Nhiều giải pháp đảm bảo không đứt gãy nguồn cung xăng dầu

Khẳng định vai trò doanh nghiệp nhà nước

Phát biểu khai mạc cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, thời gian qua xuất hiện một số doanh nghiệp đã thoái thác trách nhiệm của mình trong việc đảm bảo tổng giao xăng dầu mà Bộ đã giao. Đây là thời điểm doanh nghiệp nhà nước thể hiện vai trò của mình, từ doanh nghiệp sản xuất đến doanh nghiệp đầu mối đều phải nỗ lực hết mình. Các doanh nghiệp sản xuất phải tiếp tục, nỗ lực đạt và vượt xa sản lượng đã cam kết càng nhanh càng tốt.

“Các doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu, phân phối xăng dầu phải khẳng định ngoài việc cung ứng đầy đủ xăng dầu cho thương nhân phân phối, đại lý của mình thì cần vươn ra các thị trường đang thiếu hụt cục bộ. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất lúc này, và phải vươn lên để bảo đảm nguồn cung trong mọi hoàn cảnh, dù gặp nhiều khó khăn. Đây cũng là cơ sở để sàng lọc lại doanh nghiệp đầu mối, sau đó là sàng lọc thương nhân phân phối và làm rõ trách nhiệm của ai, đơn vị nào”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Với tinh thần đó, người đứng đầu Bộ Công Thương đề nghị với vai trò, trách nhiệm chính trị của mình, các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh trong lĩnh vực xăng dầu báo cáo thẳng thắn kết quả thực hiện nhiệm vụ thời gian qua trong việc nhập khẩu, bảo đảm nguồn cung xăng dầu.

Tại cuộc họp, các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu thuộc nhà nước quản lý đều khẳng định, thời gian qua việc bảo đảm nguồn cung xăng dầu rất khó khăn.

Theo ông Lê Mạnh Hùng, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), năm nay tình hình ngành năng lượng nói chung và lĩnh vực xăng dầu nói riêng trên thế giới hết sức khó khăn, đặc biệt từ tháng 11/2022, OPEC tiếp tục cắt giảm sản lượng 2 triệu thùng/ngày và Nga giảm sản lượng xuất khẩu sẽ tạo áp lực lớn lên nguồn cung dầu thô và xăng dầu toàn cầu cũng như Việt Nam.

Từ đầu năm 2022 đến nay, Tập đoàn đã đảm bảo nhà máy Lọc hóa dầu Bình Sơn luôn hoạt động ổn định với công suất cao hơn công suất thiết kế, ở thời điểm hiện tại đạt 109% công suất. Đối với nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Tập đoàn đã phối hợp chặt chẽ với các đối tác để vận hành nhà máy ổn định, đảm bảo sản lượng sản xuất và giao hàng cho thương nhân đầu mối đủ hoặc cao hơn hợp đồng đã ký kết. Hiện nay, nhà máy Nghi Sơn đang hoạt động 100% công suất. Cụ thể, năng lực sản xuất của 2 nhà máy đạt 4,1 - 4,3 triệu m3/quý, tương đương 45.000 - 50.000 m3/ngày trên tổng nhu cầu thị trường trong nước khoảng 5,5 triệu m3/quý.

Trong những tháng tới, bên cạnh các giải pháp đang triển khai hiện nay, Petrovietnam sẽ tiếp tục cùng các đối tác có nhiều giải pháp hỗ trợ giao nhận, điều chỉnh quá trình sản xuất - tiêu thụ đồng bộ để có thể đưa sản phẩm ra thị trường nhanh nhất.

Đại diện Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOil) cho biết, đến hết tháng 10/2022, PVOil đã thực hiện tổng nguồn đạt khoảng 3,3 triệu m3/tấn xăng dầu các loại và ước tính hết năm 2022 sẽ đạt khoảng gần 4 triệu m3/tấn, tăng so với bình quân các năm trước đây khoảng 800.000 m3/tấn nhằm thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước. Bên cạnh đó, PVOil cũng đang nỗ lực thực hiện pha chế xăng bổ sung thêm nguồn cung trong nước.

