Theo trang The Guardian (Anh), một quan chức cấp cao giấu tên của Mỹ tiết lộ rằng chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã nhận được đề xuất mới nhất của Hamas vài ngày trước, và đã nghiên cứu đề xuất này trước cuộc điện đàm kéo dài 30 phút giữa ông Biden và Thủ tướng Benjamin Netanyahu hôm 5/7.
“Cuộc thảo luận đã trình bày chi tiết, xem xét văn bản của thỏa thuận, mang tính xây dựng và thúc đẩy. Đồng thời, cuộc thảo luận đã đưa ra một cách rõ ràng về nhiệm vụ sắp tới và các bước phải được thực hiện để hoàn tất thỏa thuận này”, quan chức Mỹ cho biết.
Trong diễn biến liên quan, giới chức cho biết phái đoàn Israel do Giám đốc Cơ quan Tình báo (Mossad) David Barnea dẫn đầu sẽ tới thủ đô Doha của Qatar để đàm phán với các nhà trung gian của Mỹ, Ai Cập và Qatar trong những ngày tới.
Nhà Trắng dự đoán rằng các cuộc đàm phán tại Doha có thể diễn ra sớm nhất là vào ngày 5/7. Họ cho biết đề xuất của Hamas phù hợp với thỏa thuận hòa bình ba giai đoạn mà ông Biden đã vạch ra vào ngày 31/5, đã được Chính phủ Israel chính thức chấp thuận và Hội đồng bảo an Liên hợp quốc thông qua.
Giới chức Mỹ nhận định đề xuất trước đó của Hamas có chứa các yếu tố có thể thương lượng, nhưng một số thì không. Phản ứng của Nhà Trắng đối với đề xuất mới của Hamas tích cực hơn nhiều.
“Tôi nghĩ rằng khung đàm phns đã được vạch ra và chúng tôi phải đưa ra các bước thực hiện. Hamas đã điều chỉnh khá đáng kể lập trường và điều đó rất đáng khích lệ. Chúng tôi đã nghe thấy điều tương tự từ phía Israel”, quan chức Mỹ giấu tên cho hay. Tuy nhiên, vị quan chức này nhấn mạnh thỏa thuận vẫn chưa hoàn tất.
“Điều này không có nghĩa là thỏa thuận này sẽ hoàn tất trong vài ngày. Vẫn có nhiều công việc quan trọng cần phải thực hiện”, vị quan chức cho hay.
Cho đến thời điểm hiện tại, rào cản chính trong các cuộc đàm phán là quan điểm khác biệt về cách thức chuyển từ giai đoạn đầu sang giai đoạn thứ hai của thỏa thuận.
Giai đoạn đầu tiên của thoả thuận bao gồm việc Hamas trả tự do cho các con tin cao tuổi, người bị bệnh và phụ nữ trong thời gian ngừng bắn kéo dài 6 tuần. Trong khi đó, Israel sẽ rút quân khỏi các thành phố Gaza và thả những người Palestine bị giam giữ.
Giai đoạn thứ hai bao gồm thả tất cả các con tin còn lại cũng như thi thể của những người đã tử vong, chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch và Israel rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza. Giai đoạn thứ ba sẽ đánh dấu khởi đầu quá trình tái thiết Gaza.
Quá trình chuyển đổi từ giai đoạn đầu tiên sang giai đoạn thứ hai sẽ được đàm phán trong thời gian ngừng bắn 6 tuần đầu tiên. Lệnh ngừng bắn vẫn có hiệu lực nếu các cuộc đàm phán thiện chí vẫn diễn ra. Tuy nhiên, Hamas muốn có sự đảm bảo mạnh mẽ hơn về con đường dẫn đến lệnh ngừng bắn vĩnh viễn.
Theo quan chức cấp cao của Mỹ, một số vấn đề chính trong quá trình chuyển đổi từ giai đoạn đầu sang giai đoạn hai thực sự là trở ngại. Song các bên đã có bước đột phá trong lĩnh vực đó. Ông cho hay nhiều vấn đề sẽ được đàm phán tại Doha liên quan đến trình tự và sau đó là việc thả các con tin.
“Xét đến những diễn biến gần đây, chúng tôi tin rằng có cơ hội khá lớn. Chúng tôi hoan nghênh Thủ tướng Israel đã sẵn sàng nắm bắt cơ hội đó, bằng cách trao quyền cho nhóm đàm phán tại Doha trong những ngày tới”, ông nói.