Hết gói 30.000 tỷ đồng, người mua nhà bơ vơ
Trong những năm gần đây, chính sách tín dụng ưu đãi cho vay mua NOXH trông vào số tiền từ gói 30.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, gói tín dụng này hiện đã hết hiệu lực bởi số dư vay vốn của ngân hàng đã vượt mức, bởi vậy Ngân hàng Nhà nước quyết định chỉ giải ngân cho các hợp đồng mua nhà kí trước ngày 1/4/2016, thời gian giải ngân không quá 31/12/2016. Như vậy hiện nay người dân và cả doanh nghiệp đã không còn được tiếp tục vay tiền từ gói tín dụng này.
Người dân đang “khát” nhà ở xã hội. |
Bộ Xây dựng cho biết, sau khi gói 30.000 tỷ đồng kết thúc, việc cho vay mua NOXH sẽ thực hiện theo quy định tại Luật Nhà ở và Nghị định 100/NĐ-CP năm 2015 của Chính phủ về phát triển NOXH, nghĩa là sẽ không ấn định một gói vay cụ thể mà sẽ có chính sách cho vay lâu dài, ổn định.
Thực hiện điều này, đầu tháng 8, Ngân hàng Chính sách xã hội đã có văn bản hướng dẫn thủ tục vay vốn với lãi suất ưu đãi 4,8%/năm để mua NOXH, thực hiện từ ngày 15/8/2016. Mức lãi suất này còn thấp hơn lãi suất 5% của gói 30.000 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay, chính sách mới này vẫn chưa thể triển khai do ngân hàng này chưa bố trí được nguồn vốn.
Bị lỡ nhịp với gói 30.000 tỷ đồng nên chị Nguyễn Thị Hoa (Từ Liêm, Hà Nội) cảm thấy vui mừng khi biết thông tin sẽ được vay mua nhà với lãi suất ưu đãi 4,8% từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Tuy nhiên hiện nay chính sách này lại chưa thể thực hiện do Ngân hàng Chính sách xã hội chưa bố trí được nguồn vốn. “Tạm thời phải dừng ý định mua nhà lại để nghe ngóng thôi”, chị Hoa nói.
Không chỉ người dân chờ đợi chính sách mà các chủ đầu tư vay tiền xây NOXH cũng như “ngồi trên đống lửa”. Dự án NOXH The Vesta (Hà Đông, Hà Nội) của chủ đầu tư là Công Hải Phát không còn được vay tiền từ gói 30.000 tỷ đồng nhưng lại đang chịu áp lực phải triển khai đúng tiến độ như đã cam kết với khách hàng. Ông Đinh Thế Quỳnh, Phó TGĐ Sàn giao dịch bất động sản Hải Phát cho biết: “Nếu không sớm có chính sách cho vay mới thì áp lực với chúng tôi rất lớn bởi phải nai lưng đi vay thương mại triển khai dự án”.
Như vậy, chừng nào Ngân hàng Chính sách Xã hội vẫn phải chờ vốn để giải ngân thì chừng đó người dân vẫn chưa thể mua được nhà với lãi suất ưu đãi còn doanh nghiệp cũng loay hoay chưa thể triển khai dự án NOXH.
Nhu cầu mua nhà rất lớn
Theo Bộ Xây dựng, trong năm 2015, cả nước đã hoàn thành đầu tư xây dựng 33 dự án NOXH, trong đó có 13 dự án nhà ở cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng 6.164 căn hộ và 20 dự án nhà ở cho công nhân, quy mô xây dựng 8.273 căn hộ. Tính đến nay, cả nước đã hoàn thành đầu tư xây dựng 135 dự án NOXH, trong đó có 51 dự án nhà ở cho người thu nhập thấp, quy mô 25.850 căn hộ và 84 dự án NOXH cho công nhân, quy mô xây dựng 28.550 căn hộ. Bộ Xây dựng cho rằng nhu cầu của người dân hiện còn rất lớn nên cần có những chính sách dài hơi mới có thể đáp ứng được.
