Theo đại diện Cục hàng không Việt Nam (Bộ GTVT), các hãng hàng không được phép sử dụng nghiệp vụ overbooking, tức là cho phép các hãng nhận đặt chỗ vượt quá số lượng ghế. Tuy nhiên, nhiều hành khách chưa hiểu rõ về nghiệp vụ này.
Mọi vấn đề liên quan đến vị trí ngồi của hành khách đều phải được xử lý trước khi máy bay cất cánh. Ảnh: Huy Hùng/TTXVN |
Cụ thể, ở Việt Nam, Thông tư 14/2015/TT-BGTVT (ngày 27/4/2015) của Bộ GTVT đã quy định về việc bồi thường ứng trước không hoàn lại trong vận chuyển hành khách quy định rõ. Nếu khách rơi vào trường hợp overbooking thì sẽ được bồi thường một số tiền nhất định và được chuyển sang bay vào chuyến bay sớm nhất kế tiếp. Ngoài việc đền tiền theo luật định, thường có thêm một khoản khác gọi là “bồi thường thiện chí” cho hành khách. Tuy nhiên, tất cả các việc này đều được thực hiện trước khi hành khách lên máy bay.
Phó Trưởng phòng Vận tải hàng không (Cục Hàng không Việt Nam) Bùi Minh Đăng cho biết: Chính sách overbooking được cơ quan quản lý cho phép và ủng hộ, do phục vụ lợi ích trực tiếp cho khách hàng tối đa hóa lợi nhuận của hãng. Vẫn có tỷ lệ nhất định các chuyến bay có lượng "no show" (khách mua vé nhưng không đến) nhất định. Do đó, tùy thuộc chính sách, tuỳ từng đường bay, từng thời điểm cụ thể, các hãng sẽ quyết định để tỷ lệ overbooking là bao nhiêu.
Ông Bùi Minh Đăng cho biết thêm, nếu hãng hàng không bán overbooking, sẽ nhiều người rất muốn bay vào ngày giờ đó mà không được, trong khi có nhiều người mua vé xong nhưng vì lý do như ốm đau, bận đột xuất... lại bỏ không đi. Các hãng hàng không của Việt Nam hiện đều có cơ chế khi hành khách bỏ tiền ra mua vé máy bay, nếu không đi vẫn có thể đổi được, nhưng phải mất một lệ phí hoàn vé.
Do đó, hành khách đi máy bay cần hiểu rõ về nghiệp vụ bán vé quá chỗ của các hãng hàng không để bảo vệ quyền lợi của mình. Theo T.S Lương Hoài Nam, nguyên Giám đốc điều hành Air Mekong, chính sách của các hãng hàng không thường được nêu chi tiết tại "Điều lệ Vận chuyển" được đăng trên website của hãng và gửi kèm vé điện tử cho hành khách, cùng với vé máy bay tạo thành "Hợp đồng Vận chuyển" được luật pháp thừa nhận. Vì vậy, hành khách trước khi bay cần hiểu rõ "Điều lệ Vận chuyển", để đảm bảo quyền lợi và lợi ích, không nên chỉ biết mỗi code vé, số vé. Theo đó, khi hành khách không được bay trong trường hợp overbooking sẽ được nhận bồi thường thỏa đáng. Nếu muốn tránh trường hợp này, hành khách cần đặt vé sớm, check in sớm...
Liên quan đến sự việc hãng hàng không Mỹ United Airlines, các chuyên gia hàng không nhận định: Việc bán quá chỗ và cách hành xử trên máy bay là hai việc tách bạch. Người bị “cưỡng bức” đã làm xong thủ tục trên hệ thống máy tính, qua cửa an ninh kiểm tra và lên máy bay, có nghĩa là hành khách này đã có chỗ, đang ngồi trên máy bay thì không thể là khách overbooking.