát nghèo và làm giàu. Năm qua, cả hai xã trồng được 1.188 ha ngô với sản lượng 4.520 tấn, tương đương 12,7 tỷ đồng; trồng 398 ha dong riềng, 72 ha cây ăn quả đem lại hiệu quả kinh tế. Một số loại dược liệu như thảo quả, đỗ trọng, quế chi cũng đang trồng thí điểm.
Tiếp tục thực hiện Đề án 03 giai đoạn II (7/2011 - 6/2014), tỉnh Hòa Bình chú trọng công tác quy hoạch, bồi dưỡng đào tạo đội ngũ cán bộ người Mông; đẩy mạnh việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ đảng viên và nhân dân hai xã Hang Kia, Pà Cò. Tỉnh thực hiện tốt các dự án, chương trình đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân; quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mông; xây dựng địa bàn trong sạch không có ma tuý. Theo ông Sùng A Lử, già làng bản Pà Cò Lớn: Ma túy làm tê liệt cả địa bàn, nay Tỉnh ủy có riêng đề án 03 cho hai xã Hang Kia, Pà Cò, đúng là Đảng lại về với người Mông ta rồi đó, mừng lắm, dân phấn khởi lắm.
Nhan Sinh