Khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, tháng 2/2025, sau khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII họp, Quốc hội sẽ tiến hành Kỳ họp bất thường lần thứ 9 để thảo luận, quyết định về cơ cấu tổ chức bộ máy của các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan của Chính phủ sau khi sắp xếp; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương...; cho ý kiến, quyết định một số vấn đề quan trọng khác liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Đảng đoàn Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập Ban Chỉ đạo tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW tại các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội. Ban Chỉ đạo đã tiến hành phiên họp thứ nhất, giao nhiệm vụ cho các cơ quan xây dựng các báo cáo tổng kết, tờ trình theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương. Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước đã chủ động, tích cực triển khai tổng kết, bảo đảm tiến độ về thời gian, chất lượng công việc.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Việc tinh gọn tổ chức bộ máy lần này phải thật sự là một cuộc cách mạng, việc sắp xếp phải bảo đảm bộ máy thật sự “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”, không sắp xếp cơ học và đúng phương châm Trung ương làm gương đi đầu và địa phương hưởng ứng.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tham dự phiên họp tập trung cho ý kiến cụ thể vào từng nội dung của dự thảo tờ trình, báo cáo, hoàn thiện báo cáo trình Đảng đoàn Quốc hội cho ý kiến, để kịp thời báo cáo Bộ Chính trị đúng thời hạn là trước ngày 31/12/2024.
Tại Phiên họp, các đại biểu đã nghe Trưởng Ban Công tác đại biểu, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Thanh Hải trình bày dự thảo Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và dự thảo Tờ trình về việc sắp xếp tinh gọn bộ máy các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội. Sau khi sáp nhập, tinh gọn, dự kiến số đầu mối các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các vụ, đơn vị của Văn phòng Quốc hội sẽ giảm trên 30%.
Sau khi nghe các thành viên Ban Chỉ đạo đóng góp ý kiến, phát biểu bế mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hoan nghênh Ban Chỉ đạo, Tổ biên tập đã chỉ đạo các cơ quan khẩn trương nghiên cứu, có kết quả bước đầu rất tốt, giảm được nhiều đầu mối các cơ quan, đơn vị; ghép các chức năng, nhiệm vụ tương đồng về một đầu mối; đồng thời đề xuất cụ thể việc sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Quốc hội và một số luật có liên quan.
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu làm tốt công tác tư tưởng cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, quán triệt rõ đây là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đặc biệt cần chú trọng công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy. Đồng thời, khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung các luật, nghị quyết liên quan đến tổ chức bộ máy và chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức.
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần tổ chức hợp lý các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội; thực hiện nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc, một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính; sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức bên trong các cơ quan, Văn phòng Quốc hội; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động và đáp ứng điều kiện xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ban Công tác đại biểu chủ trì phối hợp với các Ủy ban, các cơ quan có liên quan để tính toán kỹ lưỡng, bảo đảm việc điều chuyển nhiệm vụ một cách phù hợp, đúng với tinh thần các nghị quyết của Đảng và bảo đảm các cơ quan sau khi sắp xếp, tinh gọn có chức năng, nhiệm vụ phù hợp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, việc sắp xếp các ủy ban phải bảo đảm phù hợp với các quy định của Hiến pháp, bao quát hết các chức năng, nhiệm vụ đã được Hiến pháp giao cho Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Việc phân định lĩnh vực phụ trách của mỗi ủy ban sau sắp xếp phải bảo đảm khoa học, hợp lý, kết hợp giữa nội dung và các bộ được phụ trách để bảo đảm cân bằng khối lượng công việc giữa các ủy ban. Việc điều chuyển chức năng, nhiệm vụ giữa các ủy ban phải tương ứng với việc điều chuyển nhân sự đang phụ trách, thực hiện các nhiệm vụ đó để bảo đảm sau sắp xếp các cơ quan bắt tay ngay vào các công việc được giao, không được để công việc gián đoạn hay có khoảng trống.