Lịch sử cuộc Chiến tranh Lạnh cũng là lịch sử của các chuyến bay do thám của Mỹ thâm nhập không phận Liên Xô và các nước XHCN trước đây. Bộ phim tài liệu kỳ công của Dirk Pohlmann cho thấy, những chiến dịch này nguy hiểm hơn là chúng ta từng biết và thế giới từng cận kề Thế Chiến III hơn là chúng ta từng nghĩ.
Kỳ I: Số phận một phi công Mỹ
Tháng 5/1945, cuộc Chiến tranh Thế giới thứ Hai kết thúc. Nước Đức bị bại trận và bị chiếm đóng. Sự đoàn kết nhất trí giữa các cường quốc chiến thắng, những nước đồng minh chống nước Đức phát xít chỉ là bề ngoài. Họ bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh mới có thể xảy ra trong tương lai. Thế giới bị chia thành hai phe Đông và Tây. Mỹ chống lại Liên Xô.
Nhưng người Mỹ hầu như chẳng biết gì về sức mạnh thực sự của đối thủ, vì vậy họ quyết định dùng máy bay để do thám, dù tốn kém tổn thất bao nhiêu chăng nữa. Trên không phận Liên Xô đã từng xảy ra không chiến. Ít nhất 155 người đã bỏ mạng. Một nhân chứng Mỹ nói: "Đó là cuộc chiến của không quân". Đó là một trò chơi chết người. Để do thám bằng điện tử và chụp ảnh, máy bay Mỹ thâm nhập sâu vào không phận Liên Xô. Một cuộc không chiến bí mật. Một phi công Mỹ nói: "Tôi biết mình là người thâm nhập, nhưng chẳng thấy có gì là khó chịu". Một nhân chứng Nga dẫn lời Nikita Sergejewitsch Chruschtschow, người đứng đầu Đảng và nhà nước Liên Xô nói: "Nếu có thể, tôi sẽ biến thành một tên lửa, bay tới để bắn rơi lũ ký sinh này".
|
Từ kẻ thù trở thành bạn: Wassilij Sajko, nguyên thủy thủ Liên Xô và Mary Dunham, vợ góa của viên phi công xấu số. |
Cảm thấy rằng có thể bị tấn công, một số sĩ quan cao cấp Mỹ đã nảy ra ý nghĩ phải tấn công trước. Đó là một trò chơi nguy hiểm để mưu toan giành vị trí thống trị thế giới. Cuộc chiến tranh do thám trên không cho tới nay là một bí mật của thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Nhân dân Mỹ và Liên Xô cũ chẳng biết gì hết, chỉ có hai chính phủ là biết.
Chỉ có một trường hợp mất tích duy nhất được biết rõ cho tới nay: Tháng 10/1952, một máy bay Mỹ từ Nhật Bản thâm nhập vào vùng biên giới Liên Xô. Máy bay tiêm kích Liên Xô cất cánh. Wassilij Sajko, khi đó là lính thủy trên tàu thủy nghe được tiếng một phi công Mỹ nói qua điện đài: "Chúng tôi bị bắn, chúng tôi bị bắn". Vị chỉ huy máy bay chiến đấu Liên Xô ra lệnh: "Bắn chết lũ diều hâu đó đi!". Và chiếc máy bay thâm nhập đã bị bắn hạ.
Trên chiếc máy bay RB 29 có 8 người Mỹ bị chết, trong đó có một người mới lấy vợ được 2 năm và vừa trở thành bố, đó là John Dunham. Mary Dunham Nichols, vợ của John Dunham nhớ lại: "Tôi đang là quần áo thì nghe trên truyền hình nói về vụ máy bay RB 29 bị 2 máy bay Liên Xô bắn hạ. Chiếc máy bay này cất cánh từ Jokota, tôi nghĩ liệu chồng tôi có quen ai trong số phi hành đoàn không".
Thủy thủ đoàn của một tàu chiến Liên Xô là nhân chứng của vụ bắn hạ này, họ tìm kiếm người còn sống sót xung quanh khu vực máy bay rơi. Sajko là người tìm thấy một trong số phi công bị bắn rơi. Sajko nói: "Tôi nghĩ, có khi anh ta còn sống. Nhưng chúng tôi chưa nhìn kỹ. Chúng tôi nắm chân anh ta kéo vào thuyền và nhìn thấy đó là một xác chết".
|
John Dunham, người duy nhất mà số phận được biết rõ trong ít nhất 155 người mất tích. |
Quân đội Mỹ gửi cho Mary Dunham một bức điện thông báo về trường hợp chồng bà bị mất tích. Mary Dunham kể: "Ban đầu, tôi bàng hoàng, người cứng đơ. Sau đó, một thời gian dài tôi không muốn tin đó là số phận anh. Nhưng rồi họ lại gửi thông báo. Tôi cảm thấy như có một ai đó dùng một con dao lớn bổ mặt tôi ra làm đôi, đau đớn khủng khiếp". Sajko kể ông mang xác chết vào bờ và nhìn thấy một chiếc nhẫn vàng lớn ở một ngón tay. Ông nảy ra ý định và thấy có nhu cầu phải cho gia đình người đó biết về cái chết bi thảm của viên phi công xấu số. Chiếc nhẫn đó sẽ là bằng chứng. Ông đã giữ nó trong hơn 40 năm trời và khi cuộc
Chiến tranh Lạnh kết thúc, ông mang chiếc nhẫn đó tới Sứ quán Mỹ. Bà Mary Dunham nói: "Những con người này, những người rất nghèo, nhưng đã không bán chiếc nhẫn quý giá đó, vì họ muốn một lúc nào đó làm cho một gia đình Mỹ cảm thấy dễ chịu hơn. Họ nghĩ tới chúng tôi trong suốt thời gian này. Điều đó thật tuyệt vời. Tôi không thể nói đủ những điều tốt lành về họ". Hai người gặp nhau, từ kẻ thù họ đã trở thành bạn. Sajko tới thăm Mary Dunham ở Mỹ. Mary tặng chiếc nhẫn cho đứa con gái, người chưa bao giờ biết mặt cha mình. Di hài của John Dunham được khai quật và đưa về Mỹ chôn cất với nghi lễ long trọng ở nghĩa trang binh sĩ ở Arlington. Ông là người duy nhất mà số phận được biết rõ trong tổng số 155 phi công gián điệp Mỹ bị mất tích trong cuộc không chiến bí mật.
Vũ Long (Tổng hợp theo đài truyền hình Đức)
Đón đọc kỳ II: Chiếc máy bay do thám đầu tiên bị bắn hạ