Đã thành lệ, cứ dịp đầu năm mới, mặc dù đã được cảnh báo, cùng nhiều giải pháp kèm theo, nhưng tai nạn giao thông (TNGT) không những không giảm, mà có chiều hướng tăng. Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, 4 ngày đầu năm mới 2015, cả nước đã xảy ra 209 vụ TNGT, làm 104 người chết và 135 người bị thương, chủ yếu ở đường bộ. Riêng ngày 4/1, đã xảy ra 48 vụ, làm 60 người thương vong. Quả thật, TNGT luôn là hiểm họa rình rập, trở thành thách thức lớn với cả cộng đồng.
Điều đáng nói, chỉ vài ngày trước đó, con số được Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đưa ra, phần nào làm vợi bớt nỗi lo trong dư luận về TNGT, khi năm 2014, TNGT đã giảm ở cả ba tiêu chí: Số vụ (giảm 13,8% so với năm 2013), số người chết (giảm 4%) và số người bị thương (giảm 17,2%). Có được kết quả trên là nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị. Đây cũng là cơ sở để Chính phủ đưa vào Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 12/2014 là hàng năm, mỗi tỉnh, thành phố quyết tâm giảm TNGT trên cả ba tiêu chí (số vụ, số người chết, số người bị thương) từ 5 đến 10%.
Tuy nhiên, tình hình trật tự an toàn giao thông vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, minh chứng là những vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe máy, xe khách, xe container... chưa được ngăn chặn. Tình trạng người điều khiển xe máy phóng nhanh, vượt ẩu, chở quá số người quy định, đi vào đường cấm, điều khiển phương tiện khi say xỉn, không đội mũ bảo hiểm… đang có nguy cơ tái phát trở lại. Rất nhiều vụ tai nạn do xe máy gây ra tại các tuyến đường liên thôn, liên huyện để lại hậu quả hết sức đau lòng. Bên cạnh đó, tình trạng TNGT trên các tuyến đường cao tốc cũng diễn biến phức tạp; năng lực và chất lượng hạ tầng giao thông cũng như năng lực, hiệu quả của công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm vẫn còn hạn chế… Có lẽ vì vậy, trong dịp Tết Dương lịch 2015, qua đường dây nóng, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia liên tiếp nhận được phản ánh của người dân về việc xe chở quá tải, chở quá số người quy định, chạy đón trả khách không đúng tuyến, tình trạng tăng giá vé tại nhiều bến xe ở các địa bàn trọng điểm...
Phải thấy rằng, kết quả phòng, chống TNGT không được như mong đợi, thì ngoài những nguyên nhân đã được đề cập, còn phải kể đến sự yếu kém trong phương thức điều hành cũng như bộ máy quản lý trật tự an toàn giao thông, đặc biệt có những biểu hiện tiêu cực trong xử lý vi phạm. Đơn cử là việc xử lý xe quá tải, thực tế cho thấy, tại một số địa phương việc triển khai công tác còn hết sức “lừng khừng”, để tái diễn tình trạng xe quá tải, xe siêu trường siêu trọng đi trái tuyến, lấn luồng. Rồi cả việc lực lượng cảnh sát giao thông thấy xe vi phạm nhưng không dừng xe kiểm tra (hoặc cố tình làm ngơ vì đã “làm luật”), thậm chí hiện tượng xử lý “mồi” cũng đang diễn ra phổ biến. Thế mới có chuyện, xe quá tải “xuyên tỉnh”, ung dung vượt mặt không ít trạm kiểm soát.
Còn nguyên nhân khác, đó là tiêu cực trong lực lượng thi hành công vụ. Đã xảy ra tình trạng, người không có giấy phép lái xe, không đội mũ bảo hiểm vẫn được lực lượng làm nhiệm vụ cho qua. Rồi những lỗ hổng trong quản lý các trung tâm sát hạch cấp giấy phép lái xe, đăng kiểm phương tiện, dẫn đến tiêu cực (thi hộ, gà bài, bỏ qua mọi tiêu chuẩn về sức khỏe của người cần cấp giấy phép lái xe, bỏ qua những hỏng hóc của chiếc xe khi đi khám đăng kiểm...), biến những trung tâm này thành nơi trục lợi cho những kẻ môi giới, cán bộ, nhân viên thực thi công vụ biến chất.
Rõ ràng, TNGT khó có thể giảm, khi mà những nguyên nhân nêu trên vẫn tồn tại như một thách thức. Do vậy, dư luận hết sức trông đợi vào sự quyết tâm của Chính phủ, của ngành Giao thông Vận tải cũng như chính quyền địa phương trong việc xử lý những đơn vị, cá nhân có biểu hiện tiêu cực trong lĩnh vực trật tự an toàn giao thông.
Yến Nhi