Các dự án trọng điểm Bộ Giao thông Vận tải thực hiện đều được kiểm toán, thanh tra

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) về tiến độ thực hiện dự án Trung Lương - Mỹ Thuận, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, đây là dự án trọng điểm quốc gia. Trong nhiều kỳ họp, Quốc hội đã thảo luận về dự án này. Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cũng đã nhiều lần trả lời trước Quốc hội và cử tri cả nước. Hiện dự án vẫn đang triển khai với tổng mức đầu tư được duyệt là 9.600 tỷ đồng, trong đó theo quy định, vốn nhà đầu tư tối thiểu phải khoảng 1.500 tỷ đồng.

Khi triển khai dự án, nhà đầu tư đã thỏa thuận với Ngân hàng Vietinbank cung cấp tín dụng 6.800 tỷ đồng. Tuy nhiên, do có khó khăn về công tác cấp tín dụng, Vietinbank đã cùng với nhà đầu tư vận động thêm một số ngân hàng. Tới tháng 6/2018, liên danh 4 ngân hàng gồm Vietinbank, BIDV, VPbank và Agribank đã ký kết hợp đồng tín dụng tài trợ vốn với các ngân hàng để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận giai đoạn 1 theo hình thức hợp đồng BOT.

Theo Bộ trưởng, khó khăn lớn nhất hiện nay liên quan đến quy định tại Thông tư 75 của Bộ Tài chính. Cụ thể, ngân hàng cấp tín dụng được tính với lãi suất khoảng 7,5%. Hiện nay mức mà các ngân hàng cho vay với các công trình tương tự khoảng 10,5%. Đây là một sự chênh lệch rất lớn. Nhà đầu tư hay ngân hàng đều không thể chấp nhận lỗ 3%. Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo Chính phủ về vấn đề này.

Bộ trưởng cho biết, sắp tới, Thủ tướng sẽ chủ trì một cuộc họp giải quyết dứt điểm vấn đề chênh lệch lãi suất. Sau khi có quyết định của Thủ tướng, chắc chắn dự án sẽ triển khai đúng tiến độ. “Mặc dù trách nhiệm của nhà đầu tư là 1.500 tỷ đồng nhưng đến thời điểm này, nhà đầu tư đã giải ngân 2.300 tỷ đồng (1.450 tỷ đồng cho giải phóng mặt bằng và 850 tỷ đồng cho công tác xây lắp). Nhà đầu tư quyết tâm rất cao. Mặt bằng đã được bàn giao 49/51km. Nếu Chính phủ giải quyết xong vấn đề lãi suất tín dụng, chắc chắn dự án sẽ hoàn thành trong nhiệm kỳ này”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định.

Tranh luận lại, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé chất vấn: Nếu không kêu gọi được nhà đầu tư thì Nhà nước có làm đường cho dân hay không? Người dân Đồng bằng sông Cửu Long chờ đợi đến bao giờ mới có được con đường này? Trách nhiệm của ngành giao thông trong việc xây dựng kế hoạch đầu tư cho con đường này trong giai đoạn tới?

Gỡ khó cho Bộ trưởng Giao thông Vận tải, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho hay: "Bộ trưởng chưa trả lời nhưng rất khó trả lời. Nhà nước có dùng ngân sách để đầu tư hay không là quyền của Quốc hội. Hiện Quốc hội chưa bố trí vốn cho công trình này mà đang làm theo hình thức BOT. Nếu đầu tư tư nhân không làm được, Quốc hội quyết định bổ sung ngân sách cho dự án thì tôi tin là Bộ trưởng sẽ làm được”.

Quan tâm đến con số 112 đoàn đến thanh tra, kiểm tra, kiểm toán nội bộ Bộ Giao thông Vận tải trong 3 năm qua, đại biểu Hoàng Quốc Thưởng (Hải Dương) đặt câu hỏi gồm những đoàn nào, có trùng về nội dung không và gây khó khăn gì cho Bộ?

Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định: Việc thanh tra, kiểm toán không gây khó khăn gì. Bộ Giao thông Vận tải rất hoan nghênh việc thanh tra, kiểm toán vì thông qua đó, Bộ có thể công khai, minh bạch được việc sử dụng vốn Nhà nước cũng như những dự án lớn mà nhân dân quan tâm.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay, tất cả các dự án quan trọng quốc gia mà Bộ Giao thông Vận tải thực hiện đều được kiểm toán, thanh tra rất chặt chẽ. Thời gian qua, Bộ thực hiện dự án nâng cấp mở rộng quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, các dự án BOT và nhiều dự án quốc lộ lớn khác. Trước khi quyết toán dự án, đều có kiểm toán.

Trong 112 cuộc thanh tra, kiểm toán, có hơn 60 cuộc của Kiểm toán Nhà nước kiểm toán các dự án vốn ngân sách Nhà nước, các dự án BOT để đảm bảo tính công khai, minh bạch. Thanh tra Bộ Tài chính thanh tra việc sử dụng vốn ngân sách Nhà nước với những dự án vốn Nhà nước. Thanh tra của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thanh tra quá trình tổ chức thực hiện các dự án. Thanh tra Chính phủ vừa có các cuộc thanh tra theo kế hoạch, vừa có các cuộc thanh tra đột xuất. Đó là chưa tính các cuộc thanh tra của Thanh tra Bộ Giao thông Vận tải.

“Thanh tra, kiểm toán là rất tốt với các dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước và những dự án lớn có sử dụng vốn của xã hội. Chúng tôi cũng thấy rằng mặc dù có 112 cuộc thanh tra nhưng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, thuộc các dự án khác nhau, của nhiều ban quản lý dự án trực thuộc Bộ”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng trả lời chất vấn của đại biểu Phạm Thị Thu Trang (Quảng Ngãi) liên quan đến trách nhiệm của Bộ Giao thông Vận tải trong việc giải phóng mặt bằng, hoàn trả đường công vụ và làm đường gom tại dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Cho rằng, đây là dự án trọng điểm, quan trọng nhất ở miền Trung, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thông tin, hiện vốn cho dự án đã đầy đủ nên có thể làm tất cả hạng mục liên quan đến dự án. Liệt kê một số việc có thể làm ngay cũng như một số việc sẽ phối hợp thực hiện, Bộ trưởng cho biết, những con đường đảm bảo giao thông trong quá trình xây dựng, sau khi hoàn thành, Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam (VEC) có trách nhiệm phải thực hiện ngay việc hoàn trả đường công vụ mà sử dụng đường của địa phương. Riêng công tác giải phóng mặt bằng và làm đường gom, theo quy định, thuộc trách nhiệm của địa phương.

“Chúng tôi mong rằng đoàn đại biểu Quốc hội, UBND các tỉnh tập trung giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng. Tiền đã có sẵn rồi nhưng nếu không có mặt bằng, chúng ta không thể làm đường gom được”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Báo cáo thêm với Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với Ủy  ban Quản lý vốn và chính quyền địa phương chỉ đạo Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam thực hiện trách nhiệm của mình nhanh nhất và tốt nhất.