Với quyết tâm đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư ngân sách nhà nước năm 2021 từ 95-100% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao; trong đó, đến quý III/2021 giải ngân đạt tối thiếu 60% kế hoạch đề ra tại Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ Nghị quyết số 63/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương tiếp tục triển khai các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Nghị quyết số 63/NQ-CP và Công điện số 1082/CĐ-TTg ngày 16/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021.
Cụ thể, từng bộ, cơ quan Trung ương và địa phương nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và căn cứ tình hình thực tế đề ra các giải pháp khả thi thúc đẩy giải ngân các dự án. Các địa phương ít chịu ảnh hưởng bởi dịch tập trunghoàn thiện sớm các công trình; những tỉnh là tâm điểm của dịch tập trung hoàn thiện thủ tục hồ sơ dự án.
Bên cạnh đó, các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương cũng phải hoàn thành việc phân bổ, giao chi tiết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương năm 2021 cho các dự án dự kiến khởi công mới. Đồng thời, hoàn thành các nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư, quy hoạch sau khi được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 trong tháng 9/2021.
Đối với các cơ quan quản lý Chương trình mục tiêu quốc gia, chậm nhất trong tháng 9/2021 hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quyết định đầu tư, nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn chương trình. Cùng đó, đẩy mạnh hoạt động Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và thúc đẩy thực hiện dự án đầu tư tại các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương và Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xây dựng Đề án thí điểm về tách giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, nhằm tháo gỡ khó khăn về thể chế, cơ chế, chính sách đầu tư công, trong tháng 8/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 79/2021/NĐ-CP ngày 16/8/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 97/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 về cho vay lại vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ. Theo đó, tháo gỡ vướng mắc về tài sản bảo đảm tiền vay cho bên vay lại, trong đó có đơn vị sự nghiệp công lập.
Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 1388/QĐ-TTg ngày 06/8/2021 về việc thành lập Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xây dựng Đề án thí điểm về tách giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 1082/CĐ-TTg ngày 16/8/2021 yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương tập trung các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công…
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, 8 tháng năm 2021, giải ngân kế hoạch đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước ước đạt 187.285,01 tỷ đồng, đạt 40,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, giảm 46,41% so với cùng kỳ năm 2020; trong đó, vốn trong nước đạt 44,7%, vốn nước ngoài đạt 7,94%.
Tiến độ giải ngân 8 tháng năm 2021 chậm hơn so với cùng kỳ năm 2020 do đặc thù của năm 2021 là năm đầu tiên triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.
Nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn ngân sách nhà nước là do dịch COVID-19 diễn biến hết sức phức tạp, xuất hiện nhiều biến thể với tốc độ lây lan nhanh, trải rộng trên hầu hết các tỉnh, thành phố, khả năng khống chế khó khăn hơn nhiều so với năm 2020. Nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống đại dịch, làm ảnh hưởng lớn đến các hoạt động kinh tế nói chung và hoạt động đầu tư công nói riêng.
Cùng với đó, việc triển khai phòng, chống dịch bệnh tại một số địa phương còn thiếu thống nhất, đồng bộ, có nơi ban hành quy định cứng nhắc làm ảnh hưởng đến việc lưu thông hàng hóa, nguyên vật liệu xây dựng, chậm tiến độ giải ngân dự án…