Trong khi đó, ông Đào Nam Hải, Tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho hay, Petrolimex với tinh thần trách nhiệm cao nhất và trong phạm vi nguồn lực của mình, thậm chí chấp nhận thiệt thòi về hiệu quả kinh tế khi phải mua hàng với giá cao để đảm bảo nguồn. Tập đoàn đã chủ động tìm kiếm thêm thị trường cung ứng, tạo nguồn đa dạng và điều hành linh hoạt hàng hóa về các điểm kho để tăng cường cho các thị trường trọng điểm như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh hay khu vực miền Nam.

Cụ thể, trong 9 tháng, Petrolimex đã tạo nguồn 7.347.000 m3/tấn xăng dầu, vượt 26% so với kế hoạch được phân giao trong 9 tháng là 5.775.000 m3/tấn, tương đương 95% kế hoạch được phân giao cả năm 2022 là 7,7 triệu m3/tấn. Tập đoàn cũng đã nhập khẩu đến 140% so với sản lượng nhập khẩu bổ sung quý II...

Dù vậy, lãnh đạo Petrolimex cho rằng, sức chống chịu của doanh nghiệp cũng chỉ có giới hạn, những giải pháp đã thực hiện chỉ mang tính ngắn hạn, tình thế và cần có các giải pháp mang tính lâu dài, căn cơ hơn để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc còn tồn tại.

Chủ động ứng phó 

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, một trong những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là đảm bảo ở mức cao nhất nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, tình hình cung ứng xăng dầu trên thế giới, trong khu vực và tại Việt Nam hiện nay đều “không bình thường”, dù Chính phủ, các bộ, ngành và các doanh nghiệp đầu mối trong nước đã nỗ lực đảm bảo nguồn cung; trong đó, vai trò đóng góp của các doanh nghiệp đầu mối thực sự quan trọng.

Trong 9 tháng đầu năm, tổng nguồn xăng dầu các doanh nghiệp đầu mối đã thực hiện đạt 86,6% kế hoạch cả năm. Bộ Công Thương đã làm "hết sức mình”, chủ động, quyết liệt triển khai các giải pháp trong chức năng và thẩm quyền của mình và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, vấn đề năng lượng là vấn đề toàn cầu và khủng hoảng năng lượng đã và đang diễn ra rất gay gắt. Dự báo sẽ còn gay gắt trong những ngày tới vì mùa đông châu Âu đang đến gần và hạn cuối của lệnh trừng phạt Nga lần thứ 8 cũng đến gần. Vì thế, sản lượng cung cấp, cung ứng ra thị trường của các nước OPEC+ cũng như của Nga cũng ít đi, trong khi đó nhu cầu của châu Âu ngày càng tăng cao khiến nguồn cung ngày càng khó khăn.

Cùng với đó, tình trạng lạm phát, giá cả tăng cao, tỷ giá ngoại tệ, nhất là ngoại tệ mạnh chủ yếu để nhập khẩu xăng dầu biến động hàng giờ; các chi phí trong hoạt động kinh doanh xăng dầu ngày càng tăng cao. Vì vậy, việc cung ứng, phân phối xăng dầu trên phạm vi toàn cầu cũng như mọi quốc gia đều khó khăn.

Đối với các doanh nghiệp nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu trong nước cũng gặp khó khăn chung bởi thị trường thế giới; tiếp cận vốn và bảo lãnh tín dụng ngày càng khó khăn. Bên cạnh đó, những chi phí phát sinh, chi phí thực tế phát sinh chưa được kịp thời cập nhật, phản ánh đầy đủ trong công thức tính giá bán lẻ khiến các doanh nghiệp nhập khẩu hay kinh doanh xăng dầu càng làm càng lỗ.

