Ngày 29/3, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm các bị cáo: Nguyễn Văn Viển (sinh năm 1957), Phạm Văn Hưng (sinh năm 1961) và Phạm Ngọc Hòa (sinh năm 1971), cùng ở xã Sơn Hà, huyện Phú Xuyên, Hà Nội về các tội: Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trước đó, ngày 16/1/2017, Tòa án nhân dân huyện Phú Xuyên (Hà Nội) đã đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án này và kết luận: Trong các năm từ 2006- 2009, Nguyễn Văn Viển (nguyên là trưởng thôn Thao Ngoại, xã Sơn Hà, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) cùng với phó trưởng thôn Phạm Văn Hưng đã bàn bạc, chuẩn bị nội dung, triệu tập nhiều cuộc họp dân chính, đưa ra chủ trương giao đất của thôn cho nhân dân dưới hình thức đấu thầu, giao thầu, nhằm thu tiền để xây dựng các công trình phúc lợi của thôn.
Tại các cuộc họp, ông Viển nói việc giao đất đã báo cáo và được Chủ tịch UBND xã đồng ý. Ông Viển còn cho xây dựng quy chế đấu thầu, soạn thảo thông báo, giấy giao đất đấu thầu lâu dài; giao các cán bộ đoàn thể thôn xác minh đo đất.
Thậm chí ông Viển còn cho thông báo trên loa truyền thanh của thôn rồi sau đó bán hồ sơ thầu, thu tiền đặt cọc và giao đất trên thực địa cho người mua.
Bản án sơ thẩm xác định, từ năm 2006- 2009, ông Viển đã chỉ đạo các cán bộ dân chính, đoàn thể thôn gồm trưởng, phó Chi hội: Nông dân, Phụ nữ, Đoàn thanh niên, Cựu chiến binh, Người cao tuổi, Chữ thập đỏ, An ninh, Đội sản xuất tổ chức đấu thầu, giao đất ở cho nhân dân trong và ngoài thôn có nhu cầu.
Chính quyền thôn Thao Ngoại, xã Sơn Hà, huyện Phú Xuyên, Hà Nội do ông Viển làm trưởng thôn đã 5 lần đấu thầu và 2 lần giao đất gồm 18 suất cho 15 hộ trong và ngoài thôn với diện tích hơn 1.900 m2, thu hơn 2,2 tỷ đồng.
Thôn Thao Ngoại đã dùng số tiền trên chi cho các công trình phúc lợi như đổ bê tông đường làng, xây trường học, đường điện hạ thế, sân nhà thờ…
Trong quá trình tổ chức đấu thầu nêu trên, ông Nguyễn Văn Khải (Chủ tịch UBND xã Sơn Hà) và ông Phạm Ngọc Hòa (cán bộ địa chính xã) đều biết nhưng làm lơ. Vì vậy, ông Hòa bị xác định là đồng phạm. Tháng 7/2016, do ông Khải đã chết nên cơ quan tố tụng không xem xét trách nhiệm hình sự đối với ông Khải.
Sau khi vụ việc bị phát hiện, có nhiều người dân trong thôn ký đơn đề nghị xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho các bị cáo vì cho rằng, hành vi của các bị cáo không tư lợi cá nhân, mà còn khiến người dân trong thôn được hưởng phúc lợi từ việc làm của các bị cáo.
Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm cho rằng, theo luật định, chính quyền thôn, chính quyền xã không có chức năng và thẩm quyền bán đất, giao đất và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, nhưng các bị cáo đã lợi dụng chức vụ, ảnh hưởng của mình để bán nhiều lần, tổng số hơn 1.900m2 đất trái quy định.
Hành vi của các bị cáo đã trực tiếp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn và uy tín của cơ quan quản lý nhà nước về đất đai là có đủ dấu hiệu cấu thành tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Tòa cấp sơ thẩm đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Viển mức án 36 tháng tù, Phạm Văn Hưng 30 tháng tù về cùng tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; bị cáo Phạm Ngọc Hòa bị phạt 12 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Đối với hơn 1.900 m2 đất mà các bị cáo đã bán trái thẩm quyền, Tòa đề nghị UBND xã, huyện giải quyết theo quy định về đất đai. Số tiền hơn 2,2 tỷ đồng bán đất do các bị cáo đã sử dụng chi vào các công trình công cộng của thôn nên không đặt ra biện pháp xử lý.
Tại phiên tòa phúc thẩm, sau khi xem xét toàn diện vụ án, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã quyết định giảm một phần hình phạt cho các bị cáo và tuyên phạt bị cáo Viển 24 tháng tù, bị cáo Hưng 18 tháng tù về cùng tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Riêng bị cáo Hòa lĩnh 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.