Thực hiện Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều chính sách và giải pháp cụ thể hỗ trợ cho các đối tượng, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, trong đó có các chương trình miễn, giảm phí giao dịch thanh toán điện tử nhằm hỗ trợ trực tiếp cho người sử dụng.
Thống kê từ các NHTM cho thấy, đến nay đã có 44/45 ngân hàng thực hiện miễn, giảm phí thanh toán cho khách hàng, chiếm 99,7% thị phần đã miễn giảm phí; nhiều loại phí được giảm từ 75 - 100% mức phí cũ.
Liên tiếp miễn, giảm phí dịch vụ cho khách hàng
Để hỗ trợ khó khăn cho khách hàng, ngày 31/3 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Thông tư số 04/2020/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 26/2013/TT-NHNN ngày 5/ 12/2013 của NHNN ban hành Biểu phí dịch vụ thanh toán qua NHNN. Theo đó, tại Thông tư số 04/2020/TT-NHNN đã điều chỉnh giảm 50% mức phí thanh toán tại điểm 1.1, 1.2 Mục 1 “Phí giao dịch thanh toán qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng” tại Phần III “Phí dịch vụ thanh toán trong nước” Biểu phí dịch vụ thanh toán qua NHNN; thời gian áp dụng từ ngày 1/4/2020 đến hết ngày 31/12/2020.
Trước đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc đồng hành với người dân đối phó với dịch bệnh, trong 3 tháng đầu năm 2020, NHNN đã có 2 lần liên tiếp chỉ đạo Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas), Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia (CIC), các ngân hàng thương mại (NHTM), chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện miễn, giảm các loại phí dịch vụ thanh toán và điều chỉnh giảm giá sử dụng dịch vụ thông tin tín dụng.
Việc giảm phí đã tác động không nhỏ đến doanh thu nhưng các ngân hàng vẫn cam kết sát cánh, đồng hành thực hiện nhiệm vụ chính trị, trách nhiệm của doanh nghiệp với cộng đồng và người dân. Thống kê cho thấy, sau 2 lần giảm phí trong năm 2020 đã có trên 63% giao dịch chuyển tiền liên ngân hàng qua Napas được tiếp tục giảm phí trực tiếp cho khách hàng sử dụng dịch vụ với sự tham gia của gần 100% các ngân hàng. Cùng với đó, tổng số tiền phí mà các ngân hàng giảm cho khách hàng trong cả 2 lần giảm phí khoảng 560 tỷ đồng.
Không chỉ NHTM giảm phí dịch vụ thanh toán, CIC cũng 2 lần giảm phí dịch vụ thông tin tín dụng. Giải pháp của CIC ngoài việc giúp các TCTD giảm chi phí, hạ lãi suất còn gián tiếp nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của người dân và doanh nghiệp; qua đó góp phần chia sẻ khó khăn với người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
Gặp khó vì phí SMS cao
Ngân hàng nỗ lực giảm phí dịch vụ cho khách hàng nhưng trong nỗ lực đó lại đang gặp “nút mắc” không thể một mình tháo gỡ.
Trao đổi với Tạp chí Thị trường Tài chính tiền tệ, ông Đặng Công Hoàn, Phó Giám đốc Khối Ngân hàng bán lẻ Techcombank cho biết, hầu hết các giao dịch ngân hàng đều sử dụng dịch vụ viễn thông với các loại tin nhắn như xác thực khách hàng (OTP), thông báo biến động số dư tài khoản khách hàng, cảnh báo giao dịch lừa đảo, gian lận, thay đổi dịch vụ, thông tin tài khoản, tin nhắn quảng cáo, chăm sóc khách hàng... Các dịch vụ này đều phải trả cước dịch vụ nhắn tin cho các doanh nghiệp viễn thông.
Điều đáng nói, giá cước dịch vụ tin nhắn doanh nghiệp viễn thông dành cho các ngân hàng đang cao hơn nhiều lần so với những tin nhắn thông thường. Đơn cử như: MobiFone và VinaPhone đang áp dụng mức 820 đồng/1tin nhắn giao dịch tài chính, 500 đồng/1 tin nhắn quảng cáo chăm sóc khách hàng; từ năm 2019, Viettel đã nâng mức giá cước lên 785 đồng đối với tin nhắn giao dịch tài chính….
