Ông Lương Hồng Hà, Phó Chánh Thanh tra tỉnh Đắk Nông vừa ký kết luận thanh tra toàn diện việc cho thuê đất và giải quyết tranh chấp đất đai giữa Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại - đầu tư Long Sơn (xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông) với người dân.
Kết luận thanh tra chỉ rõ nhiều sai phạm của công ty này, người dân và các cơ quan, đơn vị liên quan trong quá trình thẩm định, giao đất, thực hiện dự án. Thanh tra tỉnh Đắk Nông cũng kiến nghị xử lý nghiêm các sai phạm.
Dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp của Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại - đầu tư Long Sơn (Công ty Long Sơn) thuộc địa bàn xã Quảng Trực, giáp ranh với xã Đắk Nhau, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước. Ngay từ khi Công ty Long Sơn được UBND tỉnh Đắk Nông đồng ý chủ trương khảo sát cho thuê đất vào năm 2005, đất tại khu vực này đã bị người dân lấn chiếm, sang nhượng trái phép với diện tích lớn. Sau khi UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê quyền sử dụng đất và thuê rừng vào năm 2008, việc tranh chấp, khiếu kiện đất đai giữa Công ty Long Sơn với các hộ dân ngày càng phức tạp nhưng không được cơ quan chức năng giải quyết dứt điểm, đến nơi đến chốn theo quy định.
Theo đó, tổng diện tích đất UBND tỉnh Đắk Nông giao Công ty Long Sơn là 1.079ha. Trong đó, khoanh nuôi, bảo vệ rừng hơn 507ha, trồng cao su hơn 440ha, trồng điều hơn 68ha và trồng rừng hơn 62ha. Sau gần 10 năm, toàn bộ diện tích rừng (hơn 507ha) Công ty Long Sơn được giao quản lý, bảo vệ đã bị xóa trắng, trong đó gần 1 nửa diện tích bị các hộ dân lấn chiếm, phần còn lại Công ty Long Sơn trồng cao su và một số loại cây công nghiệp, cây ăn trái. Toàn bộ diện tích hơn 571ha được giao để Công ty Long Sơn trồng cao su, điều và trồng rừng đều bị người dân lấn chiếm, canh tác trái quy định pháp luật.
Thanh tra tỉnh Đắk Nông khẳng định, việc hàng trăm hộ dân lấn chiếm, sang nhượng trái phép đất đai đã được giao cho Công ty Long Sơn thuê (trước đó là Công ty lâm nghiệp Quảng Tín) là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai và quản lý bảo vệ rừng. Về phía Công ty Long Sơn không đủ năng lực tài chính, chuyên môn để thực hiện dự án. Ngoài ra, còn để mất rừng với diện tích lớn và sử dụng sai mục đích đất rừng so với quy hoạch được phê duyệt. Các cơ quan, đơn vị liên quan như Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng UBND tỉnh, UBND huyện Tuy Đức đều có nhiều sai phạm liên quan, liên đới đến việc thẩm định năng lực của chủ đầu tư dự án, việc xử lý các tình huống phát sinh về biến động rừng, đất rừng, việc kiểm tra, giám sát công tác quản lý, bảo vệ rừng, việc thẩm định năng lực tài chính của chủ đầu tư…
Trên cơ sở các sai phạm, Thanh tra tỉnh Đắk Nông kiến nghị, UBND tỉnh chỉ đạo đơn vị liên quan tiến hành thủ tục cần thiết và buộc Công ty Long Sơn bồi thường diện tích rừng bị mất, đồng thời xử lý hành vi sử dụng đất sai mục đích cho phép của công ty. Về phía các cá nhân, tổ chức liên quan, Thanh tra tỉnh Đắk Nông kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nội vụ kiểm tra và đề xuất mức xử lý kỷ luật phù hợp theo quy định. Về phía người dân, cần tăng cường công tác vận động, tuyên truyền các quy định về đất đai, quản lý bảo vệ rừng; phối hợp với ngành chức năng tỉnh Bình Phước để quản lý dân cư và ngăn chặn tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng hiệu quả hơn. Thanh tra tỉnh Đắk Nông cũng kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Công an xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai, quản lý bảo vệ rừng; nhất là hành vi có tổ chức, có sự tiếp tay, bao che của lực lượng thi hành công vụ.