Còn nhớ cách đây gần chục năm, TP Hồ Chí Minh cũng đã có đề án hạn chế xe gắn máy vào trung tâm thành phố, tuy nhiên đề án này gặp sự phản đối của người dân nên đành phải gác lại. Hà Nội cũng vậy, sau nhiều lần đề xuất cấm xe máy vào nội đô, rồi tính đến việc hạn chế xe tỉnh vào… và rồi cũng cất vào ngăn tủ.
Ùn tắc trên đường, xe máy leo lên vỉa hè để di chuyển. |
Câu hỏi được đặt ra: Tại sao cấm xe máy mà không cấm ô tô? “Tại anh hay tại ả”, hay tại cả hai?
Hiện cả 2 đô thị TP Hồ Chí Minh và Hà Nội đang “gánh gồng” đến hơn chục triệu phương tiện, trong khi khu vực trung tâm thì không “nở” ra nhưng phương tiện giao thông cá nhân thì “nở” ra hàng ngày.
Tình trạng kẹt xe, ùn tắc giao thông cũng đã diễn ra hơn chục năm nay ở 2 thành phố lớn nhất nước, nhiều giải pháp được đưa ra nhưng chỉ giải quyết tạm thời rồi “đâu cũng vào đó”.
“Đường của mày đấy à?” là câu cửa miệng của những người tham gia giao thông khi bị ai đó nhắc nhở.
Từ câu cửa miệng này, có thể nói, ý thức của người tham gia giao thông hiện nay của đại bộ phận người dân rất kém, họ luôn mang “chủ nghĩa cá nhân” trên đường.
Từ cái “chủ nghĩa cá nhân này”, họ muốn đi đâu, như thế nào thì họ cho là quyền của họ. Chính vì thế mới có chuyện xe máy chạy “vô tư” vào làn ô tô, đi cả vào đường cấm hay chuyện leo lề, chạy trên vỉa hè… là chuyện “bình thường”.
Người Việt có tinh thần “hơn thua” khi không ai chịu nhường ai, người nào cũng luôn muốn “đứng trước” người khác. Hầu hết những vụ ùn tắc hay kẹt xe, đều nằm ở các giao lộ. Thử một lần quan sát ý thức của người tham gia giao thông khi qua một ngã tư thì đủ biết: Xe máy thì tràn sang làn đường ngược lại, bít kín lối đi này, xe ô tô thì cố tranh thủ “nối đuôi” khi đang ùn, dẫn đến “dắc dây” và bịt kín lối đi của hướng xe khác dù mặt đường một số giao lộ có kẻ hiệu lệnh cấm dừng đỗ.
Nếu có ý thức giao thông, xe máy hay ô tô chỉ cần dừng đúng vạch, đi đúng làn đường của mình và chờ đến lượt thì sẽ không bao giờ có chuyện ùn tắc.
Có thể nói, đây là thói quen đi lại của người dân đô thị, mà như một nhà nghiên cứu giao thông đã từng nói, đó là thói quen “tư duy nông dân” – thích thì làm. Để thay đổi được thói quen này là khó khăn nhất, không phải ngày một ngày hai.
Như vậy, cấm ô tô hay cấm xe máy thì rồi đường cũng sẽ tắc, bởi ùn tắc hiện nay nó là“ùn tắc” ở ý thức, bởi cái văn hoá hơn thua, “chủ nghĩa cá nhân” của người tham gia giao thông chứ không phải ở cơ sở hạ tầng.