Bài 1: Người lao động trẻ chật vật tìm nơi an cư
Giá nhà tại TP Hồ Chí Minh liên tục tăng trong năm 2025, trong khi thu nhập của người lao động trẻ không theo kịp. Nguồn cung nhà ở vừa túi tiền ngày càng khan hiếm, còn nhiều dự án lại bỏ hoang. Nghịch lý này khiến giấc mơ an cư của hàng nghìn người trẻ tiếp tục xa dần.
Khoảng cách giá nhà và thu nhập ngày càng rộng
Nhiều năm qua, nhu cầu an cư lạc nghiệp của nhóm lao động trẻ có thu nhập trung bình và thấp tại TP Hồ Chí Minh ngày càng trở nên cấp thiết. Dù có công việc ổn định và thu nhập cải thiện dần theo thời gian, họ vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận nhà ở.
Dự án Khu cao ốc căn hộ và biệt thự cao cấp BMC – Hưng Long (BMC Hưng Long), tại địa chỉ số 1323 Huỳnh Tấn Phát, phường Phú Thuận (TP Hồ Chí Minh) khởi công từ năm 2011 đến nay vẫn nhếch nhác và chưa hoàn thành.
Theo báo cáo của CBRE Việt Nam quý 3/2025, giá bán sơ cấp căn hộ tại TP Hồ Chí Minh đạt khoảng 87 triệu đồng/m², tăng 31% so với cùng kỳ 2024, đẩy mặt bằng giá chung cư vượt xa khả năng chi trả của phần lớn người lao động trẻ. Theo phân tích của các nhà đầu tư bất động sản, để mua căn hộ 70 m² với mức giá phổ biến hiện nay, một hộ gia đình có thu nhập khá cần 9 - 10 năm tích lũy.
Trong khi đó, mức thu nhập phổ biến của lao động trẻ hiện dao động 12 - 20 triệu đồng/tháng, phần lớn chỉ đủ chi trả chi phí sinh hoạt và một phần tiết kiệm. Chênh lệch giữa tốc độ tăng thu nhập và tốc độ tăng giá nhà ngày càng lớn khiến khả năng tích lũy mua nhà gần như ngoài tầm với.
Không chỉ lo về giá cả, nhiều người dân còn bày tỏ sự e ngại khi đầu tư vào một dự án bất động sản ngay từ giai đoạn mới khởi công. Thực tế cho thấy những năm qua, không ít dự án bị chậm tiến độ, thậm chí có trường hợp kéo dài nhiều năm mà vẫn chưa thể bàn giao nhà cho người mua.
Chị Võ Trần Bảo Tiên, ở phường Tân Phong, TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Tôi rất mong muốn tạo dựng sự nghiệp ở thành phố và sở hữu căn nhà của riêng mình để yên tâm làm việc. Nhưng giá nhà đất hiện nay quá cao so với mức thu nhập của tôi, việc mua nhà ở thời điểm này quá khó khăn. Tôi xem trên báo thấy có nhiều dự án nhà ở bỏ hoang không có người ở, trong khi nhiều người đang sinh sống và làm việc tại TP Hồ Chí Minh cũng đang rất cần một tổ ấm”.
Tương tự, bà Nguyễn Huỳnh Như (phường Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh) cho biết: “Điều khiến tôi băn khoăn nhất không chỉ là giá nhà tăng nhanh mà còn là cảm giác bất ổn khi thị trường xuất hiện nhiều dự án "ma", xây dựng dang dở hoặc hoàn thiện nhưng không có cư dân về ở. Những khu nhà trống trải qua nhiều năm, thiếu tiện ích và thiếu sức sống khiến tôi càng ngại đầu tư”.
Nhiều người lao động trẻ cho rằng, nếu có chính sách hỗ trợ vay ưu đãi và phát triển thêm phân khúc nhà ở phù hợp thu nhập, họ sẽ mạnh dạn vay - trả góp để an cư.
Hàng loạt dự án nhà ở bị “lãng quên”
Hơn 10 năm qua, không ít dự án được kỳ vọng là “khu đô thị kiểu mẫu”, “thành phố thu nhỏ” với đầy đủ tiện ích hiện đại, tạo nên môi trường sống mới cho cư dân. Tuy nhiên, rất nhanh sau đó, nhiều dự án lại rơi vào tình trạng dở dang hoặc hoàn thiện nữa vời trên địa bàn thành phố.
