Kết luận thanh tra dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước ở Đà Nẵng

Theo kết luận thanh tra, năm 2005, UBND thành phố Đà Nẵng ban hành quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 Khu đô thị - sân golf Đa Phước. 

Sau nhiều lần điều chỉnh, dự án có tổng diện tích khoảng 240 ha, trong đó diện tích cho Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil thuê 181,53 ha thực hiện dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước, chủ đầu tư chịu trách nhiệm san lấp, xây dựng cơ sở hạ tầng, bàn giao cho UBND thành phố Đà Nẵng quản lý khoảng 64 ha, bao gồm: 29 ha được UBND thành phố Đà Nẵng giao đất cho Công ty cổ phần Xây dựng 79 để góp vốn liên doanh với Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil xây dựng nhà để bán, khoảng 25 ha xây dựng khu trung tâm văn hóa của thành phố và 10 ha xây dựng công viên phần mềm. 

Tại thời điểm thanh tra, Khu đô thị - sân golf Đa Phước triển khai 2 dự án: Dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước diện tích 181 ha (gọi tắt là Dự án 181 ha) và dự án Khu nhà phố và biệt thự bờ biển Thanh Bình (gọi tắt là Dự án 29 ha). Trong đó, với Dự án 181, từ năm 2006 đến trước năm 2015, tổ chức thực hiện dự án là Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil, vốn điều lệ là 666,142 tỉ đồng, năm 2015 công ty tăng vốn điều lệ lên 672,7 tỉ đồng, số vốn tăng thêm 6,7 tỉ đồng do Công ty cổ phần Xây dựng 79 của Phan Văn Anh Vũ (còn gọi là Vũ “nhôm”) góp. 

Ngày 3/10/2016, Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon chuyển nhượng 99% vốn góp của mình tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil cho Công ty cổ phần Nova Bắc Nam 79. Sau khi chuyển nhượng, Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil đổi tên là Công ty trách nhiệm hữu hạn The Sunrise Bay. 

Dự án Khu nhà phố và biệt thự bờ biển Thanh Bình được xây dựng trên diện tích 29 ha do Công ty trách nhiệm hữu hạn Phát triển nhà Đa Phước thực hiện. 

Nhiều vi phạm trong thực hiện dự án

Theo kết luận thanh tra, dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, việc triển khai, thực hiện dự án đã có nhiều vi phạm.

Cụ thể, việc UBND thành phố Đà Nẵng và các ban, ngành ký thỏa thuận với Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil thời điểm 2006 có một số nội dung không đúng quy định của pháp luật: xác định tiền thuê đất và mặt nước (Dự án 181 ha chỉ phải nộp 10 triệu USD trong 50 năm cho 145 ha đất) không có cơ sở, không bị điều chỉnh trong suốt thời gian hoạt động của dự án... 

Mặt khác, cho phép Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil trong trường hợp bán biệt thự, nhà liền kề hoặc căn hộ chung cư cho các đối tượng được phép mua, không phải trả thêm các khoản chi phí liên quan đến việc sử dụng đất là vi phạm quy định về đất đai. 

Bên cạnh đó, UBND thành phố Đà Nẵng không giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, các sở, ngành có liên quan mà lại giao Trung tâm Xúc tiến đầu tư làm đầu mối tiếp nhận hồ sơ, thẩm tra dự án đầu tư (Dự án 181 ha và Dự án 29 ha) là vi phạm quy định về chứng nhận đầu tư. 

UBND thành phố Đà Nẵng phê duyệt Quy hoạch chi tiết 1/500 và các lần điều chỉnh của Dự án 181 ha không lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân liên quan theo nhiệm vụ được giao là không đúng quy định tại Khoản 1, điều 32 Luật Xây dựng.

Dự án 181 ha và Dự án 29 ha đều thay đổi nhà đầu tư nhưng đến thời điểm thanh tra, chủ đầu tư chưa làm thủ tục điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, vi phạm Khoản 1 điều 33 Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015. 