Các ngân hàng đều chịu phí SMS trực tiếp từ nhà mạng hoặc đối tác của nhà mạng, mức phí SMS Branding từ 690 - 720 đồng/tin nhắn.
“Như vậy, có thể thấy rằng, hiện nay mức giá cước tin nhắn mà các doanh nghiệp viễn thông đang áp dụng đối với các ngân hàng cao gấp gần 3 lần so với tin nhắn thông thường (tin nhắn giữa các cá nhân đơn lẻ ở mức 250 - 300 đồng/1 tin nhắn)”, ông Đặng Công Hoàn phân tích.
Còn theo bà Hoàng Thị Mai Thảo, Giám đốc Khối Ngân hàng bán lẻ SHB, ngoài tin nhắn SMS ngân hàng cũng đang có một số kênh khác để tương tác thông tin tới khách hàng với chi phí thấp như tin nhắn thông báo trên ứng dụng, tạo ứng dụng tự sinh OTP... nhưng tin nhắn SMS vẫn là phương thức thông báo an toàn, đặc biệt là tin nhắn SMS-Brandname với nhận diện riêng của ngân hàng, để tránh kẻ gian giả mạo, lừa đảo khách hàng. “Duy trì, sử dụng tin nhắn SMS là một nhu cầu thiết yếu để đảm bảo an toàn cho khách hàng và bản thân ngân hàng chứ không nhằm mục đích kinh doanh. Do vậy, các công ty viễn thông thu mức phí cao gấp nhiều lần so với mức thông dụng là chưa hợp lý”, bà Thảo nhấn mạnh.
Cần giảm phí viễn thông để cùng chia sẻ khó khăn
Giao dịch ngân hàng điện tử và ngân hàng số ngày càng gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay. “Điều này tạo ra áp lực lớn cho các ngân hàng trong việc thực hiện chính sách giảm phí dịch vụ thanh toán và mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt theo chủ trương của Đảng và Nhà nước”, ông Hoàn chia sẻ.
Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, trong bối cảnh cả nước chung tay chống dịch Covid-19 và ngành Ngân hàng cũng đang rất nỗ lực giúp doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn, các doanh nghiệp viễn thông cũng nên cùng chia sẻ gánh nặng với các ngân hàng thông qua việc giảm phí các dịch vụ viễn thông. Bởi lẽ, với những áp lực ngành Ngân hàng đang chịu, việc giảm phí từ các đơn vị viễn thông sẽ giúp các ngân hàng có thêm nguồn lực cho hoạt động kinh doanh và tiếp tục có những giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.
Vậy, mức giảm như thế nào sẽ đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp viễn thông và ngân hàng? Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu phân tích: “các doanh nghiệp viễn thông nên căn cứ vào việc miễn, giảm thực tế của các ngân hàng để định ra mức hỗ trợ, ví như ngân hàng giảm 50% phí cho khách hàng thì doanh nghiệp viễn thông cũng nên giảm 50% phí dịch vụ cho ngân hàng”.
Để đồng hành, chia sẻ, giảm bớt gánh nặng chi phí cho ngân hàng khi thực hiện chính sách miễn, giảm phí sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt cho nền kinh tế, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông xem xét giảm mức giá cước tin nhắn xuống tương đương với mức giá cước tin nhắn thông thường (áp dụng cho dịch vụ nhắn tin giữa các cá nhân đơn lẻ) hoặc ít nhất giảm 50% mức giá cước tin nhắn hiện đang áp dụng với các ngân hàng.
Giới chuyên môn cho rằng, nếu các kiến nghị trên được thông qua sẽ là trợ lực lớn để các ngân hàng có thêm động lực giúp người dân, doanh nghiệp vượt qua những khó khăn do đại dịch Covid-19 hiện nay - một sự chung tay rất ý nghĩa vào lúc này.