Để thực hiện được mục tiêu này, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cả nước đã chủ động nắm địa bàn, đối tượng; tích cực đấu tranh, phát hiện, triệt xóa nhiều vụ mua bán, vận chuyển ma túy lớn.
Công tác phòng, chống ma túy tiến hành “từ sớm, từ xa, từ cơ sở” với quan điểm, phương châm “không chỉ đánh khúc giữa”, bắt giữ toàn bộ đường dây, tổ chức tội phạm ma túy, đối tượng chủ mưu cầm đầu, đã cho thấy những hiệu quả tích cực.
Quyết đẩy lùi ma túy ra khỏi xã hội
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Chủ tịch Ủy ban quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm và lãnh đạo Bộ Công an, trong Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2024 với chủ đề "Chung tay xây dựng xã, phường, thị trấn sạch ma túy", Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) đã chỉ đạo lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc.
Lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy tập trung điều tra, triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán, vận chuyển ma túy liên tỉnh, xuyên quốc gia; chú ý bóc gỡ cả đường dây, bắt được đối tượng cầm đầu. Đồng thời, tập trung đấu tranh chống tội phạm ma túy lợi dụng tuyến hàng không, bưu điện, chuyển phát nhanh, không gian mạng để hoạt động; thực hiện tốt các mặt công tác nghiệp vụ, phương án, kế hoạch nghiệp vụ của Bộ Công an về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy. Lực lượng sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an và lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy của Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển (Bộ Quốc phòng), Hải quan (Bộ Tài chính) tăng cường kiểm tra, kiểm soát, tấn công, trấn áp tội phạm ma túy ngay từ khu vực biên giới, cửa khẩu và trên biển, ngăn chặn trồng cây có chứa chất ma túy, không để sản xuất trái phép chất ma túy trong nội địa.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, 6 tháng đầu năm 2024, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy toàn quốc đã phối hợp các lực lượng chức năng đấu tranh, khám phá thành công hơn 14.461 vụ, bắt giữ hơn 23.110 đối tượng, thu giữ hơn 196 kg heroin, hơn 2,34 tấn và 1,47 triệu viên ma túy tổng hợp, 882 kg cần sa. Riêng Cục C04 phát hiện, bắt giữ 33 vụ, 138 đối tượng, thu giữ hơn 81 kg heroin, hơn 212 kg và 82.000 viên ma túy tổng hợp, 25 kg ma túy tổng hợp dạng nước.
Điển hình như chuyên án đấu tranh triệt phá quán bar Phương Lâm, có trụ sở tại 44 Gò Dầu, Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh mua bán và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Quá trình điều tra, Cục C04 đã bắt giữ khẩn cấp, khởi tố bị can, tạm giam 23 đối tượng, trong đó có 15 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, 7 đối tượng mua bán trái phép chất ma túy và 1 đối tượng chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy.
Một chuyên án lớn khác do C04 đấu tranh, triệt phá là đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ nước ngoài về Việt Nam tiêu thụ do Hoàng Bá Dương (25 tuổi) và Hoàng Văn Thành (26 tuổi) quê Nam Sách, Hải Dương cầm đầu. Thủ đoạn của các đối tượng là cất giấu ma túy trong đèn sưởi, nồi lẩu, lon hộp sữa bột, rồi thông qua dịch vụ vận chuyển để giao - nhận ma túy, nhằm trốn tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng. Hay như đầu tháng 6, Cục C04 chủ trì, phối hợp với Cơ quan phòng, chống ma túy Thái Lan và các đơn vị bắt giữ đối tượng Nguyễn Tuấn Thanh (33 tuổi, ở Thành phố Hồ Chí Minh), đối tượng truy nã về tội danh sản xuất trái phép chất ma túy.
Luật Phòng, chống ma túy đi vào cuộc sống
Sau hai năm triển khai, Chính phủ, các bộ và địa phương đã quan tâm chỉ đạo, tổ chức triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản quy định chi tiết, đến nay Luật và các văn bản quy định chi tiết đã đi vào cuộc sống, góp phần quan trọng trong công tác phòng, chống ma túy.
Theo đánh giá của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, nhận thức của cá nhân và gia đình, trách nhiệm của các cơ quan tổ chức trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy đã có sự chuyển biến tích cực, thể hiện thông qua các hoạt động: tuyên truyền, giáo dục thành viên, người thân trong gia đình về tác hại của ma túy; hợp tác với các cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy; tích cực tham gia tố giác tội phạm về ma túy, giúp lực lượng chức năng triệt xóa nhiều tụ điểm phức tạp về ma túy; cung cấp nhiều thông tin về người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy; hỗ trợ công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng, cai nghiện tự nguyện tại cơ sở cai nghiện và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; theo dõi giúp đỡ người nghiện ma túy tái hòa nhập cộng đồng; phòng, chống tái nghiện.
Ngay sau khi Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 có hiệu lực thi hành, Công an các địa phương đã quan tâm chỉ đạo rà soát, phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy và tiến hành lập hồ sơ theo quy định. Luật Phòng, chống ma túy 2021 và các văn bản quy định chi tiết đã tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác xác định tình trạng nghiện, cai nghiện ma túy, quy định tiêu chí đưa ra khỏi danh sách người nghiện. Các địa phương đã tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ, thực hiện hiệu quả công tác cai nghiện ma túy, tăng cường rà soát lập hồ sơ đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc.