Tuy nhiên, năng lượng nói chung và xăng dầu nói riêng là vật tư chiến lược nên trong mọi tình huống, dù có khó đến đâu chúng ta cũng không được phép để đứt gãy nguồn cung, Bộ trưởng cho hay.

Để đạt được mục tiêu không đứt gãy nguồn cung xăng dầu trên phạm vi cả nước, đặc biệt để giải quyết những địa bàn đã và đang có hiện tượng đứt gãy cục bộ, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị các doanh nghiệp nhà nước bao gồm: Tập đoàn Dầu khí quốc gia PVN, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex, Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Công ty Cổ phần thương mại dầu khí Đồng Tháp, Công ty TNHH MTV Dầu khí Thành phố Hồ Chí Minh Saigon Petro, Tổng công ty Thương mại XNK Thanh Lễ và Công ty cổ phần Xăng dầu Sài Gòn khẩn trương xem xét để xuất dự trữ thương mại, đáp ứng nhu cầu cho hệ thống của mình và ứng cứu cho những địa bàn đang thiếu hụt cục bộ trong thời điểm hiện nay.

Bộ trưởng cũng đề nghị Tập đoàn dầu khí Việt Nam khuyến khích, động viên các doanh nghiệp sản xuất (Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn và Nghi Sơn) tiếp tục tăng sản lượng sản xuất và tăng sản lượng cung ứng ra thị trường thông qua hệ thống phân phối của mình.

Đến thời điểm này, trong số 31 doanh nghiệp đầu mối thì chỉ có 22 doanh nghiệp đã thực hiện đạt và vượt kế hoạch phân giao kể cả kế hoạch đầu năm và bổ sung. Còn các doanh nghiệp đầu mối tư nhân chưa hoặc không thực hiện kế hoạch phân giao. Theo đó, các cơ quan chức năng của Bộ cũng như các bộ, ngành và các cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương cần phải xem xét, xử lý các doanh nghiệp này theo quy định của pháp luật.

Cùng đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị tất cả các doanh nghiệp đầu mối cả nhà nước và tư nhân có điều kiện (đã và đang được phân giao, có uy tín để làm ăn được với các đối tác trong nước và nước ngoài) phải khẩn trương hoàn tất các thủ tục nhập khẩu xăng dầu theo kế hoạch phân giao, càng vượt định mức bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu; sẵn sàng bù đắp các sản lượng thiếu do các doanh nghiệp khác đã không và chưa thực hiện được kế hoạch phân giao của mình.

Hành động này sẽ được Bộ Công Thương cùng với các bộ, ngành ghi nhận, phản ánh và đề xuất các cấp có thẩm quyền để có sự can thiệp khi xem xét tới quyền lợi, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng khẳng định quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp nhà nước sẽ được bảo vệ, nhưng nghĩa vụ của các doanh nghiệp này cũng phải thực hiện nhiệm vụ chính trị do Đảng, nhà nước giao, dù khó khăn đến đâu cũng phải thực hiện.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng giao Vụ Thị trường trong nước, Thanh tra Bộ, Tổng cục Quản lý thị trường phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương tiếp tục kiểm tra, giám sát và kiên quyết xử lý theo quy định của pháp luật đối với doanh nghiệp từ đầu mối tới thương nhân phân phối, đại lý, doanh nghiệp bán lẻ nếu như không thực hiện nghiêm quy định của pháp luật.   

Hiện Bộ Công Thương đang được Chính phủ giao nhiệm vụ rà soát để sửa đổi, điều chỉnh các quy định hiện hành của Nghị định 83, Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu. Bộ Công Thương sẽ sửa theo hướng những điều kiện của thương nhân phân phối cho đến cửa hàng bán lẻ phù hợp thực tế hơn trên cơ sở tăng trách nhiệm, nghĩa vụ xã hội, nhiệm vụ chính trị của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, nhất là doanh nghiệp nhà nước.