Được sự giới thiệu của ông Tống Đức Huấn, Tham tán chính trị Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ, chiều 30/4, chúng tôi tới thăm cựu Phó Đô đốc hải quân Ấn Độ Sukhmal Jain, người đã từng được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1958. Khi nghe giới thiệu các nhà báo Thông tấn xã Việt Nam tới thăm và muốn tìm hiểu những kỷ vật, kỷ niệm của ông với Bác Hồ và trong những chuyến thăm Việt Nam, ông Jain bắt tay chúng tôi thật chặt như những người bạn thân thiết lâu ngày gặp lại và niềm nở mời chúng tôi vào nhà.
Ông Sukhmal Jain (giữa) nâng bức ảnh đoàn hải quân Ấn Độ chụp với Bác Hồ năm 1958. |
Tòa nhà của ông Jain tọa lạc tại khu Ananand Lok, ngay mặt đường August Kvanti, ở trung tâm thủ đô New Delhi. Ngôi nhà được bày biện đơn sơ, nhưng sang trọng và ấm cúng. Trong phòng khách, bên cạnh những đồ nội thất, đồ trang trí của Ấn Độ, ông kê hai bộ xa lông và một chiếc tủ khảm trai mua từ Việt Nam cách đây hai năm.
Ông Jain sống một mình, vì vợ ông qua đời cách đây 3 năm và hai người con gái đều đã yên bề gia thất và ra ở riêng. Dù đã ở tuổi 82, ông Jain vẫn rất nhanh nhẹn và minh mẫn. Ông dẫn chúng tôi tham quan ngôi nhà, giới thiệu những kỷ vật mà ông được tặng trong những chuyến thăm Việt Nam. Qua câu chuyện chân tình, ông Jain cho biết, năm 1958, ông là thành phần trong phái đoàn hải quân Ấn Độ tới thăm Việt Nam, vinh dự được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Hà Nội. Ông thật sự xúc động và khâm phục trước hình ảnh giản dị, rất gần gũi của Bác Hồ. Ông còn nhớ như in đôi dép cao su Bác đi và bộ quần áo kaki màu bàng bạc mà Bác mặc hôm tiếp đoàn hải quân Ấn Độ. Ông Jain cùng các sĩ quan trong đoàn đại biểu Ấn Độ được lên thăm nhà sàn, chụp ảnh cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và được Bác tặng hoa. Cho đến nay, đã hơn 50 năm trôi qua, bức ảnh đen trắng mà đoàn hải quân Ấn Độ chụp cùng Bác Hồ vẫn được ông đóng khung cất giữ như một báu vật.
Tháng 5/1982, ông Sukhmal Jain trở lại Việt Nam lần thứ hai với cương vị Phó Đô đốc hải quân, chỉ huy trưởng con tàu Dunagiri của hải quân Ấn Độ tới thăm chính thức Việt Nam. Ông đã thăm bến Nhà Rồng, được đồng chí Mai Chí Thọ, lúc đó là Phó bí thư thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh tiếp và tặng bức tranh sơn mài phong cảnh Việt Nam mà cho đến nay ông vẫn treo trên tường nhà. Cũng trong chuyến thăm này, ông vinh dự được Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Bộ trưởng Quốc phòng Văn Tiến Dũng tiếp và được gặp gỡ nhiều tướng lĩnh quân đội Việt Nam. Ông Jain cho chúng tôi xem một kỷ vật đặc biệt mà ông được tặng trong chuyến thăm, đó là một vỏ đạn pháo, trên có khắc dòng chữ “Một trong những viên đạn đầu tiên bắn vào Bộ Tổng tham mưu Mỹ - Ngụy trong chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975”.
Thận trọng lật từng trang quyển album lưu giữ những tấm ảnh kỷ niệm trong chuyến thăm Việt Nam năm 1982, ông Jain giới thiệu với chúng tôi về từng cuộc gặp và ông vẫn còn nhớ tên các nhân vật trong ảnh, trong đó có ảnh chụp với Thứ trưởng Quốc phòng Trần Văn Quang ngày 6/5/1982 và thiếu tướng Nguyễn Minh châu, Tư lệnh quân khu VII ngày 7/5/1982.
Ông Jian cho biết lần gần đây nhất ông tới thăm Việt Nam là năm 2011. Sau gần 30 năm quay trở lại,Việt Nam đã thay đổi nhiều, song ông vẫn cảm thấy rất đỗi thân quen và gần gũi. Nói về quan hệ Ấn - Việt, cựu Phó Đô đốc Sukhmal Jain cho rằng hai nước cần đẩy mạnh hơn nữa sự hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có kinh tế, thương mại, giáo dục, khoa học - công nghệ và quốc phòng.
Tiễn chúng tôi, cựu Đô đốc Jian nói ông rất cảm mến Việt Nam; kỷ niệm về những cuộc gặp trong các chuyến thăm, đặc biệt là cuộc gặp với Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn khắc sâu trong tâm trí ông. Trước khi chia tay chúng tôi, ông Jain nói ông muốn học một câu tiếng Việt “Chào tạm biệt” và “Hẹn gặp lại”.
Bài và ảnh:Minh Lý - Tiến Hiến (P/v TTXVN tại Ấn Độ)