Giữa những “tạm lắng” của chiến sự ở miền Đông Ukraine trong bối cảnh hai phe đòi độc lập và quân đội chính phủ Ukraine thực thi lệnh ngừng bắn mong manh, một mối nguy mới nảy nòi từ lòng đất: những quả mìn Donetsk.Một quả rocket chưa phát nổ trên cánh đồng gần làng Dmitrivka ngày 7/4. |
“Ở đây có rất nhiều cánh đồng mà tốt nhất là không nên bén mảng tới, chúng đầy rẫy những quả mìn và đạn pháo chưa nổ”, ông Nikolai Utrimenko, người quản lý một trang trại ở làng Dmitrivka, khu vực do phe li khai kiểm soát, cảnh báo.
Những quả mìn chôn chân dưới mặt đất không chỉ đe dọa mạng sống con người mà còn gây hại cho sự phục hồi của nền kinh tế, đặc biệt là ở khu vực nơi nông nghiệp từng rất phát triển. Ukraine từng được biết là “rổ bánh mì của châu Âu”, nhưng những ngày này ra đồng gieo hạt lúa mì, hạt ngô hay hạt cây hoa hướng dương thật chẳng khác nào thứ công việc đùa giỡn với tử thần. Bởi mìn là tay sát thủ có tiếng trong những tuần qua ở khu vực.
Trong lúc các quốc gia từ châu Âu, châu Phi cho đến châu Á vẫn đang mải miết thực hiện công việc dỡ bỏ mìn mà theo thống kê của Liên Hợp quốc phải mất đến hơn một thiên niên kỉ, tổ chức giám sát nhân quyền hồi tuần trước đã ra một báo cáo nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của bom mìn ở Ukraine đồng thời thúc giục tất cả các bên “phá hủy bất kì loại mìn sát thương nào đã chiếm giữ hay thu thập được”.
Hôm 8/4, văn phòng báo chí của thống đốc vùng Lugansk cho biết đã có một lệnh “hạn chế tạm thời” việc đi săn cũng như đánh bắt cá trong những khu vực gần biên giới để ngăn ngừa các tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra do các loại vũ khí chưa phát nổ, bởi khu vực làng Dmitrivka chỉ cách biên giới Nga vài cây số và chứng kiến những cuộc đụng độ trong những tháng gần đây giữa quân đội chính phủ và quân nổi dậy.
“Chúng tôi chưa thể dọn sạch tất cả các cánh đồng mìn. Đó là lí do chúng tôi không thể thu hoạch lúa mì và năm nay diện tích canh tác chỉ là 500 ha thay vì 1.000 ha như trước đây”, ông Utrimenko nói. Ngay cả tại những cánh đồng dược cho đã sạch mìn, nguy hiểm từ những loại thiết bị sát thương khác vẫn hiện hữu. Theo lời kể của ông Utrimenko, một chiếc máy kéo trang trại đã nổ tung sau khi đâm phải mìn. Và chỉ nhờ vì cỗ máy quá nặng nên không ai thiệt mạng trong sự cố.
Người đứng đầu nhà nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk (tự xưng) (DNR) ông Alexander Zakharchenko từng đánh giá, “gần một phần ba đất canh tác của DNR cần được gỡ mìn, vấn nạn đã trở thành vấn đề số 1” với nông dân địa phương. Trong khi đó, “Bộ trưởng Kinh tế” DNR Yevgenia Samokhina cho biết, phải mất đến 20 năm để gỡ mìn ở riêng hai khu vực Novoazovsk và Telmanovo gần nơi xảy ra chiến sự.
Phía trước vẫn là khó khănTrong các vùng lãnh thổ do phe li khai kiểm soát, hoạt động nông nghiệp của người đân đã bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu phân bón và máy móc do khu vực này không còn thực hiện thương vụ mua bán nào với phần còn lại của đất nước Ukraine, và tất cả những gì họ có là sự hỗ trợ của Nga.
Bà Lida Antonova thu nhặt ngô trên cánh đồng gần làng Petropavlivka. |
Ông Utrimenko cho hay, phía Nga từng cung cấp cho ông 40 tấn phân bón, nhưng số lượng mà ông cần lớn gấp bốn lần con số đó. Trong khi đó, ở thành phố Dmitrivka, một lượng máy gặt đập liên hợp và máy móc khác đã bị hỏng hóc vì nhà kho trúng đạn pháo. “Thật may là tôi đã cất những thiết bị khác rải rác trong thành phố”, ông Utrimenko tặc lưỡi.
Nhưng trong những ngày có chiến sự, may mắn không phải là bức tranh toàn cảnh. Tại ngôi làng nhỏ Petropavlivka cách đó khoảng 40km, bà Lida Antonova 68 tuổi kể lể: “Tất cả máy móc trang trại của chúng tôi đã bị cháy, máy kéo, gặt đập liên hợp, tất cả”. Trên những cánh đồng có hoa hướng dương khô héo không thể thu hoạch và lồi lõm những hố đạn pháo, bà Antonova tỉ mẩn tìm kiếm lõi ngô để nuôi sống đàn gà năm con còn sót lại.
10 tháng không có lương hưu, thực phẩm cứu trợ nhận được đôi lần. Trong căn nhà với những cánh cửa sổ vỡ vụn vì chiến sự, gia đình bà để nguyên quần áo và trùm qua nhiều lần vải để chống chọi với cái thời tiết giá lạnh. Khó khăn vẫn tiếp tục đeo bám cuộc sống của người phụ nữ cao tuổi. “Tôi đã cạn tất cả nguồn cung cấp và đôi lúc bán một ít khoai tây từ vườn để mua dầu. Có những ngày mà tôi thực tế là không ăn gì cả”.
Anh Tiếu(Theo AFP)