Nhận lời mời của Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cuba (Chủ tịch Quốc hội) Esteban Lazo Hernandez, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ thăm chính thức Cộng hòa Cuba từ ngày 18/4. Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội diễn ra vào dịp kỷ niệm 60 năm Cuba thành lập Ủy ban đoàn kết với miền Nam Việt Nam, 50 năm Lãnh tụ Fidel Castro Ruz lần đầu thăm Việt Nam và tới Vùng Giải phóng miền Nam Việt Nam (7/1973) trong thời điểm chiến tranh cam go, ác liệt.
Mối quan hệ đoàn kết đặc biệt, hiếm có trong quan hệ quốc tế
Trong những năm qua, Cuba kiên trì sự nghiệp cách mạng và chính sách cập nhật hóa mô hình kinh tế - xã hội. Cuba đã tổ chức thành công Hội nghị Trung ương V và dự kiến sẽ hoàn tất Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa mới và các chức danh quan trọng của Nhà nước theo Hiến định trung tuần tháng 4/2023. Cuba vẫn đang trong quá trình cập nhật hóa mô hình kinh tế thận trọng. Gần đây, Cuba tiếp tục ban hành một số đạo luật về doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, khuyến khích sản xuất nông nghiệp, liên doanh công - tư, cải cách thuế thu nhập, cho phép doanh nghiệp tham gia thị trường buôn bán, nới lỏng tỷ giá… nhằm cải thiện tình hình kinh tế.
Cuba là nước Mỹ Latinh đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/12/1960), là nước đầu tiên trên thế giới công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và chấp thuận Phái đoàn Đại diện thường trú của Mặt trận (7/1962), thành lập Ủy ban Đoàn kết với Miền Nam Việt Nam (25/9/1963), công nhận về mặt ngoại giao Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (20/12/1965); cử Đại sứ bên cạnh Ủy ban trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng (3/1969)…
Mặc dù cách nhau xa nhau về mặt địa lý song trong lịch sử thế giới đương đại, hiếm có mối quan hệ nào đặc biệt như quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Cuba. Mối quan hệ tốt đẹp giữa nhân dân hai nước đã được anh hùng dân tộc Cuba José Martí, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Fidel Castro gây dựng và được các thế hệ lãnh đạo Cuba, Việt Nam dày công vun đắp.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Việt Nam và Cuba cách xa nhau hàng vạn dặm nhưng lòng dân hai nước gần gũi như anh em một nhà”. Thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ lãnh đạo và nhân dân Việt Nam luôn khẳng định: “Đoàn kết, ủng hộ Cuba là lương tâm và trách nhiệm của những người cộng sản và toàn thể nhân dân Việt Nam!”.
Nhiều người dân Việt Nam ghi nhớ câu nói của cố lãnh tụ Fidel “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” và hình ảnh Fidel là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên và duy nhất, bất chấp hiểm nguy đã dũng cảm thăm vùng giải phóng “đất lửa” Quảng Trị ngày 16/9/1973. Điều đó thể hiện tình cảm ruột thịt, sự sẵn sàng hy sinh, sẻ chia của Cuba đối với người đồng chí, anh em Việt Nam. Trong những thời khắc kháng chiến vô cùng cam go của nhân dân Việt Nam, lãnh tụ Fidel đã có nhiều hoạt động quốc tế vận động chính phủ, nhân dân các nước đoàn kết, ủng hộ Việt Nam.
Trong khó khăn, Cuba đã cử hàng nghìn kỹ sư, công nhân, bác sĩ và chuyên gia sang giúp Việt Nam, trong đó đã có người hy sinh; giúp đào tạo hàng nghìn sinh viên Việt Nam; viện trợ cho Việt Nam nhiều trang thiết bị, vật tư máy móc, lương thực thực phẩm, viện trợ không hoàn lại giúp Việt Nam xây dựng 5 công trình kinh tế - xã hội mà phần lớn các công trình đó đến nay vẫn đang phát huy giá trị...
Trong suốt hơn 60 năm qua, kể từ ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, hai dân tộc Việt Nam-Cuba đã luôn kề vai sát cánh trong cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở mỗi nước. Mặc dù tình hình thế giới có nhiều thách thức, thăng trầm, song quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba tiếp tục được thúc đẩy và tăng cường trên tất cả các kênh một cách thiết thực và thực chất hơn.
Trong đó, quan hệ đảng giữ vai trò định hướng, củng cố sự tin cậy và nền tảng chính trị cho phát triển quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước. Hai bên duy trì trao đổi thường xuyên đoàn các cấp thăm lẫn nhau và các hình thức trao đổi trực tuyến, đặc biệt ở cấp cao. Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cuba chính thức có hiệu lực từ tháng 4/2020 với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.
