Nước sạch là sản phẩm thiết yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân đang đứng trước tình trạng khan hiếm nguồn cung, trong khi đó, các doanh nghiệp kinh doanh thì đồng loạt kêu lỗ và đề nghị tăng giá nước. Theo ông Nguyễn Như Hải - Tổng Giám đốc Công ty Nước sạch Hà Nội, bình quân mỗi năm, Công ty Nước sạch Hà Nội lỗ 50-80 tỷ đồng, riêng quý I năm 2013, số lỗ ước khoảng 33 tỷ đồng. Nguyên nhân là do các chi phí đầu vào như nhân công, vật liệu, điện… đều tăng (riêng giá điện tăng 6 lần so với thời điểm năm 2010), trong khi giá bán nước vẫn giữ nguyên 4.000 đồng/m3 nước sạch sau đồng hồ.
Tu sửa hệ thống xử lý nước ở nhà máy nước Yên Phụ. Ảnh: Bùi Tường -TTXVN |
Ông Vũ Quý Hà - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cổ phần Vinaconex cho biết: Nhà máy nước Sông Đà do Vinaconex làm chủ đầu tư và mạng lưới cấp nước cho khu vực Tây Nam Hà Nội của Công ty Cổ phần Viwaco (thành viên của Vinaconex) đều đầu tư chủ yếu từ nguồn vốn vay, dù được thành phố trợ giá song cả nhà máy nước lẫn đơn vị cung ứng nước đều lỗ do thu không đủ chi, nhất là khoản lãi vay phải trả. Riêng nhà máy nước, chi phí lãi suất vốn vay đã hơn 100 tỷ đồng, từ khi hoạt động đến nay, nhà máy này lỗ lũy kế tới 108 tỷ đồng.
Hiện, Công ty Nước sạch Hà Nội phải tiết giảm mọi chi phí để giảm lỗ, nhưng lượng khách hàng mới vẫn không ngừng tăng lên. Mỗi năm, công ty phát triển thêm 45.000 - 50.000 khách hàng mới. Ngành nước phải tự chủ trong đầu tư, kinh doanh, nhưng nếu thường xuyên thua lỗ thì khó vay vốn đầu tư và việc phát triển mạng cũng không thể thực hiện được.
Đối với vấn đề giá nước, hiện nay, Công ty Nước sạch Hà Nội đang áp dụng giá bán từ năm 2010 và không được thành phố trợ giá. Còn dự án nhà máy nước mặt Sông Đà thì được thành phố trợ giá cho chủ đầu tư từ năm 2009 đến hết năm 2013 với mức trợ giá bình quân cho nhà máy là 120 tỷ đồng/năm và khoảng 30 tỷ đồng ngân sách mỗi năm cho Công ty Cổ phần Viwaco, đơn vị phân phối mạng, thời điểm kết thúc là hết năm nay. Điều này cũng làm tăng sức ép tăng giá lên doanh nghiệp kinh doanh nước sạch.
Theo tính toán của liên ngành Tài chính - Xây dựng - Lao động Thương binh và Xã hội, Cục Thuế Hà Nội, giá thành nước sạch đến thời điểm này là hơn 8.000 đồng/m3. Liên ngành sẽ trình UBND thành phố Hà Nội phương án điều chỉnh giá nước trong thời gian tới, với mức giá cụ thể cho từng lĩnh vực như giá nước sạch cho sinh hoạt hộ gia đình, giá nước sạch sản xuất, giá nước sạch cho cơ quan hành chính… Mức giá sẽ được tăng theo lộ trình chứ không phải tăng ngay một lúc để bảo đảm ổn định đời sống nhân dân và các vấn đề an sinh xã hội khác.
Để giải quyết vấn đề trên, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã chỉ đạo việc điều chỉnh giá nước phải có lộ trình phù hợp với mức độ đầu tư, không tạo ra khó khăn cho Nhà nước và đảm bảo an sinh xã hội, về lâu dài cần xem xét phương thức đầu tư, cơ chế chính sách hỗ trợ, ưu tiên cho đầu tư nước sạch.
Tuyết Mai