Người trẻ cần đảm bảo an ninh thu nhập để độc lập tuổi về già

Nhiều người trẻ bất ổn định trong an ninh thu nhập

Theo kết quả nghiên cứu “Mức độ sẵn sàng cho cuộc sống độc lập khi về già” năm 2021 do Viện Khoa học Lao động và Xã hội và Viện Nghiên cứu Y - Xã hội học phối hợp thực hiện cùng Prudential Việt Nam, hơn 50% người trong độ tuổi 30 - 44 tuổi tham gia khảo sát trả lời rằng họ có dự định nghỉ hưu sớm ở độ tuổi 45 - 55.

Có một nghịch lý rằng, tuy số liệu trên đã phản ánh xu hướng nghỉ hưu sớm ngày càng được nhiều người trẻ quan tâm nhưng tình hình an ninh thu nhập của người Việt Nam vẫn còn ở mức thấp. Chưa kể, mức độ tự tin cũng như sẵn sàng cho cuộc sống về già của người Việt còn chưa cao, đặc biệt về mặt tài chính. Nếu tính theo thang điểm 10 thì sự chuẩn bị của nhóm người khảo sát trong nghiên cứu trên mới chỉ đạt 5,72 điểm, tức là ở mức trung bình thấp.

Nếu người trẻ không chủ động lên kế hoạch ngay từ bây giờ, thực trạng trên sớm dẫn đến một viễn cảnh về già với áp lực đến từ bài toán thu nhập, tiết kiệm và đầu tư ngày càng tăng cao. Điều đáng chú ý là nhóm dân số độ tuổi từ 30 - 44 sẽ sớm bước sang độ tuổi "về già'' trong khoảng 15 năm tới, đây cũng là khoảng thời gian Việt Nam chính thức từ thời kỳ dân số “vàng” bước sang thời kỳ dân số “già”, đồng nghĩa với gánh nặng an sinh xã hội sẽ cao hơn.

Bên cạnh tính khan hiếm của nguồn lực thích ứng với vấn đề của hậu dân số vàng, cũng như ứng phó với già hóa dân số, việc gia tăng nhận thức và mức độ sẵn sàng cho tuổi già độc lập không chỉ là áp lực đối với mỗi cá nhân, mà còn là thách thức cho xã hội. Trước vấn đề này, nhiều chuyên gia nhận định thế hệ người trẻ cần chuẩn bị hành trang vững chắc với nền tảng ban đầu là một kế hoạch tài chính cụ thể và đảm bảo an ninh thu nhập trong tương lai.

Nâng cao nhận thức về thu nhập, tiết kiệm và đầu tư

Để chuẩn bị cho cuộc sống về già như mong đợi thì trước tiên phải có được một nền tảng sức khỏe tốt. Về lý thuyết là vậy, nhưng tài chính cũng là nỗi bận tâm lớn nhất của người trẻ, đòi hỏi bản thân mỗi người cần phải nâng cao mức thu nhập từ việc làm và chủ động vun đắp, tích lũy tài chính cá nhân cho tương lai sau này.

Trình bày tại Hội thảo chuyên đề Aging Summit 2022 do Prudential tổ chức vào cuối tháng 11 vừa qua, Thạc sĩ Lê Thu Huyền nhận định thế hệ Millennials (thuộc nhóm dân số có độ tuổi từ 30-44) chưa đủ tự tin về kế hoạch cho cuộc sống tuổi già. Phân tích chi tiết về vấn đề này, bà cho biết thêm hầu hết người trẻ muốn dựa vào con cái chứ chưa thật sự nghiêm túc có kế hoạch chuẩn bị tài chính độc lập vững vàng.

Nếu nhìn theo hướng tích cực thì ngày càng có nhiều người trẻ chủ động tăng nhận thức của bản thân về bài toán tiết kiệm và đầu tư, đặc biệt là mức độ hiểu biết của họ về sản phẩm bảo hiểm cũng tốt hơn trước rất nhiều.

Dưới góc độ vĩ mô, hướng giải quyết mà Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi đề xuất là trước tiên cần giải quyết vấn đề an sinh xã hội tương tự như cách thức tìm hướng giải quyết cho tăng trưởng kinh tế. Và kế tiếp là cần chú trọng các bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

“Hệ thống bảo hiểm của Việt Nam bao gồm: bảo hiểm Nhà nước, bảo hiểm thương mại và các thành phần kinh tế cùng tham gia. Chúng ta không nên “độc tôn” bất cứ hệ thống nào và cần đảm bảo được nền tảng an sinh xã hội, xác định rõ ai bị “bỏ lại phía sau” để họ được chăm lo đúng mực”, Tiến sĩ Lợi chia sẻ thêm.

Bên cạnh đó, một đề xuất khác cũng được Tiến sĩ Lợi lưu ý thêm là cần mở rộng, đa dạng hóa các loại hình bảo hiểm, kết hợp giữa bảo hiểm y tế và bảo hiểm nhân thọ tư nhân để đáp ứng nhu cầu của người dân. Vậy nên,ông cho rằng nhóm tuổi đang cận kề với tuổi già như Millennials càng phải tích cực tham gia vào hệ thống bảo hiểm để tuổi về già yên tâm hơn với kế hoạch tài chính và an ninh thu nhập được đảm bảo.

Đứng trước thách thức từ dân số già và áp lực an sinh xã hội, các diễn giả đều cho rằng xã hội Việt Nam cần chung tay và gấp rút chuẩn bị cho tương lai. Thực hiện kế hoạch chi tiêu hợp lý và xây dựng kế hoạch tài chính rõ ràng, bắt đầu hành động từ việc tiết kiệm nhiều hơn và đầu tư “thông minh” hơn, tham gia bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm nhân thọ, đều là những bước đi đầu tiên và thiết thực để người trẻ sớm có được tài chính bền vững cho tuổi già độc lập.