Ngày 27/1, Tổng thống Argentina Cristina Fernandez thông báo nước này và Iran đã đạt được thỏa thuận
thành lập ủy ban điều tra độc lập chung nhằm làm sáng tỏ vụ đánh bom
khủng bố năm 1994 tại một trung tâm văn hóa Do Thái ở Buenos Aires, khiến 85 người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương.
Đây được coi là bước tiến quan trọng trong việc làm giảm bớt căng thẳng
vốn tồn tại giữa hai nước kể từ khi xảy ra vụ khủng bố trên. Phía Iran
cũng đã xác nhận thông tin này.
Phát biểu với báo giới, Tổng
thống Cristina Fernandez cho rằng việc đạt thỏa thuận thành lập ủy ban
điều tra là một sự kiện lịch sử, góp phần đảm bảo quyền thực thi luật
pháp, đặc biệt là luật quốc tế phòng chống tội phạm. Nhằm đảm bảo tính
khách quan của kết quả điều tra, ủy ban trên sẽ bao gồm 5 chuyên gia độc
lập không thuộc quốc tịch Argentina hoặc Iran. Sau khi tiến hành phân
tích toàn bộ văn bản có liên quan do hai chính phủ cung cấp, các thành
viên của ủy ban sẽ đưa ra báo cáo gồm các ý kiến liên quan đến cách thức
xử lý vụ đánh bom dựa trên khung pháp lý và quy định của hai nước.
Tổng thống Cristina Fernandez cho biết thêm thỏa thuận này
cho phép giới chức Argentina thẩm vấn tất cả những nghi can có liên quan
đến vụ đánh bom năm 1994, trong đó có cựu Tổng thống Iran Akbar Hashemi Rafsanjani và một số quan chức cấp cao khác
của Iran.
Phát biểu sau khi ký thỏa thuận tại Adis Adaba, Ethiopia, bên lề hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi,
Bộ trưởng Ngoại giao Argentina Hector Timerman cho biết
sẽ không có điều khoản bí mật trong thỏa thuận này, và theo thỏa thuận,
phía Iran sẽ hợp tác cung cấp các tài liệu liên quan đến vụ đánh bom cho
cơ quan luật pháp. Văn bản này sẽ phải được quốc hội của Argentina và
Iran thông qua.
Argentina và Iran ký thỏa thuận trên sau
nhiều lần đàm phán nhưng không mang lại kết quả như mong đợi. Trong lần
gặp cuối cùng vào tháng 10/2012 tại Geneva, Thụy Sĩ, hai nước
đã tiến hành thảo luận nhằm tìm kiếm cơ chế pháp lý không đi ngược với
các hệ thống pháp luật hiện hành của cả hai nước để làm sáng tỏ vụ đánh
bom đẫm máu trên. Trước đó, vào tháng 9/2012, ngoại trưởng hai bên cũng
đã có cuộc gặp song phương bên lề khóa họp thường niên của Đại Hội đồng
Liên hợp quốc tại New York, Mỹ để thảo luận về vụ tấn công
khủng bố năm 1994.
Trước đó, tòa án Argentina đã cáo buộc
Iran đứng đằng sau vụ tấn công trên. Vụ việc xảy ra ngày 18/7/1994, một
chiếc xe tải nhỏ chứa đầy chất nổ đỗ cạnh tòa nhà cao 7 tầng của trung
tâm văn hóa Do Thái ở Buenos Aires đã nổ tung. Vụ khủng bố trên được coi
là tồi tệ nhất từ trước tới nay tại quốc gia Nam Mỹ này. Iran đã bác bỏ
mọi cáo buộc dính líu tới vụ khủng bố.
Phía Argentina đã yêu
cầu dẫn độ tám công dân Iran bị cáo buộc có liên quan tới vụ khủng bố
năm 1994, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng đương nhiệm Ahmad Vahidi, cựu Tổng thống Hashemi Rafsanjani, cựu Giám đốc cơ quan
tình báo Ali Fallahijan, cựu Ngoại trưởng Ali Ar Velayati.
Hiện tại, ở Argentina có
khoảng 300.000 người Do Thái sinh sống và đây là cộng đồng Do Thái lớn
nhất ở khu vực Nam Mỹ.
TTXVN/Tin tức