Từ đầu vụ đông xuân đến nay, một loạt hiện tượng thời tiết cực đoan bất thường đã xuất hiện. Ông Bùi Minh Tăng, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, cho biết: Đây là những dấu hiệu cho thấy, cực đoan khí hậu có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm 2014.
Liên tiếp các hiện tượng cực đoan
Ông Tăng cho biết, không riêng trong vụ đông xuân này mà trong cả năm qua, thời tiết diễn biến rất phức tạp, nhiều hiện tượng thời tiết bất thường đã xảy ra và “lập” kỷ lục mới. “Đặc biệt, hiếm thấy năm nào mà trên bản đồ đường đi của bão và áp thấp nhiệt đới lại thấy đường đi dày đặc, đan xen nhau như năm qua. Tiếp sau bão lũ là mưa tuyết kỷ lục ở Lào Cai”. Chưa hết, ngay trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Ngọ, ba miền trên cả nước nắng “tưng bừng”, thậm chí là các tỉnh phía Bắc cũng được sống trong không khí mùa hè khi nhiệt độ giữa mùa đông xuân có nơi lên đến 320C.
Từ đêm 12 đến sáng 13/1/2014, tại tất cả các xã biên giới, các xã giáp biên của hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc (Hà Giang) xuất hiện tuyết rơi trên diện rộng. Đây là đợt mưa tuyết thứ hai ở Cao nguyên đá Đồng Văn trong mùa đông xuân năm nay. |
Thời tiết bất thường đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất lâm nghiệp. Hiện vẫn là mùa khô hanh lại thêm thời tiết nắng nóng kéo dài khiến cho các vụ cháy rừng đã xảy ra tại một số nơi tại khu vực miền núi phía Bắc. Ngay trong những ngày nghỉ Tết Nguyên đán, tại vùng đệm Vườn quốc gia Hoàng Liên đã bị cháy, nhưng rất may, đám cháy nhanh chóng được dập tắt trong vòng một ngày nên không gây thiệt hại lớn. Trao đổi với phóng viên báo Tin Tức, ông Nguyên Bá Ngãi, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT), cho biết: Mùa khô 2013 - 2014, thời tiết diễn biến rất phức tạp. Bước vào mùa khô, nhiều nơi ở Lào Cai đã có tuyết rơi và sương muối, làm cây chết và đổ gãy. Môi trường này tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao khi gặp độ ẩm không khí thấp, trời nắng kéo dài. Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, chỉ tính riêng tháng 1, cả nước đã có 13,2 ha rừng bị cháy, tăng gần 47% so với cùng kỳ năm ngoái.
Xu thế cực đoan khí hậu
Theo TS. Nguyễn Văn Hiệp, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Khí tượng- Khí hậu (Viện khoa học khí tượng thủy văn và môi trường), trong vòng 50 năm qua, nhiệt độ trung bình năm của nước ta đã tăng khoảng 0,50C.
“Trong năm 2013, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương đã tiến hành thí điểm dự báo 1 giờ/lần khi xảy ra bão mạnh, nguy hiểm. Ngoài ra, trung tâm còn có các thông tin cảnh báo mưa dông, ngập úng tại địa bàn Hà Nội. Trong năm 2014, chúng tôi sẽ nhân rộng mô hình cảnh báo mưa dông cực ngắn tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng để giúp người dân có biện pháp phòng tránh kịp thời”. Ông Bùi Minh Tăng, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung uơng |
Nhiệt độ mùa đông tăng nhanh hơn so với mùa hè; nhiệt độ ở phía Bắc tăng nhanh hơn phía Nam. Trong những năm gần đây, hiện tượng mưa phùn vào mùa xuân cũng đã giảm rõ rệt. Các đợt không khí lạnh cũng ít dần, nhưng lại xuất hiện các đợt rét dị thường. Nắng nóng ở Bắc và Trung Bộ cũng gia tăng.
Ông Hiệp nhận định thêm, xu thế cực đoan khí hậu sẽ diễn biến theo chiều hướng gia tăng hạn hán, bão với cường độ mạnh, mưa lớn, nước biển dâng. Theo đó, số ngày nắng nóng sẽ tăng từ 30 lên 45 ngày/năm. Như vậy, nắng nóng sẽ xuất hiện nhiều hơn và tồn tại lâu hơn. Đặc biệt, tình trạng này sẽ có xu hướng diễn ra nghiêm trọng tại các tỉnh phía Nam. Kéo theo đó, hạn hán xuất hiện tường xuyên hơn, hạn hán quy mô lớn và kéo dài sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
Nhận định về tình hình thời tiết trong tháng 2, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy van cho biết, thời kỳ này, các tỉnh phía Bắc vẫn còn tiếp tục chịu ảnh hưởng của các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh gây ra các đợt rét đậm, rét hại. Các đợt rét này có thể xuất hiện cả trong những ngày cuối tháng nhưng không kéo dài. Trên phạm vi cả nước ít mưa nên tình trạng hạn hán cục bộ vẫn tiếp diễn tại khu vực miền núi phía Bắc, Tây Nguyên và Nam Bộ. Cụ thể, tại các tỉnh Bắc Bộ và ven biển Trung Bộ, lượng mưa trong tháng này thấp hơn cùng kỳ nhiều năm tới 50%. Lượng mưa tại Sơn La, Hà Nội chỉ ở mức 5 - 25 mm; còn Hải Phòng, Thanh Hóa từ 10 - 20 mm. Các tỉnh Tây Nguyên và Nam Bộ đang trong mùa khô, lượng mưa tháng chỉ ở mức dưới 10 mm.
Huyền Tím