Huấn luyện viên Gareth Southgate tại cuộc họp báo ở Moskva, Nga ngày 2/7. Ảnh: AFP/TTXVN |
Từ ngoài nhìn vào, cải tổ quan trọng nhất Tam Sư của ông Gareth Southgate trong một năm qua là sự thay đổi rõ rệt về tư tưởng. Những cầu thủ được coi là thế hệ vàng bây giờ có thể không có những hành vi quá cá tính nhưng chắc chắn họ mang tâm thế của những người chiến thắng.
Những ngôi sao giàu thành tích thuộc thế hệ vàng của quá khứ như Lampard, Rio Ferdinand chưa bao giờ thiếu tự tin ở bản thân. Vấn đề là trong khi họ phát huy rất tốt cá tính của mình ở câu lạc bộ (CLB) thì khi lên tuyển mọi chuyện lại trở thành thảm họa.
Những cầu thủ thuộc thế hệ vàng hiện tại thì ngược lại. Họ chưa đạt được nhiều thành tích ở CLB nhưng dường như họ lại ở vào vị thế tốt hơn để chinh phục những điều lớn lao với đội tuyển quốc gia so với những đàn anh nổi tiếng ngày xưa.
Thành công bước đầu của Southgate với đội Anh hiện tại một phần do tính thời điểm. Ông may mắn là khi tiếp quản ghế HLV Tam Sư thì ngôi sao cuối cùng trong thế hệ vàng cũ của bóng đá Anh đang tính chuyện giải nghệ (Wayne Rooney).
Nhưng Southgate không chỉ thành công nhờ may mắn. Cần nhớ rằng trong danh sách tuyển Anh mà Sam Allardyce lựa chọn 3 tháng trước khi Southgate được bổ nhiệm còn có Joe Hart, Wayne Rooney, Theo Walcott và Phil Jagielka. Cả 4 đều bị Southgate loại bỏ dù thực tế là Wayne Rooney đã giã từ đội tuyển quốc gia (ĐTQG). Southgate đã loại bỏ các ngôi sao cuối cùng của quá khứ coi trọng cái tôi và thay thế họ bằng những cầu thủ trẻ, biết lắng nghe, những người sẵn lòng mang tài năng của mình phục vụ cho thành công của tập thể.
2. Tin vào lớp trẻ
Thường thì những HLV có tầm nhìn xa thích làm việc với những cầu thủ trẻ vì ở độ tuổi này họ dễ lắng nghe và hành động theo ý chí của HLV. Pep Guardiola và Mauricio Pochettino là hai trong số những HLV đi theo xu hướng ấy và Gareth Southgate dường như cũng vậy.
Southgate không bỏ qua yếu tố kinh nghiệm. Ông vẫn duy trì sự cân bằng giữa kinh nghiệm và sức trẻ trong đội ngũ Tam Sư nhưng mỗi khi cần phải lựa chọn giữa hai cầu thủ thì ông thường thiên về cầu thủ trẻ nhiều hơn. Bằng chứng là trong vòng chưa đến 2 năm Southgate đã cho 13 cầu thủ trẻ ra mắt ở Tam Sư và đội Anh mà ông mang đến World Cup là đội có tuổi bình quân trẻ thứ 2 giải đấu cùng với tuyển Pháp.
Những dòng máu trẻ của Tam Sư thời Southgate có Jordan Pickford, Harry Maguire, Ruben Loftus-Cheek và Trent Alexander-Arnold, thay vì những Joe Hart, Chris Smalling, Jack Wilshere hay Walcott. Southgate làm vậy là có lý do bởi ông nhìn thấy ở các cầu thủ trẻ tinh thần không biết sợ, thể lực dồi dào, tốc độ cao và khao khát thể hiện bản thân.
3. Chinh phục giới truyền thông
Một thành công quan trọng khác của Southgate là đội tuyển Anh trẻ trung do ông xây dựng chiếm được tình cảm của giới truyền thông. Ở cấp CLB, nếu bạn càng thành công, bạn càng khiến đa số cổ động viên ghen tị, nhưng ở ĐTQG nỗi thất vọng của công chúng trước những thành tích kém cỏi của đội tuyển suốt một thời gian dài khiến cho thành công mà tuyển Anh đạt được ở World Cup 2018 tạo ra hiệu ứng ngược lại.
Các chàng trai của Gareth Southgate chinh phục truyền thông không chỉ bằng sự trẻ trung của họ mà còn ở cách họ thể hiện mình trong mối quan hệ với công chúng. Nếu những ngôi sao của các phiên bản Tam Sư trước đây tự ngăn cách mình trong những khu tập huấn 5 sao khiến truyền thông cảm thấy nhàm chán thì các tuyển thủ Anh hiện tại được khuyến khích tiếp xúc với truyền thông.
Sau chiến thắng trước Colombia, tuyển thủ Anh chụp ảnh selfie không ngớt với các fan bên ngoài trại tập huấn. Trước đó, họ chơi game với các thành viên CLB báo chí suốt nhiều giờ đồng hồ. Các chàng trai của Southgate cho thấy trong mắt báo giới rằng họ là những người dễ gần, cởi mở, thân thiện. Hiệu ứng đến tức thì.
4. Chiến thuật là “ngôi sao”
Khác biệt giữa Southgate và các HLV tiền nhiệm của tuyển Anh là ở cách vận dụng chiến thuật. Những HLV trước đó có xu hướng tìm mọi cách đặt càng nhiều ngôi sao càng tốt vào đúng những vị trí sở trường của họ, rồi từ đó xác lập chiến thuật thi đấu. Và như thế họ đặt yếu tố con người lên trước còn chiến thuật tương ứng theo sau.
Southgate thì khác. Ông xác lập chiến thuật trước và nếu có gì thay đổi thì các cầu thủ phải học cách thích ứng. Southgate dùng sơ đồ 3-5-2 mà phần lớn cầu thủ Anh đã quen chơi ở CLB của họ nhưng ông chọn nhân sự không chỉ phù hợp về vị trí để lắp ghép vào sơ đồ đó mà còn căn cứ vào bản năng chơi bóng của các cầu thủ và cách tiếp cận trận đấu mà ông muốn triển khai.
5. Xóa tan nỗi sợ hãi đá luân lưu
Với Southgate, tuyển Anh lần đầu tiên chiến thắng bằng đá luân lưu ở World Cup còn tính ở vòng loại trực tiếp các giải lớn thì là lần đầu tiên chiến thắng sau 22 năm. Thành công mang tính bước ngoặt này bắt nguồn từ cuộc cách mạng về tư tưởng mà ông tạo ra để xóa tan nỗi ám ảnh đá luân lưu kém của người Anh trong quá khứ. Họ sợ phải đá 11m phân thắng bại vì họ đá kém và vì họ đá kém nên họ lại càng sợ phải phân định thắng thua bằng đá luân lưu.
Nhưng Southgate nhấn mạnh với các tuyển thủ: “Thành bại trong đá luân lưu không phải là chuyện may rủi mà là thực hiện một kỹ năng khi phải chịu sức ép”. Kết quả thế nào chúng ta đã thấy. Anh vượt qua Colombia bằng đá 11m. Họ không chỉ thắng một trận đấu đơn thuần bằng đá luân lưu. Họ thực tế đã chiến thắng nỗi sợ hãi của chính mình suốt hơn 2 thập kỷ.