Khu tái định cư Bình Khánh rộng 38,4 ha, thuộc chương trình xây dựng 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư Khu đô thị Thủ Thiêm ở phường An Khánh, TP Hồ Chí Minh đã hoàn thành từ năm 2015 nhưng đến nay vẫn “vườn không, nhà trống”.
Điển hình là Khu tái định cư Bình Khánh rộng 38,4 ha, thuộc chương trình xây dựng 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư Khu đô thị Thủ Thiêm ở phường An Khánh, TP Hồ Chí Minh đã hoàn thành các đây 10 năm nhưng đến nay vẫn im hơi, lặng tiếng. Hằng năm, TP Hồ Chí Minh phải chi hàng chục tỷ đồng để trả phí bảo trì, quản lý để chờ thực hiện bố trí tái định cư.
Mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh tiếp tục ban hành kế hoạch tổ chức đấu giá 3.790 căn hộ chung cư tái định cư thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, phường An Khánh; đồng thời, chuyển sang mô hình nhà ở thương mại. Được biết, TP Hồ Chí Minh sẽ chia 3.790 căn hộ tái định cư thành hai khối để đấu giá, gồm 2.220 căn tại các block R1, R2, R3 và 1.570 căn tại các block R4, R5. Toàn bộ số căn hộ này sẽ được bán với mục đích sử dụng làm nhà ở thương mại.
Tại xã Nhà Bè, dự án Kenton Node, trước đây mang tên Kenton Residence, từng là tâm điểm của thị trường bất động sản khi mới trình làng. Dự án tọa lạc trên mặt tiền đường Nguyễn Hữu Thọ nối với đường Nguyễn Văn Linh, dự án có tổng diện tích 9,1 ha,với 1.640 căn hộ. Tổng vốn đầu tư cho dự án này vào thời điểm đó là 300 triệu USD, được dự kiến hoàn thành vào năm 2011. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn trong số phận long đong, chưa tìm được lối ra.
Không xa đó, dự án Khu cao ốc căn hộ và biệt thự cao cấp BMC, Hưng Long trên đường Huỳnh Tấn Phát, phường Phú Thuận, TP Hồ Chí Minh cũng từng là một “siêu” dự án. Tuy nhiên, sau thời gian ngắn thi công, dự án bị “trùm mền” và bị bỏ hoang suốt hơn một thập kỷ.
Bà Nguyễn Thị Hạnh, người dân sống gần khu vực dự án BMC chia sẻ: “Dự án này bỏ hoang quá lâu khiến tôi cũng lo lắng vì công trình xuống cấp, lỡ sập đổ thì rất nguy hiểm. Để lâu còn trở thành nơi trú ngụ của rắn và nhiều loài bò sát, ảnh hưởng đến đời sống của người dân quanh khu vực. Tôi mong dự án được sớm khởi động lại để đảm bảo an toàn cho khu dân cư”.
Cách trung tâm TP Hồ Chí Minh khoảng 20km, Khu tái định cư Vĩnh Lộc B (xã Tân Vĩnh Lộc, TP. Hồ Chí Minh) rộng 31ha, xây gần 1.000 tỷ đồng (đưa vào sử dụng từ 2013) hiện đối mặt tình trạng hoang vắng, chỉ 23/45 block có người ở (874 hộ, 3.874 nhân khẩu), 22 block bỏ trống, nhiều tiện ích xuống cấp do người dân không ở, đi lại xa, thiếu việc làm, hoặc giữ nhà chờ bán, làm vốn. Tình trạng này gây lãng phí lớn, ảnh hưởng cảnh quan và an ninh, dẫn đến việc TP Hồ Chí Minh tìm giải pháp như chuyển đổi sang nhà ở xã hội, đấu giá hoặc phân bổ lại quỹ nhà trống này.
Ông Nguyễn Sơn, người dân địa phương cho biết: “Khi được bố trí về đây, nhiều hộ dân tỏ ra ngán ngẩm vì khu vực quá xa trung tâm, cách xa nơi sinh sống cũ và lại thiếu trạm xe buýt trong khu dân cư. Do bất tiện trong đi lại và sinh hoạt, phần lớn các hộ tái định cư đã rời đi khiến cả khu chung cư rơi vào cảnh vắng vẻ, hoang lạnh như ‘nhà ma’”.
Bài 2: Khơi thông pháp lý, ‘hồi sinh’ các dự án bị ‘đóng băng’