Trong khi đó, theo báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhu cầu nhà NOXH hiện nay cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị trên cả nước là khoảng 282.000 căn hộ với 11,28 triệu m2. Từ nay đến năm 2020, tổng nhu cầu cần khoảng 432.000 căn hộ với 17,28 triệu m2. Như vậy, tình hình thực hiện những năm qua mới đáp ứng được khoảng hơn 12% nhu cầu xã hội. Từ nay đến năm 2020 vẫn phải xây dựng thêm rất nhiều NOXH.
Bên cạnh việc tạo thêm nguồn cung NOXH thì Nhà nước cũng đang tìm nhiều biện pháp giúp người thu nhập thấp có thể mua được NOXH để an cư. Anh Nguyễn Văn Nam (sinh năm 1985, quê Nghệ An, đang làm việc tại TP Hồ Chí Minh) cho biết, thu nhập hàng tháng được khoảng 8 triệu đồng. Tiết kiệm nhiều năm, hai vợ chồng để dành được gần 200 triệu đồng. Anh Nam rất mong muốn mua căn hộ chung cư từ các dự án NOXH với giá khoảng 800 triệu đồng và thời gian trả nợ kéo dài. Tuy nhiên, nhiều lần đến ngân hàng hỏi thủ tục để vay, anh Nam đều được thông báo không đủ điều kiện vay vì thu nhập 8 triệu đồng (vợ không lương), không đảm bảo khả năng trả nợ. Anh Nam mong mỏi: “Tôi mong Nhà nước có thêm các chương trình vay với lãi suất thấp và thời gian trả nợ kéo dài”.
Theo một cuộc khảo sát mới đây của Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh trên 5 đối tượng được mua, thuê mua NOXH, hiện thành phố có hơn 80.000 người có nhu cầu đăng ký mua NOXH. Loại nhà mong đợi nhất là chung cư (chiếm 94%), với giá nhà từ 800 triệu đồng/căn (phạm vi nội thành), diện tích từ 25 - 90 m2/căn.
Gói 30.000 tỷ đồng đã đáp ứng phần nào nhu cầu của người dân về NOXH. Tuy nhiên sau khi gói này kết thúc, để đáp ứng tốt nhu cầu của người dân, các cơ quan quản lý cần có những nghiên cứu đầy đủ, chi tiết về nhu cầu của người dân (loại hình nhà, giá nhà, diện tích, thời gian vay...) để đưa ra những chính sách mới phù hợp.
Ông Nguyễn Trần Nam, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam: Nhiều địa phương chưa nghiêm túc trong chuẩn bị kế hoạch, quỹ đất cho NOXH. Nhiều dự án không thực hiện quy định dành quỹ đất 20% cho NOXH, nhà ở cho thuê. Tốc độ xây dựng nhà ở xã hội đang có dấu hiệu chậm lại. Chúng tôi kiến nghị thành lập thí điểm quỹ đầu tư bất động sản hoặc mô hình ngân hàng tiết kiệm nhà ở đang được giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội. Đây là mô hình rất tốt. Hiệp hội cam kết phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng để tạo lập nguồn vốn lâu dài cho thị trường bất động sản. Ông Bùi Tiến Thành, Phó phòng Phát triển nhà (Sở Xây dựng Hà Nội): Cần giám sát kĩ việc xét duyệt hồ sơ mua NOXH đã đúng đối tượng chưa, từ lúc bắt đầu nhận hồ sơ đến khi xem xét chấm điểm. Sở Xây dựng chủ yếu kiểm tra để tránh các đối tượng mua ở 2 dự án. Trong trường hợp chủ đầu tư vi phạm như bán nhà không đúng đối tượng thì chủ đầu tư sẽ bị xử lý về hành chính. Nếu chủ đầu tư cố tình vi phạm, tiếp tay ở trục lợi sẽ bị cho vào danh sách “đen”. Chúng tôi sẽ kiến nghị thành phố không giao chủ đầu tư thực hiện các dự án NOXH khác trên địa bàn. |