Phát triển nhà ở xã hội (NOXH) sẽ vừa giúp thị trường bất động sản (BĐS) từng bước khắc phục được lệch pha cung - cầu, đồng thời đáp ứng được mục tiêu Chiến lược nhà ở quốc gia giúp người dân có cơ hội cải thiện về nhà ở, nhất là những người nghèo, người thu nhập thấp. Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam (ảnh) xung quanh vấn đề này.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam |
´Mặc dù có chính sách cho hộ gia đình được vay ưu đãi với lãi suất 6%/năm khi mua NOXH, nhưng việc tiếp cận nguồn vốn vẫn còn khó do vướng mắc về khả năng chi trả. Xin Thứ trưởng chia sẻ quan điểm về vấn đề này, và với những trường hợp không đủ khả năng chi trả sẽ giải quyết ra sao?
Chúng ta phải có nhiều giải pháp, nhiều gói sản phẩm và loại hình khác nhau để mọi đối tượng có thể giải quyết được vấn đề nhà ở. Thứ nhất, với những người có thu nhập thấp nhưng đủ khả năng vay ngân hàng, thì chúng ta phải có dải sản phẩm từ nhỏ tới lớn. Ví dụ tiêu chuẩn nhà thu nhập thấp theo quy định là 30 - 70 m2 và có hạ tầng đầy đủ. Sắp tới có thể có các căn hộ nhỏ hơn đáp ứng nhu cầu của đối tượng độc thân hoặc những người có thu nhập quá thấp. Có ý kiến lo ngại rằng đây sẽ là những khu ổ chuột trong tương lai, nhưng thực tế ngay tại đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, có những hộ gia đình 24 người chen chúc trong diện tích vỏn vẹn 30 m2. Vì vậy, cần “cân đo đong đếm” từ nhu cầu đến khả năng chi trả của người dân.
Với những đối tượng chưa đủ khả năng mua nhà thu nhập thấp kể cả với căn hộ có diện tích nhỏ nhất thì lại cần chính sách phát triển và hỗ trợ nhà ở cho thuê. Theo tính toán, giá thuê căn hộ khoảng 40- 45 m2 chỉ vào khoảng 2 triệu đồng/tháng là hợp lý. Bên cạnh đó, có thể phát triển một số dự án nhà ở thuê theo gói, tức là thuê theo thời hạn hợp đồng 6 năm hoặc 12 năm. Nói cách khác, đây chính là sở hữu nhà ở có thời hạn.
Mặc dù nguồn lực của Chính phủ còn hạn chế nhưng vẫn cố gắng đảm bảo an sinh xã hội, tìm mọi cách đáp ứng nhu cầu nhà ở cho dân với các hình thức thích hợp (thuê, thuê - mua hoặc mua), quy mô sản phẩm khác nhau. Nhà nước cố gắng lo chỗ ở cho người dân, chứ không lo sở hữu nhà cho người dân. Bởi vậy, việc này phải giải quyết lâu dài, hàng chục năm chứ không phải trong một vài năm.
´Những căn hộ có giá thành hợp lý và chất lượng tốt là kỳ vọng của người dân về NOXH. Mong muốn này đang được ngành xây dựng đáp ứng ra sao và có cơ chế gì để thu hút doanh nghiệp tham gia phát triển NOXH, thưa Thứ trưởng?
Hiện rất nhiều khu NOXH có chất lượng không khác gì nhà ở thương mại về yêu cầu kỹ thuật và an toàn, chỉ khác nhau về vật liệu hoàn thiện. Điều này thể hiện từ chất lượng kiến trúc, chất lượng cảnh quan môi trường đến chất lượng công trình, đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân. NOXH vẫn phải cạnh tranh và người dân có toàn quyền lựa chọn mà không bị bắt buộc phải mua của dự án nào. Với vai trò cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Xây dựng sẽ kiểm soát giá bán, cũng như vấn đề chất lượng công trình NOXH.
Với mức hỗ trợ của Nhà nước như hiện nay về thuế, tiền sử dụng đất, nhất là từ gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng, NOXH đã có giá từ 10 - 12 triệu đồng/m2 tại Hà Nội. Ngoài ra, một số tỉnh, thành khác như Hưng Yên, Thái Bình, Phú Thọ, Nghệ An, Bắc Ninh,… cũng đưa ra các dự án NOXH với mức giá dưới 7 triệu đồng/m2.
Để phát triển quỹ NOXH, Chính phủ đã đưa ra nhiều ưu đãi như: không thu thuế hoặc giảm thuế, không thu tiền sử dụng đất, tăng mật độ xây dựng, ưu đãi nguồn vốn tín dụng, rút gọn thủ tục đầu tư xây dựng cơ bản... Trong kỳ họp Quốc hội vừa qua, Bộ Xây dựng tiếp tục đề xuất cho phép miễn, giảm thuế giá trị gia tăng cho các hộ gia đình, cá nhân mua NOXH và mua nhà thương mại để ở lần đầu; cho phép các doanh nghiệp đầu tư NOXH được hưởng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức cao nhất…
Đến nay đã có 50 dự án đăng ký chuyển đổi từ nhà thương mại sang NOXH với quy mô 34.000 căn, chủ yếu tại các đô thị lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Mục tiêu đặt ra là tạo điều kiện cho người thu nhập thấp được mua nhà giá rẻ, khuyến khích doanh nghiệp tham gia phát triển NOXH.
Xin cảm ơn Thứ trưởng!
Thu Hằng (thực hiện)