Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021.
Sau ba năm thực hiện Chương trình, đời sống của người dân từng bước được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo năm 2022 giảm 3,4%, đạt và vượt mục tiêu kế hoạch giao. Đời sống đồng bào được nâng lên rõ rệt, vùng dân tộc thiểu số và miền núi trên khắp cả nước đang đổi thay từng ngày.
Giảm nghèo bền vững
Nằm ở cửa ngõ vùng Tây Bắc, Yên Bái có diện tích tự nhiên gần 6.900 km2, là nơi sinh sống của hơn 30 dân tộc với dân số đến thời điểm hiện tại gần 85 vạn người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 57 %.
Đồng bào dân tộc thiểu số ở Gia Lai đẩy mạnh phát triển kinh triển kinh tế, giúp đời sống
có những thay đổi tích cực.
Tỉnh ban hành nhiều chính sách hỗ trợ nhằm nâng mức sống của đồng bào dân tộc thiểu số theo mục tiêu đề ra của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn giai đoạn I từ năm 2021-2025,
Tỉnh ưu tiên bố trí trên 12.000 tỷ đồng phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tập trung vào hỗ trợ sản xuất, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông, giáo dục, y tế, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới…
Việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn giai đoạn I từ năm 2021-2025, đã phát huy được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò chủ thể của người dân. Nhờ đó, kinh tế - xã hội vùng cao của tỉnh đã có bước phát triển tích cực, khởi sắc từng ngày.
Còn tại tỉnh Đắk Lắk hiện có 130 xã ở 15 huyện, thị xã, thành phố thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; trong đó có 54 xã khu vực III, 5 xã khu vực II, 71 xã khu vực I với 519 thôn, buôn đặc biệt khó khăn được thụ hưởng Chương trình. Năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm 1,75%; trong đó, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm 3,5% (so với năm 2022).
Triển khai Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn từ năm 2021 - 2030, tại Đắk Lắk đã có hàng ngàn lượt hộ nghèo, cận nghèo, dân tộc thiểu số và các đối tượng chính sách khác được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, vươn lên thoát nghèo…
Sau hơn một năm triển khai đến nay, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Đắk Lắk đã giải ngân đạt hơn 58 tỷ đồng, với trên 1.070 hộ được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi theo Nghị định 28/2022/NĐ-CP. Trong đó, 96 hộ được hỗ trợ xây, sửa nhà; 54 hộ được hỗ trợ đất sản xuất; 924 trường hợp được hỗ trợ chuyển đổi nghề. Nguồn vốn đến với người dân nhanh chóng, tạo điều kiện phát triển sản xuất, cải thiện đời sống.
Có thể khẳng định, các Chương trình mục tiêu Quốc gia, trong đó có Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn giai đoạn I từ năm 2021-2025, đã tạo những chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế tại nhiều vùng, miền trong cả nước
Phân cấp, phân quyền mạnh cho địa phương để tháo gỡ nút thắt
Ông Hà Việt Quân, Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 cho biết, đây là một trong 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia hiện nay của Chính phủ, dành nguồn lực rất lớn cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời là quyết sách rất quan trọng của Đảng và Nhà nước dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Tuy nhiên, do đây là Chương trình mới, với nhiều nhiệm vụ và được triển khai trên địa bàn rộng nên quá trình thực hiện, các địa phương gặp không ít khó khăn, thách thức.
Làm đường giao thông vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Cao Bằng.
Tính đến tháng 6/2023, giải ngân vốn đầu tư công Trung ương đạt 22%, đến tháng 9/2023 đạt 52%, nhiều địa phương giải ngân trên 60%. Thực tế, tại các địa phương vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc dẫn đến kết quả giải ngân chậm, khó thực hiện.
Để đẩy nhanh tiến độ triển khai và giải ngân vốn các Chương trình mục tiêu Quốc gia, trong đó có Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn giai đoạn I từ năm 2021-2025, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu cho rằng cần phân cấp, phân quyền mạnh cho địa phương để tháo gỡ nút thắt.
Đồng tình với quan điểm này, ông Hà Việt Quân nêu rõ, phân cấp nhiều hơn cho địa phương nhằm tạo điều kiện cho họ chủ động trong quá trình thực hiện để phù hợp với nhu cầu, đặc điểm, tình hình thực tế của vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Việc phân cấp cần có kế hoạch và lộ trình để đảm bảo tất cả địa phương đều triển khai được.
Ông Hà Việt Quân nhấn mạnh, quá trình thực hiện phân cấp sẽ được Ủy ban Dân tộc thực hiện mạnh mẽ trong giai đoạn tới; nhất là sau Kỳ họp Quốc hội vừa qua, Chính phủ đang trình Quốc hội về cơ chế đặc thù trong quá trình phân cấp. Như vậy, năm 2024 và năm 2025 cũng như trong giai đoạn tới, sự phân cấp trong quá trình triển khai Chương trình sẽ đi vào thực chất, hiệu quả cũng như toàn diện hơn.