Nhóm Lực lượng Nhân dân xác nhận thủ lĩnh Yasser Abu Shabab đã bị tiêu diệt vào ngày 4/12 tại Gaza. Ảnh: Trang Facebook của Lực lượng Nhân dân
Theo kênh Al Jazeera, ngày 4/12, Lực lượng Nhân dân và các phương tiện truyền thông Israel xác nhận thủ lĩnh Abu Shabab đã bị bắn chết khi đang giải quyết mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia tộc Abu Seneima. Nhóm này cũng bác bỏ cáo buộc “gây hiểu lầm” rằng thủ lĩnh Shabab bị Hamas sát hại.
Abu Shabab, ngoài 30 tuổi, xuất thân từ bộ tộc Bedouin Tarabin ở phía Nam Gaza, gần như không được biết đến ở vùng đất Palestine cho đến khi ông xuất hiện với vai trò lãnh đạo một nhóm dân quân vào năm ngoái.
Nhóm này ban đầu có tên “Cục Chống Khủng bố”, và đến tháng 5 năm nay đã đổi tên thành “Lực lượng Nhân dân”, gồm ít nhất 100 tay súng được trang bị tốt, hoạt động tại các khu vực do Israel kiểm soát ở Gaza.
Nhóm này hoạt động đối trọng với Hamas tại Dải Gaza, nhưng tự quảng bá là lực lượng dân tộc Palestine đấu tranh chống Hamas. Theo các nhà quan sát, việc xây dựng hình ảnh này phục vụ cho mục đích của Israel, dù động cơ cuối cùng của nhóm chưa bao giờ rõ ràng, đặc biệt khi Lực lượng Nhân dân không nhận được sự ủng hộ rộng rãi trong cộng đồng Palestine.
Nhiều người Palestine coi Abu Shabab là tội phạm. Trước khi đào tẩu trong giai đoạn đầu của cuộc chiến ở Gaza, ông từng bị chính quyền Palestine giam giữ vì các cáo buộc liên quan đến ma túy. Việc liên kết với Israel, trong bối cảnh chiến dịch quân sự làm hơn 70.000 người Palestine thiệt mạng, khiến Abu Shabab mất uy tín với phần lớn người Palestine, kể cả bộ tộc của ông. Trong một tuyên bố, bộ tộc Tarabin cho rằng cái chết của ông “đánh dấu sự kết thúc của một chương tối tăm, không đại diện cho lịch sử của bộ tộc”.
Sự mơ hồ về ý thức hệ
Xác định rõ quan điểm chính trị của Abu Shabab là điều vô cùng khó khăn. Nhiều chuyên gia cho rằng động lực chính của ông là quyền lực hơn là bất kỳ lập trường chính trị nào khác. Ban đầu nhóm của ông sử dụng ngôn từ “chống khủng bố”, nhưng xuất hiện các báo cáo liên quan đến hợp tác buôn lậu với ISIS từ bán đảo Sinai, chủ yếu liên quan đến thương mại trái phép chứ không phải cùng chung ý thức hệ.
Sự đối lập giữa quá khứ của Abu Shabab và hình ảnh trên mạng xã hội của ông cũng rất rõ rệt, với các bài đăng bằng tiếng Anh và một bài viết trên Wall Street Journal. Trong bài này, ông tự nhận Lực lượng Nhân dân kiểm soát phần lớn khu vực phía Đông Rafah, miền Nam Gaza, và “sẵn sàng xây dựng một tương lai mới”, đồng thời tuyên bố mục tiêu là “tách người Palestine không liên quan Hamas khỏi ngọn lửa chiến tranh”.
Dù Abu Shabab cố gắng giảm nhẹ mối liên hệ với Israel, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thừa nhận vào tháng 6 rằng chính phủ của ông đã sử dụng các nhóm vũ trang – được báo chí xác định là lực lượng Abu Shabab – để chiến đấu với Hamas. Theo Thủ tướng Netanyahu, việc này là kết quả của khuyến nghị từ các quan chức an ninh, dù trước đó Israel từng thất bại khi hợp tác với các nhóm địa phương như Quân đội Nam Liban.
Cáo buộc chiếm đoạt viện trợ
Lực lượng Nhân dân từng cố gắng xây dựng hình ảnh là nhóm bảo vệ và phân phát viện trợ nhân đạo tại Gaza, đặc biệt ở các điểm do Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) vận hành. Abu Shabab từng nói với CNN rằng nhóm của ông “gồm các tình nguyện viên trong cộng đồng, bảo vệ viện trợ khỏi bị cướp bóc và tham nhũng”, đồng thời chia sẻ hình ảnh lực lượng phân phát viện trợ.
Tuy nhiên, Abu Shabab và nhóm Lực lượng Nhân dân sau đó bị cáo buộc tham gia cướp bóc viện trợ. Một bản ghi nhớ nội bộ của Liên hợp quốc, mà báo Washington Post của Mỹ được tiếp cận, gọi Abu Shabab là “người đứng đầu và ảnh hưởng lớn nhất trong các vụ cướp có hệ thống”, và các nguồn an ninh tại Gaza xác nhận với Al Jazeera rằng nhóm do Israel hậu thuẫn đã tham gia cướp bóc.
Vì vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi phần lớn người Palestine, kể cả những người phản đối Hamas, không bày tỏ tiếc thương trước cái chết của Abu Shabab.
Các chi tiết về cái chết của Abu Shabab vẫn còn nhiều nghi vấn, giống như nguồn gốc và vai trò của ông trong cuộc chiến. Tuy nhiên, khi rõ ràng ông không có sự ủng hộ hay khả năng trở thành một lựa chọn thay thế thực sự cho Hamas, số phận của ông dường như đã được định sẵn.