Ngay sau khi thông báo được phát đi từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sáng 12/3 về việc điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành và lãi suất tiền gửi tối đa bằng VND của tổ chức tín dụng kể từ ngày 13/3, không ít các doanh nghiệp đang mong chờ mức hạ lãi suất cho vay trong bối cảnh tình hình sản xuất kinh doanh khó khăn.Chiều 12/3 tại Hà Nội, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã có cuộc trao đổi với báo giới xung quanh vấn đề này.
Thưa Thống đốc, có ý kiến đặt ra rằng, tại sao NHNN lại chọn thời điểm này để quyết định hạ mức lãi suất mà không phải sớm hơn?
Chúng ta thấy rằng lạm phát từ tháng 8/2011 trở lại đây đã có chiều hướng liên tục giảm, đó là tín hiệu tốt và là tiền đề để tính việc hạ lãi suất. Tuy nhiên, đó mới là điều kiện cần, còn muốn hội tụ điều kiện đủ thì còn phải tính đến thanh khoản của hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD). Trong những năm qua, tăng trưởng tín dụng quá nóng khiến cho hệ số sử dụng vốn trên nguồn vốn ở mức rất cao; khó khăn về thanh khoản là vấn đề tích tụ từ nhiều năm.
Do đó, mặc dù từ tháng 8/2011, chỉ số giá tiêu dùng giảm nhưng chúng tôi chưa đặt vấn đề giảm lãi suất ngay. Nhưng đến nay, tính thanh khoản trong hệ thống ngân hàng đã được cải thiện và được coi là điều kiện đủ để giảm mặt bằng lãi suất. Ở một góc độ nào đó chúng ta có thể giảm lãi suất sớm hơn, có thể giảm từ ngày 20/2, nhưng NHNN cần theo dõi chiều hướng thị trường để từ đó đưa ra chính sách điều hành hợp lý.
|
Khách hàng làm thủ tục vay vốn theo lãi suất mới tại Hội sở Agribank. Ảnh: Trần Việt - TTXVN |
|
Từ ngày 13/3, “trần” lãi suất huy động về mức 13%
Theo thông báo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), kể từ ngày 13/3, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 6%/năm xuống 5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn 1 tháng trở lên giảm từ 14%/năm xuống 13%/năm.
NHNN cũng giảm lãi suất tái cấp vốn từ 15%/năm xuống 14%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng từ 16% xuống 15%/năm, lãi suất tái chiết khấu từ 13%/năm xuống 12%/năm. Riêng quỹ tín dụng nhân dân cơ sở ấn định mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi kỳ hạn 1 tháng trở lên giảm từ 14,5%/năm xuống 13,5%/năm. |
Do hiện nay, nhiều ngân hàng đã đồng loạt có các gói và chương trình giảm lãi suất, thậm chí có TCTD đã áp dụng lãi suất huy động 12% - 13%/tháng trước khi có động thái giảm lãi suất của NHNN. Nhiều ngân hàng còn đưa ra các gói tín dụng chủ yếu phục vụ cho các nhóm ưu tiên với các mức lãi suất mà chúng tôi cho là thấp. Do vậy, NHNN đã quyết định chọn thời điểm này để hạ mặt bằng lãi suất. Mục tiêu của Chính phủ vẫn là ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát. Vì vậy, việc giảm lãi suất lần này sẽ tạo điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn của ngân hàng, sản xuất kinh doanh thuận lợi hơn.
Việc giảm lãi suất 1% lần này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến mặt bằng lãi suất chung của nền kinh tế, thưa ông?Như tôi đã nói, trước khi NHNN quyết định hạ trần lãi suất 1% thì diễn biến trên thị trường đã có chuyển biến tích cực; các ngân hàng đã tự nguyện hạ lãi suất của mình ở các mức khác nhau. Và đến giờ, khi chính thức hạ trần cũng như đồng loạt hạ các mức lãi suất điều hành của NHNN như: Lãi suất cho vay qua đêm, hạ lãi tái cấp vốn… sẽ tạo điều kiện cho các TCTD có nguồn vốn rẻ hơn, trên cơ sở đó hạ mặt bằng lãi suất cho vay. Tôi khẳng định, việc hạ lãi suất 1% lần này thì theo tính toán của NHNN, xu hướng chung lãi suất cho vay sẽ giảm xuống còn từ 14,5 - 16,5%. Đó là điều chúng ta mong muốn.
Thưa Thống đốc, việc đưa ra thông điệp giảm lãi suất trước sẽ khiến người dân chủ động đáo hạn sổ, gửi kỳ hạn dài, như vậy có ảnh hưởng đến việc giảm lãi suất cho vay hay không?
Đúng là NHNN tuyên bố trước rồi mới làm sau. Trước đây, chúng ta luôn bị thị trường dẫn dắt, chính sách đưa ra thường mang tính chất chữa cháy hoặc giải quyết tình thế; nhưng từ tháng 8/2011 trở lại đây, chính sách điều hành của ngân hàng đã luôn chủ động, dẫn dắt thị trường đi theo các mục tiêu điều hành của Chính phủ, của NHNN. Trước khi họp Chính phủ thường kỳ tháng 2 hôm 6/3, NHNN đã trình bày về Đề án thanh khoản và đề xuất giảm lãi suất.
Tuy có hiện tượng một số người gửi tiền đáo hạn sổ nhưng điều đó cho thấy người dân rất tin tưởng vào chính sách của Nhà nước. Chúng tôi muốn kiểm nghiệm việc đó. Bản chất của mọi vấn đề là giá trị của VND và tới giờ phút này, vị thế của VND đã được nâng lên một bước so với các công cụ đầu tư khác. Lần này hạ lãi suất, chúng tôi cũng ban hành Thông tư 07/2012/TT-NHNN về việc thắt chặt cho vay ngoại tệ, tạo ra thế vững chãi hơn, đồng bộ hơn cho VND.
Minh Phương (thực hiện)