Bỏ qua đánh giá tác động môi trường, có dấu hiệu trốn thuế

Theo Thanh tra Chính phủ, đến thời điểm thanh tra, tại Dự án 29 ha, chủ đầu tư không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, mặt khác dự án thuộc trường hợp phải cấp giấy phép xây dựng nhưng vẫn chưa được cấp. Dự án 181 ha được điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 nhiều lần, trong đó, có những lần điều chỉnh đã làm thay đổi về mục tiêu, cơ cấu sử dụng đất, có tác động đến môi trường nhưng Công ty trách nhiệm hữu hạn Daewon Cantavil không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường bổ sung, UBND thành phố Đà Nẵng không yêu cầu chủ đầu tư lập báo cáo đánh giá tác động môi trường bổ sung là không đúng quy định Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, Luật Bảo vệ môi trường năm 2014. 

Đáng chú ý, theo đơn giá đất năm 2011 do UBND thành phố Đà Nẵng xác định tại Văn bản số 16/UBND-STC ngày 3/1/2018 thì đơn giá bình quân khu vực Dự án 29 ha là hơn 5,1 triệu đồng/m2. Tổng số tiền sử dụng đất tính cho toàn bộ dự án tại thời điểm giao đất năm 2011 là 1.497 tỉ đồng, trong khi Công ty cổ phần Xây dựng 79 chỉ phải nộp 87 tỉ đồng, thấp hơn so với quy định là 1.410 tỉ đồng.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, tại Dự án 181 ha, Phan Văn Anh Vũ và Lê Văn Sáu là một người, do đó, Hợp đồng (không số) ngày 29/6/2015 ký giữa Công ty cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 (đại diện pháp luật là Phan Văn Anh Vũ) với Lê Văn Sáu không đủ điều kiện để xác lập giao dịch giữa các bên theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005. 

Mặc dù có sự thay đổi về thông tin liên quan đến nhà đầu tư, tổ chức kinh tế thực hiện dự án nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện thủ tục điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định.

Tại Dự án 29 ha, Phan Văn Anh Vũ (Chủ tịch Hội đồng quản trị, đại diện pháp luật của Công ty cổ phần Xây dựng 79) ký hợp đồng chuyển nhượng 100% vốn (chuyển nhượng dự án) tại Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển nhà Đa Phước cho ông Võ Ngọc Châu. Tại thời điểm chuyển nhượng, ông Võ Ngọc Châu là thành viên Hội đồng quản trị, Phó Tổng giám đốc công ty, sau khi chuyển nhượng Võ Ngọc Châu là Chủ tịch của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển nhà Đa Phước. Theo quy định của pháp luật, Công ty cổ phần Xây dựng 79 phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 573,369 tỉ đồng nhưng thực tế chỉ kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp bằng 0 (không đồng), có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế.

Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an

Thanh tra Chính phủ cho biết đã chuyển những thông tin tài liệu sai phạm tại 2 dự án này đến Bộ Công an để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND thành phố Đà Nẵng chấn chỉnh, xử lý theo thẩm quyền đối với những vi phạm, khuyết điểm; Rà soát các quyết định hành chính do UBND thành phố Đà Nẵng ban hành chưa đúng cần bổ sung, sửa đổi; các quyết định ban hành trái thẩm quyền phải huỷ bỏ; tổ chức rà soát, yêu cầu các chủ đầu tư khi thực hiện dự án phải đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, đất đai, môi trường, tài chính và các quy định pháp luật có liên quan. 

Theo thẩm quyền, UBND thành phố Đà Nẵng kiểm điểm, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có vi phạm, khuyết điểm nêu tại kết luận thanh tra. Đồng thời, thực hiện các thủ tục, quy trình thu hồi Dự án 181 ha đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật; UBND thành phố Đà Nẵng cần lưu ý tạo điều kiện để sớm triển khai việc khai thác, sử dụng quỹ đất này theo đúng quy định, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tránh xảy ra khiếu kiện sau này.