Thúc đẩy hợp tác Quốc hội ngày càng thực chất, hiệu quả
Trong tổng thể quan hệ giữa hai nước, mối quan hệ hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Cuba luôn được quan tâm thúc đẩy, đã và đang góp phần quan trọng củng cố và phát triển quan hệ, tình đoàn kết giữa nhân dân hai nước. Đáng chú ý trong những năm gần đây có một số đoàn thăm Cuba như:
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An (3/2006); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng (9/2010); Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (12/2011); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thay mặt Đảng, Nhà nước, Quốc hội Việt Nam dự Lễ tang đồng chí Fidel Castro (28/11/2016); Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng (2/2017); Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu (4/2019) và một số Đoàn công tác chuyên môn của Quốc hội thăm làm việc tại Cuba (3/2017).
Việt Nam đánh giá cao kết quả chuyến thăm và nội dung bài phát biểu quan trọng của đồng chí Esteban Lazo Hernandez, Chủ tịch Quốc hội Cuba trước Quốc hội Việt Nam ngày 12/6/2017. Ngày 25/3/2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có cuộc hội đàm trực tuyến rất thành công cùng Chủ tịch Quốc hội Cuba về tăng cường hợp tác giữa hai Quốc hội và thúc đẩy hợp tác hai nước ngày càng hiệu quả hơn nữa trong bối cảnh quốc tế mới, thời đại số…
Quốc hội Việt Nam đã tặng Quốc hội Cuba 30.000 khẩu trang nhằm chia sẻ khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 (5/2020) và trao tặng các thiết bị tin học nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội Cuba.
Hai Quốc hội đã thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị. Trong đó, Quốc hội Việt Nam khóa XV đã thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - Cuba do Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba Vũ Hải Hà làm Chủ tịch (2021 - 2026). Về phía Quốc hội Cuba, Quốc hội Cuba cũng đã thành lập nhóm Nghị sĩ hữu nghị với Việt Nam do ông Joaquin Bernal Rodrique làm Chủ tịch Nhóm.
Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN trước thềm chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Đại sứ Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolás Hernández Guillén khẳng định chuyến thăm có ý nghĩa rất quan trọng, bởi đây là chuyến thăm của một trong những lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam tới Cuba. Chuyến thăm có "tầm quan trọng lịch sử", cùng với sự tham gia của đông đảo đại diện nhiều lĩnh vực tháp tùng trong chuyến đi, sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Đại sứ Orlando Nicolás Hernández Guillén cho biết trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự kiến sẽ có bài phát biểu tại Quốc hội Cuba đúng vào ngày 19/4, ngày Chiến thắng Girón (19/4/1961 - 19/4/2023) và cũng là ngày Quốc hội Cuba khóa X sẽ tổ chức kỳ họp đầu tiên sau cuộc Tổng tuyển cử diễn ra ngày 26/3 vừa qua. Đại sứ cho rằng đây là một "sự kiện lịch sử" và "vô cùng đặc biệt" vì điều này chỉ có thể xảy ra bởi đó là quan hệ Cuba - Việt Nam và bởi mối quan hệ "vô cùng đặc biệt" giữa hai nước.
Chia sẻ thông tin với phóng viên báo chí, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà cho biết dự kiến trong chuyến thăm Cuba, lãnh đạo Quốc hội hai nước sẽ ký Thỏa thuận về thành lập cơ chế hợp tác liên nghị viện giữa hai Quốc hội. Việc ký thỏa thuận hợp tác giữa hai Quốc hội nhằm tăng cường trao đổi kinh nghiệm hoạt động cũng như hỗ trợ lẫn nhau tại các diễn đàn liên nghị viện khu vực và quốc tế; cùng phối hợp thúc đẩy giám sát các thỏa thuận hợp tác giữa hai bên, qua đó đưa hợp tác giữa Việt Nam và Cuba ngày càng đi vào thực chất và hiệu quả.
Về thông điệp mà Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự kiến sẽ phát biểu tại Quốc hội Cuba, ông Vũ Hải Hà cho biết, bài phát biểu của Chủ tịch Quốc hội sẽ tái khẳng định tình đoàn kết với nhân dân Cuba; ủng hộ quá trình cập nhật hóa mô hình kinh tế của Cuba và chia sẻ những kinh nghiệm từ thực tiễn công cuộc đổi mới của Việt Nam; khẳng định hai nước sẽ cùng sát cánh bên nhau vì độc lập, tự do, hòa bình và phát triển của mỗi nước...
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Cộng hòa Cuba là chuyến thăm cấp cao nhất của lãnh đạo Việt Nam đến Cuba cũng như khu vực Mỹ Latinh trong năm 2023, nhằm triển khai đường lối đối ngoại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; là lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên đến Cuba sau khi Cuba tổ chức Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa mới và các chức danh quan trọng của Nhà nước theo Hiến định. Việt Nam luôn ghi nhớ tình cảm đoàn kết đặc biệt và sự hỗ trợ của Cuba dành cho trong những năm tháng khó khăn nhất. Chuyến thăm tái khẳng định Việt Nam luôn coi trọng tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, mẫu mực thủy chung Việt Nam - Cuba; thúc đẩy hợp tác giữa Quốc hội hai nước và hợp tác trong các lĩnh vực hai bên có thế mạnh và nhu cầu...