Với đặc thù là đầu mối thông thương với một thị trường lớn là Trung Quốc, thời gian qua, các cấp chính quyền tỉnh Lào Cai nhận thức rõ tầm quan trọng của cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" nên rất tích cực triển khai cuộc vận động. Bước đầu, cuộc vận động đã đạt được kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trong khi người tiêu dùng luôn chờ đợi sản phẩm “nội” thì thị trường không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ.
Hàng Việt ở đâu?
"Ai mà không thích hoa quả Việt Nam nhưng có đâu mà mua? Nếu không mua hàng Trung Quốc thì chẳng lẽ lại nhịn?", vừa chọn nho, lê, chị Phạm Tuyết Mai (đường Lê Lai, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai) vừa nói.
Có một nghịch lý đáng buồn là người tiêu dùng Lào Cai sẵn sàng mở lòng, thậm chí rất thích dùng sản phẩm thuần Việt, song thị trường dường như không thể đáp ứng được nhu cầu đó. Bằng chứng là những mặt hàng nông sản thương hiệu Việt như bưởi da xanh, cam Vinh, thanh long ruột đỏ... có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng đều được người dân Lào Cai ưa chuộng tại các hội chợ nông nghiệp, thậm chí "cháy hàng" dù giá không hề rẻ. Như vậy, triển vọng thị phần dành cho hàng Việt tại Lào Cai không hề nhỏ, người dân bất đắc dĩ phải mua hàng ngoại bởi thiếu vắng hàng trong nước.
Tại Lào Cai, các mặt hàng xuất xứ Trung Quốc chiếm tới gần 80% thị phần, điều này thể hiện rất rõ tại các chợ thuộc thành phố, chợ trung tâm các huyện, thậm chí cả ở chợ phiên vùng cao. Chị Hà Thị Lâm, tiểu thương kinh doanh hàng gia dụng tại chợ Cốc Lếu A - nơi được coi là “trung tâm mua sắm hàng Trung Quốc” cho biết: "Doanh nghiệp Trung Quốc nắm bắt nhu cầu tiêu dùng của người Việt Nam rất nhanh, ví dụ như biết Việt Nam mùa hè hay mất điện, họ tung ra rất nhiều sản phẩm tích điện vừa rẻ vừa tiện dụng, hầu như người dân cần gì là có nên hàng bán chạy lắm". Phần lớn các mặt hàng được bày bán tại chợ Cốc Lếu A có nguồn gốc "made in China", từ những vật dụng nhỏ như kim khâu đến hàng gia dụng, thời trang, điện tử. Theo chị Lâm, so với hàng nhập từ Hà Nội, nhập hàng từ Trung Quốc giá thấp hơn, vì tiết kiệm được phí vận chuyển.
Lào Cai vẫn là một tỉnh nghèo nên càng dễ hiểu khi người dân vùng sâu dùng hàng Trung Quốc là chủ yếu bởi chỉ cần chênh lệch từ 500 đồng đến 1.000 đồng/sản phẩm là người tiêu dùng sẵn sàng chuyển sang mua hàng rẻ hơn. Tại nhiều phiên chợ vùng cao, hàng ngoại ngập tràn từ gia vị, thực phẩm, bánh kẹo, đồ chơi... đến hàng thời trang, điện tử. Chợ phiên ở những điểm du lịch nổi tiếng như Bắc Hà, Sa Pa cũng có rất ít hàng Việt Nam. Ngay cả những mặt hàng truyền thống như thổ cẩm và hàng may mặc cũng đều là hàng nhái của Trung Quốc. Nhiều khách du lịch đến Lào Cai dù có muốn mua quà lưu niệm cũng chẳng biết mua gì vì những đồ như vậy ở đâu cũng có. Khách du lịch Trung Quốc sang Lào Cai thì cũng chỉ biết cười xòa vì gặp toàn những đồ "quen mặt".
Chung tay gỡ khó
Trong quý III năm 2012 đã có 3 phiên chợ hàng Việt về với nông thôn, vùng cao lần đầu tiên được tổ chức tại các huyện Bảo Thắng, Sa Pa, Mường Khương nhằm giới thiệu các sản phẩm Việt với người tiêu dùng Lào Cai. Tại hội chợ, các doanh nghiệp ưu tiên chương trình bán hàng Việt khuyến mại, thu hút trên 10 vạn lượt khách tham quan mua sắm, tổng doanh thu đạt trên 10 tỷ đồng. Đa phần người tiêu dùng đều nhận xét hàng hóa trong nước hiện nay đã có sự đổi mới đáng kể về chất lượng, mẫu mã cũng như giá thành.
Qua hơn 3 năm thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, ngành công thương Lào Cai đã có nhiều hoạt động trong sản xuất và kinh doanh. Ngành đã đầu tư cho các doanh nghiệp về nhà xưởng, công nghệ, kỹ thuật, đào tạo nghề; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp triển khai các chương trình khuyến mại, tổ chức các hội chợ triển lãm trong và ngoài tỉnh, giúp nhiều doanh nghiệp tổ chức sản xuất có hiệu quả, chất lượng sản phẩm hàng hóa ngày càng được nâng cao và có đủ lượng hàng hóa cung cấp cho thị trường.
Từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp tại tỉnh đã thực hiện 1.100 thông báo khuyến mại hàng Việt Nam với nhiều hình thức như: Tặng quà, giảm giá, gửi hàng dùng thử... Ủy ban MTTQ các cấp đã phối hợp với các cơ quan truyền thông trên địa bàn xây dựng các chương trình truyền thông về cuộc vận động; trong đó, tập trung tuyên truyền về tiêu chuẩn, chất lượng, giá cả các mặt hàng, sản phẩm do các đơn vị, doanh nghiệp của Việt Nam sản xuất, nhất là các sản phẩm hàng hóa liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, như lương thực, thực phẩm, hàng dệt may, đồ điện dân dụng.
Lực lượng quản lý thị trường tỉnh Lào Cai cũng tăng cường kiểm tra công bố thường xuyên, kịp thời các tiêu chuẩn về chất lượng, giá cả sản phẩm, hàng hóa trong nước sản xuất trên các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán hàng giả, hàng lậu và gian lận thương mại.
Lào Cai là một thị trường có nhiều tiềm năng và chắc chắn sẽ là mảnh đất màu mỡ đối với thị trường bán lẻ hàng Việt Nam.Vấn đề còn lại phụ thuộc vào nhà sản xuất, nhà phân phối và ngành chức năng chung tay tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt và có phương thức kinh doanh phù hợp để đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng.
Hương Thu