Về vấn đề này, theo quy định tại Khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) thì người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của pháp luật.
Tại Điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định trường hợp người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng một lần cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Trường hợp mẹ của bạn đang là lao động tự do, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, nên có thể tham gia BHXH tự nguyện. Năm nay, mẹ bạn đã 50 tuổi, nên tham gia ngay BHXH tự nguyện liên tục cho đến khi đủ 10 năm đóng BHXH sẽ được đóng tiếp một lần cho 10 năm còn thiếu để hưởng lương hưu.