Theo Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, bên cạnh công tác đấu tranh, Cục C04 tham mưu với lãnh đạo Bộ Công an phối hợp với UBND thành phố Hà Nội tổ chức chương trình tuyên truyền phòng, chống ma túy hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy với chủ đề "Chung một quyết tâm - Vì cộng đồng không ma túy", sẽ diễn ra từ ngày 28/6 đến 30/6.
Thông qua chương trình, tuyên truyền sâu rộng, lan tỏa đến mọi tầng lớp nhân dân về tác hại của ma túy; qua đó cổ vũ, động viên, khích lệ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và nhân dân tích cực hưởng ứng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; chung tay phòng, chống ma túy với tinh thần “Mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi gia đình là một pháo đài trong phòng, chống ma túy”, kiên quyết đấu tranh chống tội phạm ma túy, tiến tới đẩy lùi loại tệ nạn nguy hiểm này ra khỏi đời sống xã hội.
Chuyển biến trong công tác cai nghiện
Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, cả nước hiện có 43.748 người sử dụng trái phép chất ma túy. Số người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy có biểu hiện loạn thần “ngáo đá” hiện nay là 1.459 người (chiếm 0,68% trong tổng số người sử dụng, người nghiện ma túy). Số vụ phạm tội hình sự (giết người, cố ý gây thương tích…) do người sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện loạn thần “ngáo đá” gây ra là 21 vụ.
Tổng số người nghiện ma túy trên toàn quốc là 170.521 người. Tổng số người bị quản lý sau cai nghiện ma túy trên toàn quốc là 14.996 người. Như vậy, tính tổng số người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy trên toàn quốc hiện nay là 229.265 người.
Cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng có nhiều chuyển biến, số đơn vị cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng tăng 401 đơn vị, tăng 932% so với năm 2022. Một số địa phương có cách làm hay, sáng tạo để khắc phục khó khăn như giao cho các Trung tâm y tế là cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện tại gia đình, cộng đồng; thành lập Điểm tư vấn, chăm sóc hỗ trợ điều trị nghiện ma túy tại cộng đồng. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Sở Y tế tổ chức tập huấn kiến thức cơ bản, kiến thức chuyên sâu về tư vấn hỗ trợ điều trị nghiện ma túy; chẩn đoán và điều trị một số loại ma túy phổ biến tại cộng đồng. Cung cấp trang thiết bị cơ bản cho các Điểm tư vấn để hỗ trợ các Điểm tư vấn từng bước đi vào hoạt động có hiệu quả.
Hợp tác quốc tế ngày càng hiệu quả
Thực tiễn cho thấy ma túy là vấn đề toàn cầu, do vậy không một quốc gia nào có thể đơn độc trong cuộc chiến với tội phạm ma túy. Có thể nói, công tác phối hợp phòng, chống ma túy giữa Việt Nam với các nước trong khu vực đang ngày càng hiệu quả và nâng lên một tầm cao mới.
Theo Cục C04, kể từ Tuyên bố chung cấp Bộ trưởng tại Việt Nam vào năm 2019 đến nay, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý của Việt Nam đã phối hợp triệt phá các chuyên án lớn đấu tranh với đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia, bắt giữ các đối tượng chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo nhiều đường dây cung cấp ma túy vào Việt Nam với số lượng lớn. Đây còn là những đối tượng truy nã lâu năm, đặc biệt nguy hiểm. Bên cạnh đó, trên cơ sở thỏa thuận hợp tác, Cục C04 đã thiết lập mạng lưới đường dây nóng nhằm phục vụ trao đổi, xác minh thông tin nhanh 24/24 về tội phạm ma túy, sẵn sàng phối hợp đấu tranh với các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia, đối tượng truy nã về ma túy, từ đó xây dựng các phương án, kế hoạch để tổ chức lực lượng, phối hợp đấu tranh, ngăn chặn từ xa.
Hợp tác quốc tế về phòng, chống tội phạm ma túy là công tác nghiệp vụ không thể thiếu của lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Việt Nam. Đây được coi là cánh tay nối dài giúp đạt được mục tiêu thắng lợi trong công cuộc đấu tranh với tội phạm về ma túy theo tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo Bộ về phòng ngừa ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát.
Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cho hay: Ngoài những nỗ lực trong nước, C04 cũng đẩy mạnh hợp tác với các nước trong và ngoài khu vực, các nước đối tác trên thế giới. Trong đó, phối hợp với Cơ quan phòng, chống ma túy Hoa Kỳ tổ chức hội nghị phòng, chống ma túy khu vực châu Á- Thái Bình Dương (Mini IDEC). Hội nghị đã thống nhất nhiều giải pháp quan trọng nhằm ngăn chặn tội phạm ma túy xuyên quốc gia.
Việt Nam đã, đang và sẽ luôn là một thành viên tích cực và có trách nhiệm, luôn sát cánh cùng các thành nước trong khu vực và trên thế giới thực hiện nghiêm túc những cam kết và thỏa thuận đã đạt được; nỗ lực phấn đấu cho các mục tiêu chung của khu vực, vì hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng và xây dựng một cộng đồng không có ma túy - Trung tướng Nguyễn Văn Viện nhấn mạnh.